กลบทกระจาย ณ มณฑล    
                                จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง)

                                          ๐  สมเด็จพระศิริวิบุลกิตต์         
                                          กำจัดจิตรจากโศกวิโยคหา
                                          ค่อยตรึกตรองฉลองคุณพระชนมา      
                                          ให้เสนาจัดแจงแต่งโกศทอง

                                          ดับประดิดวิจิตรบรรจงเจิด         
                                          วิไลยเลิศลวดลายไม่มีหมอง
                                          แผ้วจำรัสผ่องศรีมณีรอง         
                                          ดูลอยล่องเครื่องประดับระยับตา

                                          ครั้นจัดสรรพร้อมเสร็จสำเร็จการ ๑       
                                          ขัตติยราชนฤบาลพระนาถา
                                          กับพระโอรสองค์ทรงศักดา         
                                          ยกศพมิ่งขนิษฐาขึ้นสรงชล

                                          หอมระรินกลิ่นรสสุคนธา         
                                          อบด้วยดอกบุปผาในไพรสณฑ์
                                          ครั้นสั่งเสร็จสมเด็จจอมเจ้าสากล      
                                          ให้จัดผ้าเครื่องด้นอำพนงาม

                                          ดับประดาอาภรณ์วิภูษิต         
                                          งามวิจิตรด้วยสีมณีหวาม
                                          ให้ประดับนพรัตน์เรืองอร่าม      
                                          จำรัสวามแวมสีมณีวาว

                                          พรงมงกุฏอุดมสมกระษัตริย์      
                                          เสร็จแล้วจัดแจงองค์ล้วนทรงขาว ๒
                                          ประคองศพใส่โกศรุ่งโรจน์วาว      
                                          ช่างเพริศพราวแสงแก้วแววจำรัส
 
                                          ฝ่ายบรมธิดินทร์ชินธเรศ         
                                          กับดวงเนตรราชบุตรสุดกระษัตริย์
                                          ท้าวให้ยกโยธากระบวนจัด         
                                          เสร็จรีบรัดคืนหลังยังนคร

                                          ตั้งกระบวนเปนพยุหยาตร         
                                          รับศพนาฏวนิดาดวงสมร
                                          สู่เมืองกาลจัมบากอันบวร         
                                          ออกจากอาศรมจรนมัสการ

                                          ทำประทักษิณสิ้นตติยะเวียน      
                                          ข้างขวาเนียนน้อมนบเคารพสาร
                                          บังคมคนธกุฏีชุลีนาน         
                                          น้อมอุทานวาทีอภิวันท์

                                          สาธุโวว่าข้าแต่เทพเทเวศ         
                                          กระเดื่องเดชสิงสถิตอาศรมสรรพ์
                                          พนาดงแดนดอนสิงขรอัน         
                                          ถ้ามาในหิมวันต์คีรีวงก์

                                          จงอยู่เถิดสุขาให้ถาวร         
                                          ทุกทั่วเทวะนครในไพรระหง
                                          ให้ภิญโญโสวภาคย์ยิ่งยง         
                                          จงทุกองค์อันตรายอย่างพ่ายพาน

                                          ท้าวน้อมกรอ่อนลาเทวาวาศ         
                                          สองกระษัตริย์เสร็จคลาศครรไลสถาน
                                          ออกจากเขาวิบุลเขตรประเทศธาร      
                                          โฆษการกึกก้องฆ้องระฆัง

                                          เสียงเภรีปี่พาทย์แลดนตรี         
                                          กึกก้องมี่ศัพท์เสียงสำเนียงสังข์
                                          ครี้นเครงละเวงเพราะเสนาะดัง      
                                          ศัพท์กระทั่งเสียงกระเทือนค่อยเคลื่อนคลา

                                          ตั้งพระศพในพระยานุมาศทอง      
                                          นักสนมนางร้องร่ำร้องหา
                                          ถึงเวรร้องตามเรื่องขัตติยา         
                                          เปนเพลานางร่ำประจำเรียง ฯ
                                            ๑---------------๑

๑. หนังสือสมุดไทยเลขที่ ๑๙, ๒๐ ว่า "ครั้นจัดสิ้นพร้อมเสร็จสำเร็จการ"
๒. หนังสือสมุดไทยเลขที่  ๒๐ ว่า "เสร็จแล้วจัดแจงองค์ต่างทรงขาว"



กลบทกระจาย ณ มณฑล  ปรากฏอยู่ในการประพันธ์ลำดับที่ ๗๙ ของตำรากลบทศิริวิบุลกิตติ์
                                        พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ  

       ๐.) กำหนดให้ใช้คำที่เป็น "อักษรสูง" นำหน้าวรรคแรก  / คำที่เป็น "อักษรกลาง" นำหน้าวรรคที่สอง / คำที่ใช้ "อักษรต่ำ" นำหน้าวรรคที่สาม แล้ววนกลับมาใช้อักษรสูงนำหน้าวรรคที่สี่ อักษรกลางนำหน้าวรรคต่อไป อักษรต่ำนำหน้าวรรคต่อไป เรื่อย ๆ จนจนสำนวนกลอนนั้น

[ เกร็ด ]   :  อักษรสูง     ได้แก่ ฉ ฝ ฃ ข ผ ส ถ ห ศ ษ ฐ  (ฉันฝากขวดขี้ผึ้งใส่ถุงให้เศรษฐี)
             :  อักษรกลาง  ได้แก่  ก จ ด ต (ฎ ฏ) บ ป อ (ไก่จิกเด็กตาย (เฎ็กฏาย) บนปากโอ่ง)
             :  อักษรต่ำ     ได้แก่  พ ค ฟ ท ซ ช ฮ (พ่อค้าฟันทองซื้อช้างฮ่อ (อักษรต่ำคู่))
                                       ง ญ น ย ณ ร ว ม ฬ ล (งูใหญ่นอนอยู่ ณ ริมวัดโมฬีโลก (อักษรต่ำเดี่ยว))

** กลบทนี้มีที่มาปรากฏเฉพาะในตำรา "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"   ไม่มีในกลบท  "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก