กลบทช้างชูงวง  
                              จากตำรา "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง)

                                           ๐ บุตรบังคม ก้มเศียรราบ กราบแล้วทูล   
                                           ตามเค้ามูล สกูลนักปราชญ์ มาดพิสไมย
                                           ว่าไม่ควร จวนพระองค์ ปลงชีพไว      
                                           ม้วยบรรไลย ใจพยาบาท มาดแทนคุณ

                                           แม้นชีวิต จิตรวิญญาณ์ ข้าพระองค์      
                                           จะยืนยง จงใจดี มีหมองหมุน
                                           คงไม่ละ พระบิตุรงค์ จงใจจุน      
                                           จักแทนคุณ บุญไปจง ปลงชีพวาย

                                           จอมณรงค์ทรงฟังคำพร่ำเพราะพร้อง      
                                           เจตจิตรจ้องผ่องแผ้วในใจจิตรหมาย
                                           ว่าเจ้าพ่อหน่อเนื้อปราชญ์มาดภิปราย      
                                           สงสารสายกายเอกีที่อยู่ไพร

                                           มารดาเจ้าเศร้าโศกแค้นแสนรักบุตร      
                                           จักม้วยมุดสุดสังขารดานแดนไฉน
                                           เจ้าจักทิ้งมิ่งแม่ไว้ไห้ร่ำไร         
                                           เปลี่ยวเปล่าใจในป่าดงสงสารนาง

                                           พ่อจงลับกลับครรไลไปป่าเถิด               
                                           อย่าละเมิดเจิดใจแลแม่จะหมาง
                                           พ่อแก่แล้วแด่วเดียวดายวายชีพวาง                  
                                           สมกับร่างสร้างกำม์แรงแต่งตัวมา

                                           เจ้ายังน้อยจ้อยเท่านี้มิควรตาย      
                                           จงผันผายบ่ายหน้าไปในป่าหา
                                           แม่จะคอยน้อยจะรวนนวลจักรา      
                                           ฟังพ่อว่าอย่าเอ้โอ้โจ้เจ้ใจ

                                           โพธิสัตว์ตรัสฟังท้าวกล่าวเกลี้ยงตอบ      
                                           โดยระบอบชอบเมธีมีคำไข
                                           ว่าชนมานท่านอยู่เดียวเปลี่ยวเปล่าใจ      
                                           ไม่มีภัยได้ราญรุกบุกเบียดเบียน

                                           แต่ท้าวเจ้าเศร้าโศกแค้นแสนภัยพาล      
                                           ลูกสงสารลานแลไปใจหันเหียน
                                           ไม่มีใครได้ดูเดียวเปลี่ยวจิตรเจียน      
                                           จักวอดเวียนเนียรพินาศขาดจิตรใจ

                                           แม้ท้าวพ่อมรณังยังแต่บุตร         
                                           บุตรจะสุดสุดชีวังสังขารขัย
                                           ไม่ขออยู่ดูหน้าท้าวเจ้าเทพไท      
                                           พ่อบรรไลยไปลูกจะอยู่ดูไม่ควร

                                           แม้นข้าบาทมาดชีวิตจิตรใจยัง      
                                           จักต่อตั้งหวังแทนคุณหุนใจหวน
                                           มุ่งเอากายหมายเข้าแลกแปลกเปลี่ยนปรวน   
                                           ตายแทนทวนปรวนแปรชีพรีบวางวาย

                                           หมู่เทวมาแลเหนเปนสรรเสริญ      
                                           จักกรูเกริ่นเยินยกย่องส่องแสงสว่าง
                                           รัศมีโรจน์โชติช่วงแช่มแจ่มกระจ่าง      
                                           น้องอุตมางค์ต่างบังคมชมชื่นใจ

                                           จักยกย่องสองหัตถ์น้อมพร้อมใจแจ้ว      
                                           เปิดห้องแก้วแล้วจักก้องสร้องเสียงใส
                                           สาธุการบานบันเทิงเริงจิตรใจ      
                                           แม้นตายไปไวได้เกิดเลิศวิมาน ฯ   
                                                ๑-----------------------๑


กลบทช้างชูงวง    ปรากฏอยู่ในการประพันธ์ลำดับที่ ๕๐ ของตำรากลบทศิริวิบุลกิตติ์
                           พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ

     ๑.) ให้วางเขียนเป็น "กลอนเก้า" โดยแบ่งช่วงจังหวะ ( ๓ / ๓ / ๓ )
     ๒.) ให้มีมีการสัมผัสสระชิดระหว่างทุกช่วงกลอนภายในวรรค คือ "คำท้ายช่วงแรก สัมผัสกับ คำแรกช่วงสอง" และ "คำท้ายช่วงสอง สัมผัสกับ คำแรกช่วงสาม" (* กรณีหากจะเขียนเป็นกลอนแปด ก็ยึดหลักเดียวกัน)

** กลบทนี้มีที่มาปรากฏเฉพาะใน "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"     ไม่ปรากฏใน "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก