ความโกรธนำไปสู่ทุคติ และ วิธีระงับความโกรธ

กาพย์สุรางคนางค์ ๒๘
                              
                                         ความโกรธกล้ำกราย
 ปวงชนทุกราย                 หทัยมืดมน
ดั่งไฟสุมขอน                    เร่าร้อนกายตน
โกรธาอับจน                     ญาติมิตรหลีกไกล

                                          เขาไม่เห็นธรรม
ไม่กลัวบาปกรรม              ทั้งกายและใจ
หทัยเสียหาย                    กลายเปลี่ยนแปรไป
จิตวิบัติไซร้                       ฆ่าผู้มีคุณ

                                          เมื่อจิตจมลง
อาจต้องปลดปลง              ชีวิตอดุลย์
หมดสิ้นบุญหนุน                ค้ำจุนการุณย์
ตายแล้วใจวุ่น                    ทุคติพลัน

                                           ครามีชีวิต
กายวิปริต                           ฮอร์โมนผกผัน
เกิดโรคหลากหลาย           กระจายโรมรัน
หัวใจ,ความดัน                   ความเครียด,ไมเกรน
    
                                            อีกทั้งผิวพรรณ
ดำคล้ำทุกวัน                      ท้องเสียกรรมเวร
โกรธต้องดับสูญ                 เกื้อกูลชัดเจน
พระสอนให้เว้น                   ความโกรธบัดดล

                                           หนึ่ง"พึงนึกโทษ"
ตรึกมั่นไม่โกรธ                  ระงับทานทน
สอง"นึกสงสาร"                  รานโกธประจญ
กรุณาล้น                            โทสะลดลง

                                            สาม"คิดถึงทุกข์"
เป็นเพราะโกธชุก               ต้องโทษทัณฑ์ตรง
ท่วมท้นทุกขา                     พาซบซวนทรง
ศัตรูยิ้มยง                           ไม่ต้องทำการ
 
                                             สี่"เรามีกรรม"
โทสะจะนำ                           ความชั่วระราน
ตัวเองรับผล                         ผจญกรรมนาน
จำมั่นอย่าพาน                      ความเลวอีกเลย
 
                                             ห้า"ตรึกพระพุทธ"
ท่านถูกประทุษ                    เบียดเบียนอย่างเคย
ทรงดีตอบหนอ                    มิท้อมิเปรย
ทำอย่างท่านเอย                 จะพ้นมลทิน

                                            หก"เรื่องวัฏฏะ"
ก่อนอาจเคยปะ                   เป็นญาติถวิล
ชาตินี้คบหา                         มาพบอาจิณ
ศัตรูคุ้นชิน                           ควรงดทำลาย

                                             เจ็ด"เพ่งเมตตา"
เพราะมีคุณา                        ประโยชน์มากมาย
ตรงข้ามโทสา                      พาแต่เสียหาย
เมตตาทำลาย                      ความโกรธมลาน

                                             แปด"แยกธาตุขันธ์"
ว่าชีวิตนั้น                             ขันธ์ห้าก่อการ
มิควรยึดถือ                          ว่าคือตัวท่าน
ความโกรธรอนราน              จะลดน้อยไป

                                              เก้า"การให้ทาน"
การให้บันดาล                       ศัตรูกลับใจ
มาเป็นสหาย                          คลายเวรก่อไว้
โกรธาหายไป                        ความรักมาแทน ฯ

แสงประภัสสร
๕ ตุลาคม ๒๕๖๕

ที่มา
๑.คัมภีร์วิสุทธิมรรค
๒.วิธีระงับความโกรธ พระพรหมคุณาภรณ์(ป.อ.ปยุตโต)

ทุคติ=ภูมิที่ไปเกิดแล้วมีทุกข์ คือ อบาย ๔ ได้แก่  นรก เปรต อสุรกาย และเดรัจฉาน
พระพุทธ,พระ=พระพุทธเจ้า
วัฏฏะ=วัฏฏสงสาร คือวงรอบแห่งการเวียนว่ายตายเกิด ของสัตว์และมนุษย์ที่ยังเสพกามคุณ ๕
ขันธ์ห้า= คือหมู่รูปและนามรูปทั้งห้า ได้แก่ รูป และนามรูปอีก ๔  เวทนา สัญญา สังขาร และ วิญญาณ
(ขอบคุณภาพจาก อินเทอร์เน๊ต)