ฉันท์ Tip ตอนที่ ๓: การวางเสียงตามฉันทลักษณ์

มาณวกฉันท์ เป็นฉันท์ที่ไม่ใคร่นิยมเขียนกันสักเท่าไหร่ เนื่องจากแต่งเพื่อสื่อสารเรื่องราวได้ค่อนข้างยาก

แต่อย่างไรก็ตาม ฉันท์ชนิดนี้เป็นฉันท์ที่ผมโปรดปรานมากที่สุด จึงขอดันทุรังเอาเทคนิคมาเผยแพร่กันนะครับ
ผิว่า...จะมีเพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ ท่านใดปันใจมาบ้าง สักนิดส์นึงก็พอ


กรณีศึกษา

มาณวกฉันท์ ๘

มาณวกฉันท์ ๑ บท มี ๘ วรรค ๆ ละ ๔ เสียง


ที่มา: http://www.st.ac.th/bhatips/images/chan_manawa8.gif

จะเห็นว่าทุกวรรค มีตำแหน่งเสียง ลหุ เหมือนกัน คือ ตำแหน่งที่ ๒ และ ๓ ที่กลางวรรค
ดังนั้น การวิเคราะห์ทางเลือกของแต่ละวรรคก็จะเหมือนกัน

ทางเลือกที่ ๑: คำโดดลหุ ๒ คำต่อกัน เช่น ก็เพราะ, ก็มิ, ก็บ่

ด้วยก็เพราะว่า

ทางเลือกที่ ๒: คำโดดลหุ ๑ คำ + คำธรรมชาติหรือคำประยุกต์เสียง ๑ คำ เช่น มิประวิง, พักตระก็... (พัก-ตระ-ก็)

เธอมิประวิง
พักตระก็เฉา


ทางเลือกที่ ๓: คำธรรมชาติหรือคำประยุกต์เสียง ๑ คำ เช่น เนตระ (เนด-ตะ-ระ), ชลนา (ชะ-ละ-นา)

เนตระหมอง
นองชลนา
ก่องยุพเยาว์
ทิ้งมละเรา
เหงาอุระกรม
จึ่งดละให้
ถูกมิตระเสียบ        
เหยียบดนุจม
คว้านุชะชม          
เย้ยจิตะชาย


ทางเลือกที่ ๔: คำธรรมชาติหรือคำประยุกต์เสียง ๒ คำ เช่น เทวะพิโรธ

เทวะพิโรธ


ตัวอย่าง

เนตระหมอง         นองชลนา
ด้วยก็เพราะว่า      ก่องยุพเยาว์
เธอมิประวิง          ทิ้งมละเรา
พักตระก็เฉา         เหงาอุระกรม

เทวะพิโรธ           โกรธ ฤ กระไร
จึ่งดละให้            รักบ่ภิรมย์
ถูกมิตระเสียบ        เหยียบดนุจม
คว้านุชะชม           เย้ยจิตะชาย

ศรีเปรื่อง
๘ ต.ค. ๒๕๕๖

น่าสนใจเหมือนกันนะครับ