Username:
Password:
บ้านกลอนน้อยฯ
ช่วยเหลือ
ค้นหา
เข้าสู่ระบบ
สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล
>>
ห้องเรียน
>>
ห้องหนังสือ บ้านกลอนน้อย
>>
เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์
หน้า: [
1
]
ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว
ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน
หัวข้อ: เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์ (อ่าน 10370 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
จำนวนผู้เยี่ยมชม:
65535
ออฟไลน์
ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10397
เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ
|
|
เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์
«
เมื่อ:
24, พฤศจิกายน, 2558, 02:43:15 AM »
บ้านกลอนน้อยฯ
Permalink:
เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์
เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์ (พระยามหาเทพ (ทองปาน))
ผู้แต่ง : พระมหามนตรี (ทรัพย์)
เพลงยาวบัตรสนเท่ห์ หรือ เพลงยาวบัตรสนเท่ห์แต่งว่าจมื่นราชามาตย์ เป็นเพลงยาว ที่ พระมหามนตรี (ทรัพย์) แต่งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3 (ระหว่าง พ.ศ. 2367 - พ.ศ. 2394) เพื่อเสียดสีและเปิดโปง จมื่นราชามาตย์ หรือ พระยามหาเทพ (ทองปาน) เพลงยาวฉบับนี้ไม่มีชื่อ จึงเรียกตามเนื้อหาและลักษณะของกลอน นั่นคือแต่งเป็นบัตรสนเท่ห์แล้วไปทิ้งไว้ให้ผู้คนอื่นทั่วไปได้อ่าน เพื่อเป็นการประจานหรือเปิดโปงผู้ที่ถูกกล่าวไว้ในกลอน แต่เนื้อหาไม่หยาบคาย จึงเป็นที่กล่าวถึงและท่องจำกันได้ในหมู่ผู้นิยมกาพย์กลอน
แม้เพลงยาวฉบับนี้จะเป็นบัตรสนเท่ห์ ซึ่งไม่ระบุชื่อผู้แต่ง แต่ผู้คนในเวลานั้นย่อมรู้ดีว่าเป็นฝีปาก หรือสำนวนของใคร ด้วยในสมัยนั้น การพิมพ์ยังไม่แพร่หลาย ผู้คนมีจำนวนไม่มาก พอจะรู้และคุ้นสำนวนกันอยู่ ว่ากลอนของใคร อีกอย่างหนึ่ง พระมหามนตรี (ทรัพย์) ก็เป็นกวีที่มีชื่อเสียงอยู่ในเวลานั้น (ท่านยังมีชื่อเสียงจากบทละครล้อเลียนเรื่อง
"
ระเด่นลันได
"
คลิก
และเพลงยาวกลบทชื่อ
"
กบเต้นสามตอน
"
คลิก
ด้วย) จึงโจษจันกันว่าผู้แต่งคือพระมหามนตรีนั่นเอง ทว่ามิได้มีการแจ้งความฟ้องร้องแต่อย่างใด
บัตรสนเท่ห์ฉบับนี้ แต่งแล้วได้นำไปปิดไว้ที่ระเบียงโรงตำรวจในวัง อันเป็นที่ทำการของจมื่นราชามาตย์นั่นเอง จมื่นราชามาตย์ผู้นี้ มีตำแหน่งเป็นปลัดกรมพระตำรวจในซ้าย ถือศักดินา 800 ภายหลังได้เลื่อนยศเป็นพระยามหาเทพเสพกษัตริย์ ตำแหน่งเจ้ากรมพระตำรวจในซ้าย ถือศักดินา 2,000
สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงเล่าไว้ว่า ในครั้งนั้น น่าจะมีคนชังพระยามหาเทพ (ทองปาน) ผู้นั้นอยู่มาก เมื่อได้อ่านเพลงยาวบัตรสนเท่ห์ฉบับนี้ก็มิได้ฟ้องร้องแต่อย่างใด
คำประพันธ์ในเรื่องเป็นกลอนเพลงยาว ขึ้นต้นด้วยวรรครับ มีความยาวเพียง 54 คำกลอน (27 บทกลอน) มีการใช้ภาษาที่ไพเราะ และรัดกุม เจาะจงเล่าเหตุการณ์และความรู้สึกที่ผู้คนมีต่อจมื่นราชามาตย์ เสียดสีและเยาะเย้ย ความหยิ่งยโส อวดดี การวางอำนาจ และยังเอ่ยชื่อโดยตรงทั้ง "ราชามาตย์" และ "นายทองปาน" นอกจากนี้ยังเอ่ยถึงบริวารอีกสามคน คือ "ไชยภักดี", "ศรีสังหาร" และ "แสนใจรบ" เมื่อเอ่ยถึงอย่างชัดเจนเช่นนี้ ผู้คนย่อมจะนึกออกได้ทันที ว่าหมายถึงผู้ใด ขณะเดียวกัน ก็ได้พรรณนาพฤติกรรมต่าง ๆ อย่างชัดเจนเช่นกัน
•
กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย
คลิก
รายนามผู้เยี่ยมชม :
ขวดเก่า
,
ปลายฝน คนงาม
,
กร กรวิชญ์
,
หนูหนุงหนิง
,
น้ำหนาว
,
ลิตเติลเกิร์ล
,
ลมหนาว ในสายหมอก
,
อิงดาว พราวฟ้า
,
ก้าง ปลาทู
,
เนื้อนาง นิชานาถ
,
Paper Flower
,
ตูมตาม
บันทึกการเข้า
..
รวมบทกลอน "
ที่นี่เมืองไทย...
"
รวมบทกลอน "
ร้อยบุปผา
"
รวม
บทประพันธ์ทั่วไป
"Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์
กลบท
"Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์
ฉันท์
"Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอน
สุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย
บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
จำนวนผู้เยี่ยมชม:
65535
ออฟไลน์
ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10397
เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ
|
|
Re: เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์
«
ตอบ #1 เมื่อ:
24, พฤศจิกายน, 2558, 02:47:15 AM »
บ้านกลอนน้อยฯ
Permalink:
Re: เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์
เพลงยาวแต่งว่าจมื่นราชามาตย์ (พระยามหาเทพ (ทองปาน))
ผู้แต่ง : พระมหามนตรี (ทรัพย์)
@.........................
มิเสียทีที่เขามีวาสนา
แต่เห็นเห็นที่เขาเป็นขุนนางมา
ไม่เหมือนราชามาตย์ในชาตินี้
ประกอบหมดยศศักดิ์และทรัพย์สิน
เจ๊กจีนกลัวกว่าราชาเศรษฐี
เมื่อชาติก่อนได้พรของหลวงชี
จึงมั่งมีดูอัศจรรย์ครัน
เขาชมบุญเรียกเจ้าคุณราชามาตย์
แต่ร้ายกาจเกือบยักษ์มักกะสัน
ลงนั่งยังนาวาเหมือนชาละวัน
ขึ้นบกตกมันเหมือนสิงห์ทอง
จะเข้าวังตั้งโห่เสียสามหน
ตรวจพลอึกธึกกึกก้อง
ห่อผ้ากาน้ำมีพานรอง
หอกสมุดชุดกล้องร่มค้างคาว
นุ่งปูมเขมรใหม่วิไลเหลือ
สวมเสื้อได้ประทานห่มส่านขาว
ลงจากหอกลางหางหงส์ยาว
เมียชมว่างามราวกับนายโรง
ช่างหมดจดงดงามถึงสามอย่าง
จะไว้วางกิริยาก็อ่าโถง
แต่ใจโตกว่าตับคับซี่โครง
เมื่อเดินโคลงโยกย้ายหลายทำนอง
ถนนกว้างสี่วามาไม่ได้
กีดหัวไหล่ไกว่แขนให้ขัดข้อง
พวกหัวไม้เห็นกลัวหนังหัวพอง
ยกสองมือกราบอกราบดิน
ด้วยอำนาจราชศักดิ์นั้นหนักหนา
ถ้าเข้าคาแล้วแต่ล้วนเป็นสัตย์สิ้น
มีทหารชาญชัยใจทมิฬ
ดังจะกินเนื้อมนุษย์สุดพิภพ
ไชยภักดี ว่าที่ขุนต่างใจ
ทั้งนอกในไว้เวรก็เจนจบ
ศรีสังหาร พนักงานจำการครบ
แสนใจรบ รับเรียกค่าฤชา
ทั้งสามนายยอมตายในใต้ท้าว
มิเสียทีมีบ่าวคราววาสนา
เคยเชื่อใจไว้วางต่างหูตา
รู้อัธยาอาศัยน้ำใจนาย
หยุดที่ทิมกรมวังนั่งสูบกล้อง
ดูทำนองกรุ้งกริ่งหยิ่งใจหาย
พวกลูกความตามหมอบเที่ยวยอบกาย
กลัวกว่าพระยานายบ้านเมืองดี
หมอจีนดูไว้ในตำรา
ดวงชะตาขึ้นเมษราศี
คงจะถึงพานทองในสองปี
ถ้าเต็มทีผิดคาดราชรองเมือง
ข่าวนอกพูดกันขันเต็มที
ว่ากลางคืนรัศมีสีเนื้อเหลือง
ดูในเรือนเหมือนแสงแมงคาเรือง
คนลือเลื่องพูดมากปากวัดวา
พระยาบำเรอบริรักษ์ได้ซักถาม
ว่าเดิมความโด่งดังขึ้นวังหน้า
สมภารวัดลิงขบคบภรรยา
ไปพูดจากันที่วัดน่าอัศจรรย์
ครั้นพิเคราะห์ดูความเห็นงามแน่
จนชาวแพโรงเหล้าเหล่าบางยี่ขัน
ต่างนิยมชมชื่นตื่นกันครัน
ว่าเหมือนพระพิมพ์สวรรค์ผู้รุ่งฟ้า
ช่างสมบุญทั้งท่านคุณผู้หญิงใหญ่
งามลักษณะวิไลดั่งเลขา
งามละม้ายคล้ายแสงสุริยา
เทวดาดลใจจึ่งได้กัน
หม่อมชาวเมืองสุรินทร์ชื่อสิลลา
เป็นเทือกเถาเหล่าพระยาขุขันธ์
หม่อมทับทิมเดนเลือกเทือกรามัญ
หม่อมลูกจันทร์เป็นลาวชาวอัตตะปือ
ตกลงมาอยู่กรุงพุงโรป่อง
แต่ลงท้องตาลอยอยู่น้อยหรือ
รอดด้วยยาเข้าอึ่งกับกิ้งกือ
พึ่งจะรื้อจากไข้ได้สามเดือน
ซื่อสัตย์สุจริตสนิทสนม
คุณชายชมนักหนาหาไม่เหมือน
โปรดให้เป็นที่สองรองแม่เรือน
ได้ตักเตือนดูแลแม่น้อยน้อย
ให้คลานศอกคลานเข่าจนเคล่าคล่อง
ถูกทำนองนางในไว้ใช้สอย
พนักงานของใครก็ใครคอย
ได้ระเบียบเรียบร้อยทั้งถ้อยคำ
เวลาเจ้าคุณออกจากเฝ้า
ให้ร้องเรื่องอิเหนาเมื่อเข้าถ้ำ
ฝ่ายหม่อมที่คะนองร้องลำรำ
จนท้องน้ำเลื่องลือระบือชา
นั่งอวดสมเสียให้เมียกลัว
เกิดเป็นตัวกูนี้มีวาสนา
เครื่องเสวยคาวหวานประทานมา
กินข้างหน้าเลื่องลือออกอื้ออึง
ฝ่ายหม่อมภรรยาบรรดานั่ง
ครั้นได้ฟังกลัวขลาดไม่อาจหึงส์
อีสาวสาวเหล่าพวกช่างสะดึง
มัดกีดอยู่นิดหนึ่งดอกกระมัง
คิดว่าจะให้หัดมโหรี
เด็กเด็กเสียงดีมีอยู่บ้าง
ถึงวันพระไม่ได้ชำระความในวัง
ออกมานั่งหอนอกออกแขกเมือง
พวกทนายเรียงรายของกำนัล
เจ๊กนั่นจีนนี่มีหลายเรื่อง
เฮ้ยบ่าวอุปราชใครขาดเคือง
พวกหัวเมืองขัดสนขนไปกิน
ปลูกเรือนเหมือนกับถวายฎีกา
นึกคอยวาสนาเมื่อหน้ากฐิน
ปัญญาท่านแทงลอดตลอดดิน
ควรจะภิญโญยศปรากฏไป
คนนอกพูดกันนั้นไม่เห็น
เมื่อครั้งเป็นนายทองปานท่านสงสัย
ข้าพเจ้าได้ส่องกล้องเป่าไฟ
ไม่ใกล้ไกลดอกกลัวฝากตัวเอย ฯ
•
กลับสู่ห้องหนังสือบ้านกลอนน้อย
คลิก
รายนามผู้เยี่ยมชม :
ปลายฝน คนงาม
,
กร กรวิชญ์
,
หนูหนุงหนิง
,
น้ำหนาว
,
ลิตเติลเกิร์ล
,
ลมหนาว ในสายหมอก
,
อิงดาว พราวฟ้า
,
รพีกาญจน์
,
ขวดเก่า
,
ก้าง ปลาทู
,
เนื้อนาง นิชานาถ
,
Paper Flower
,
ตูมตาม
บันทึกการเข้า
..
รวมบทกลอน "
ที่นี่เมืองไทย...
"
รวมบทกลอน "
ร้อยบุปผา
"
รวม
บทประพันธ์ทั่วไป
"Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์
กลบท
"Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์
ฉันท์
"Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอน
สุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย
บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..
หน้า: [
1
]
ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว
ต่อไป »
กระโดดไป:
เลือกหัวข้อ:
-----------------------------
บ้านกลอนน้อย ลิตเติลเกิร์ล - มยุรธุชบูรพา
-----------------------------
=> อ่านข้อกำหนด กฎระเบียบต่าง ๆ - สมาชิกใหม่ ทักทาย แนะนำตัวที่นี่
=> ห้องกลอน คุณอภินันท์ นาคเกษม
=> ห้องกลอน คุณคนบอ มือสี่
=> สารบัญกลอน สมาชิกนักกลอน
-----------------------------
ห้องเรียน
-----------------------------
=> ห้องเรียนรู้คำประพันธ์ ประเภทกลอน
=> ห้องเรียนฉันท์
=> ห้องเรียน กลบท
=> ห้องเรียน โคลงกลบท
=> ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท
=> ห้องศึกษา กาพย์ โคลง ร่าย
=> ห้องหนังสือ บ้านกลอนน้อย
=> ห้องฟัง การขับ เสภา และอื่น ๆ
-----------------------------
คำประพันธ์ แยกตามประเภท
-----------------------------
=> กลอน ร้อยกรองหลากลีลา
=> คำประพันธ์เนื่องในโอกาสพิเศษต่าง ๆ
=> กลอนธรรมะ-สุภาษิต-ปรัชญา-คำคม
=> กลอนเปล่าสบาย ๆ
=> กลอนจากที่อื่น และจากกวีที่ชื่นชอบ
=> โคลง-กาพย์-ฉันท์-ร่าย-ลิลิต
=> กลบท
=> นิยาย-เรื่องสั้น-บทความ-ความเรียง-เรื่องเล่าทั่วไป
=> ห้องนั่งเล่นพักผ่อน
===> เส้นคั่นสวย ๆ
===> รูปภาพน่ารัก
กำลังโหลด...