ขอบคุณเจ้าของรูปภาพนี้ใน Internet
Artist : อ. เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์
- ทางระบายน้ำสระอโนดาต -
อโนดาตน้ำเปี่ยมปริ่มขอบสระ
มิล้นทะลักท่วมป่าเสียหาย
ไม่พร่องบกตกตลิ่งเห็นเชิงชาย
ทางระบายน้ำปรับระดับดี
มีปากทางระบายไม่กระจุก
“สีหมุข”ปากน้ำแดนราชสีห์
น้ำไหลหลั่งพรั่งพรูอยู่ตาปี
เป็นวิถีทางน้ำชุ่มฉ่ำเย็น
“หัตถีมุข”ปากน้ำแดนถิ่นช้าง
คือช่องทางระบายน้ำไหลนองเห็น
ช้างพังพลายว่ายควักวักกระเซ็น
ดั่งน้ำเป็นธารสวรรค์บันดาลดล
“อัสสมุข”ปากแม่น้ำแดนม้าอยู่
น้ำพรั่งพรูจากโพรงพ่างสายฝน
“อุสภมุข”ปากน้ำอีกตำบล
ปากโคพ่นน้ำหลากเป็นปากทาง..... |
สระอโนดาตนั้นมีน้ำเต็มเปี่ยมปริ่มขอบสระอยู่ตลอดเวลา น้ำจากเทือกเขาต่าง ๆ ไหลหลั่งลงสู่สระมากเท่าใดน้ำก็ไม่ท้นล้นขอบสระ เพราะมีท่าน้ำหรือปากทางอยู่ ๔ ท่า หรือปากทาง ตั้งอยู่ในทิศทั้ง ๔ เรียกว่า ท่าสิงห์ (สีหมุข) ท่าช้าง (หัตถีมุข) ท่าม้า (อัสสมุข) และท่าวัว (อุสภมุข)
สายน้ำจากสระอโนดาตจะไหลออกจากปากสัตว์มงคลทั้งสี่ทิศ ไหลเวียนขวาทักษิณาวรรต ๓ รอบ แล้วไหลออกจากสระเป็นสายน้ำ ผ่านแดนหิมพานต์ เป็นสี่ทิศลงสู่มหานทีสีทันดร น้ำจากสระอโนดาตที่ไหลออกทางทิศใต้ ไหลออกไปพุ่งกระทบภูเขา ทำให้น้ำพุ่งขึ้นเป็นละอองฝอยในอากาศ เรียกว่า อากาศคงคา ตามไตรภูมิกล่าวว่า น้ำพุ่งกระเด็นขึ้นไปถึง ๖๐ โยชน์ แล้วจึงตกไปบนแผ่นดิน กลายเป็นสระโบกขรณี ไหลผ่านระหว่างภูเขา ๕ ลูก เกิดเป็นปัญจมหานที ได้แก่ คงคา ยมุนา อจิรวดี มหิ และสรภู ที่ไหลหล่อเลี้ยงดินแดนทางทิศใต้ให้อุดมสมบูรณ์.
เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๒๓ สิงหาคม ๒๕๖๑
ขอบคุณเว็บฯเจ้าของเรื่องและภาพในเน็ต |
