Username:

Password:


  • บ้านกลอนน้อยฯ
  • ช่วยเหลือ
  • ค้นหา
  • เข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> ห้องเรียน >> ห้องเรียนฉันท์ >> - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -
หน้า: [1]   ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน หัวข้อ: - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -  (อ่าน 27864 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
****

จำนวนผู้เยี่ยมชม:65535
ออฟไลน์ ออฟไลน์

ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10559


เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ


| |
- ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -
« เมื่อ: 03, พฤศจิกายน, 2564, 11:15:25 PM »
บ้านกลอนน้อยฯบ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -


- ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -

      ภุชงคประยาตฉันท์  (พุ-ชง-คะ-ประ-ยาด-ฉัน  หรือ  พุ-ชง-คะ-ประ-ยา-ตะ-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลีลาประดุจดั่งลีลาศแห่งพญานาค

๑.) รูปแบบของภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒

      หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
      แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค  วรรคหน้ามี ๖ พยางค์  วรรคหลังมี ๖ พยางค์ (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

      ครุ-ลหุ  แต่ละวรรคจะมีลักษณะเหมือนกันทุกวรรค คือ

      ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ..................ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ

    โดยแต่ละวรรค  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น   ๓ + ๓   เหมือนกันทุกวรรค


๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

      คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒
      คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
      ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ

           - สัมผัสระหว่างบท -

                หากแต่งมากกว่า ๑ บท
     ให้คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

        - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -
        - สวรรค์ชุ่ย ๆ -

        สวรรค์เอี่ยมเสงี่ยมหวาน              นิมิตมานมิเหมือนหวัง
        สวรรค์สุขสนุกจัง                         อนิจจา---ฮะ! น่าหวัว
        มหาชนกมลห่อ                           ระทดท้อฤทัยกลัว
        อนาคตสลดทั่ว                            ทมิฬพองผยองพาล
        พยักแหะแสยะยิ้ม                       อธรรม์กริ่มกำเริบการ
        ผดุงโทษและโหดหาญ                  ก็ใครจุนและหนุนหลัง
        จะอวดหน้าก็อาเพศ                     สถานเศรษฐเสถียรคลัง
        ธนาเพ้อละเมอรั้ง                         ก็ไม่อยู่ ฤ แคล้วจม
        สยามร้อนสะท้อนนัก                   จะผ่อนพักพะนอรมย์
        กะร่มรายและสายลม                   ก็ไร้น้ำระกำโหย
        จะอาบดื่มมิปลื้มจิต                     ก็ใครปิดประปาโปรย
        อุราแห้งและแล้งโรย                     ระอิดอกจะฟกภินท์
        จะอ้าปากกระดากร้อง                  ตะโกนก้อง 'ตะกรามกิน'
        ก็อายล้นจะคนยิน                        จะเย้ยหยามมิงามไทย
        จะเรียกหาประดายุต-                   -ติธรรมสุดก็โศกใจ
        ผวาปิดกระบิดไว้                          นะปากเจ้าจะเข้าขลุม
        ตะปบอุตลุดรื้อ                             กระเหี้ยนหือกระหายรุม
        ไผทไทยสิไฟสุม                            จะฮือล้ำผิซ้ำโหม
        ระบำโบกและโยกคลอน                ขยอกย้อนขย้อนโครม
        สวรรค์ไทยสมัยโทรม                     ก็ใครคุยล่ะชุ่ยเหลือ!
                                                                  (ขอบฟ้าขลิบทอง : อุชเชนี)

        - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -
        - ขวัญแผ่นดิน -

        อนิจจาธราทั่ว                             สลดมัวมิเคยมี
        สงบสุขสง่าศรี                             ประดาษดลประดับแดน
        เพราะภัยยุทธ์สยองครอง             วิถีผองก็แผกแผน
        ชิพิตเดิมอดีตแดน                       มิคืนกลับสมัยกาล
        รพีผ่องจะส่องหล้า                      นิมิตว่าทิวาวาร
        ประดาชนก็หม่นมาน                   อนาคตอนาถคิด
        จะอยู่ไปไฉนเล่า                          ลิขิตเศร้าประกาศิต
        ธนาเทพธำรงฤทธิ์                       ละโมบซื้อ ฤ ยื้อเอา
        วนากฎกําหนดไว้                        ผิว่าใหญ่พิชิตเยาว์
        ปราชัยเถอะให้เขา                       ฉลาดโกงจะเกรียงไกร
        จะผิดชอบ ฤ ชั่วดี                        มิเคยมีกะผู้ใด
        ระยำยอดผิยิ่งใหญ่                      ก็ย่อมถูกและชอบธรรม
        ประมวลมีสตรีงาม                       ก็ขายกามประกอบกรรม
        จะดงดิบ ฤ ป่าดำ                         มิเคยเว้นจะเฟ้นหา
        สนองจิตสนุกใจ                           จะซื้อได้เพราะราคา
        มิเลือกชาติ ฤ ภาษา                     ก็ส้องเสพย์สราญสม
        จะอยู่ดีมีมีเหตุ                             กระเดื่องเดชซิน่าชม
        ก็ปลอกคอสิขำคม                        ผิคาดเข้าบ่กลัวใคร
        มิมีทางจะทําผิด                          จะแผลงฤทธิ์ก็ดังใจ
        และลาภยศก็หลั่งไหล                  จะกอบโกยตลอดกาล ฯ
                       ........... ฯลฯ  ...........
                                                                 (จงเป็นอาทิตย์เมื่ออุทัย : ทวีปวร)

       - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -
        - สำเร็จอยู่ที่ทำ -

        บุรุษหนึ่งประจงถือ                         ถนัดมือสมัครมาน
        นะค้อนเหล็กกระทำการ                  ประกอบเพื่อประโยชน์ยง
        ระหว่างตีตะปูตรึง                           ณ สิ่งซึ่งจะมั่นคง
        ก็หวดเหนี่ยวกระหน่ำลง                  ถนัดด้วยพลังแรง
        มิช้าพลันสนิทติด                            กะไม้ชิดกระชับแข็ง
        ประจำติดกะรอยแทง                      และแนบชิดสนิทดี
        นิทัศน์เทียบบุรุษเห็น                       นิเทศน์เด่นฉะนี้มี
        ก็เพื่อเร้าบุรุษปรี-                            ชะทั้งหลายแสดงผล
        วโรกาสไฉนซึ่ง                               จะคำนึงประโยชน์ตน
        ก็โอกาสฉะนั้นตน                           ประสบแล้วก็ดีเหลือ
        ประมวลการณ์ประมาณกอบ           ประโยชน์ชอบพินิจเจือ
        ตระหนักแล้วก็ควรเกื้อ                    กระทำเสร็จประสงค์สม
        ผิวันหนึ่งมิเสร็จตาม                        พยายามเพราะเริงรมย์
        ก็วันหน้าสิมีถม                              จะย่อท้อกระไรงาน
        เสมือนหนึ่งกะภูเขา                        อะไรเล่าจะสูงปาน
        จะปีนป่ายก็เหลือหาญ                    เพราะสูงสุดกะสายตา
        กระนั้นหากจะพากเพียร                 และไต่เวียนกะภูผา
        ก็ย่อมเสร็จสำเร็จพา                       ประสงค์ซึ่งคะนึงหวัง
        ฉะนี้ด้วยพิจารณ์รอบ                      ประกอบด้วยเพราะกำลัง
        และแขนขาก็คงยัง                          สมรรถมั่นประกันภัย
        อนึ่งหากมิชำนาญ                          ณ กิจการอะไรใด
        ผิว่าหมั่นขยันไป                             ละกิจนั้นจะทานหรือ
        และขอแต่กระทำจริง                      และผลจริงฉะนั้นคือ
        สฤษดิ์ได้เพราะโดยมือ                    สมรรถนั่นฉะนั้นเทียว
        ประหนึ่งเช่นบุรุษซึ่ง                        ตะปูตรึงกระดานเหนียว
        และค้อนตอกประเดี๋ยวเดียว            ตะปูติดสนิทแลฯ
                                                                        (ส. สตะกูรมะ)

       - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -
        - เสียกำเอากอบ -

        ผิเสียกำจะนำกอบ                         เสนอตอบสนองตาม
        ตระหนักจิตมิผิดความ                    ประมาทม่งประสงค์หมาย
        ก็เปรียบเหมือนจะเสียน้อย             และหวังคอยประโยชน์ปลาย
        ทวีบวกผนวกหลาย                        ก็ควรเสียบ่ควรหวง
        วิสัยชาติฉลาดผู้                             ระลึกรู้ประโยชน์ปวง
        ผิลงทุนก็หมุนตวง                          ประโยชน์ได้กำไรดี
        มิลงทุนจะหมุนเกิด                        ลุผลเลิศไฉนมี
        เสมือนชาวประมงพี-                      ระตกมัสยาผอง
        ตระหนี่เหยื่อมิเกี่ยวหย่อน               นทีก่อนจะหวังครอง
        จะได้หรือมิเชื่อลอง                        กระทำไปก็ไร้ผล
        ประสงค์มัสยาใหญ่                        จะทำได้ก็โดยกล
        วิธีเหยื่อพลีปรน                             มิช้าปลาถลาหลาม
        ละเลิงโลดกระโดดฮุบ                     ตะครุบเหยื่อตะกรุมกราม
        ฉะนี้มัสยางาม                                รึรอดพ้นรึรนผาย
        เพราะลงทุนและหมุนต่อ                 ประโยชน์ก่อสะดวกดาย
        ก็เสียกำนโยบาย                            สุขุมคิดพินิจเทอญ
                                                                      (พิศาล เสนะเวส)

       - ภุชงคประยาตฉันท์ ๑๒ -

        มนัสไทประณตไท้                          นรินทร์ไทยมิท้อถอน
        มิผูกรักมิภักดิ์บร                            มิพึ่งบารมีบุญ
        ถล้นจ้วงทะลวงจ้ำ                          บุรุษนำอนงค์หนุน
        บุรุษรุกอนงค์รุน                             ประจญร่วมประจัญบาน
        อนงค์เพศมนัสพี-                           รชาติศรีทหารชาญ
        มิได้ดาบก็คว้าขวาน                        มิได้หอกก็คว้าหลาว
        มิได้มีดก็เอาไม้                               ตระบองใหญ่ตระบองยาว
        ตระหน่ำฟาดพิฆาตลาว                   เตลิดแล่น ณ แดนดง
        ผิอยู่เหย้าสิอรชร                             ฤทัยอ่อนระทวยองค์
        ผิยามยุทธ์สิยรรยง                          เผยอยศอนงค์สรรพ์
        นิกรลาวมลายชน                            มเกลื่อนกล่นอนาถครัน
        ประมาณศพก็สองพัน                      พินาศพ่ายกระจายไป
                       ........... ฯลฯ  ...........
                                                                 (ฉันท์ยอเกียรติชาวนครราชสีมา : พระยาอุปกิตศิลปสาร)

        - ภุชงคประยาตรฉันท์ ๑๒ -   
        - ข้าพเจ้านั่งอยู่ชายทะเล -

        จะเหลียวซ้ายก็งามตา                   จะเหลือบขวาก็เพลินใจ
        จะดูเบื้องพบูไป                             ตลอดล้วนจะชวนแล
        ผิพิศสูงสิแสงโสม                           อร่ามโคมโพยมแข
        ตะลึงหลงพะวงแด                         ฤดีงงเพราะความงาม
        ณ ชายหาดสะอาดทราย                 และกรวดทรายประกายวาม
        วะวาบวับระยับยาม                       ผสานแสงพระจันทร์เพ็ญ
        ทะเลแลกระแสหลั่ง                        อุทกพลั่งถะถั่งเห็น
        ผสมสีขจีเป็น                                 ประหนึ่งแก้วตระการเขียว
        พระพายฮือกระพือหวน                  ประมวลม้วนสมุทรเกลียว
        ระดมพัด ณ บัดเดี๋ยว                      ขยายแยกและแตกฉาน
        อุบัติเป็นระลอกลูก                         สะท้อนถูกสะเทื้อนธาร
        คะนองศัพทะกังวาน                       สนั่นพัดกระจายฟอง
        กระทั่งหาดผะผาดผัง                      กระทบฝั่งประนังนอง
        กระฉอกเนื่องเฉนียรมอง                  ระเมียรซ่านกระเซ็นสาย
        ประปรอยโรยประโปรยฝอย             ก็เห็นหอยและกรวดทราย
        ประดุจรัตน์จรัสราย                         สกาวก่องประกอบกาญจน์
                                                                     (ชิต บุรทัต)

    ** หมายเหตุ :  ในชั้นต้นนั้น  ฉันท์ประเภท  ๔  วรรค ที่มีลักษณะอย่างกาพย์นั้น  ไม่ได้มีบังคับสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรคหน้าและวรรคหลัง    มีเพียงสัมผัสส่งระหว่างบาท (วรรค ๒ และวรรค ๓)  และระหว่างบทเท่านั้น  แต่กวีนิยมใส่เพิ่มเพื่อความไพเราะ  หากอ่านในวรรณคดีหรือวรรณกรรมต่าง ๆ  จะพบลักษณะนี้อยู่   ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดา อย่าเพิ่งประมาทว่าผู้ประพันธ์นั้นผิดพลั้งแต่ประการใด เช่น

        ภุชงคประยาตรฉันท์ ๑๒
        ๐ พยัคฆ์ย่องผยองเผ่น          ผะผาดโผนลำพองผาย
        สกัดหน้าพระโฉมฉาย            เฉลาขัติมัทรี
        ๐ ทิพากรนะจรลับ                พระสูเมรุคีรี
        นิศากรก็สางสี                       สิผ่องแผ้วนภาพลาง
                                                                 (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล)

        ภุชงคประยาตรฉันท์ ๑๒
        ๐  อนิจจาอนาถา                 จะคิดไปก็ใจหาย
        สุดารัตน์กษัตริย์ฉาย             เกษตรเชษฐ์เฉลิมวงศ์
        ๐  มเหสีมหาศักดิ์                 มไหสูรย์ประยูรยง
        พระผัวหน่ายสลายทรง          สลดเศร้าสลักทรวง
                                                                 (พระนลคำฉันท์)

              บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
               - Black Sword -
               (หมู มยุรธุชบูรพา)

                             
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก
                              
 


รายนามผู้เยี่ยมชม : ข้าวหอม, มนชิดา พานิช, น้ำหนาว, ลิตเติลเกิร์ล, ก้าง ปลาทู, ลมหนาว ในสายหมอก, ฟองเมฆ, ชลนา ทิชากร, ปิ่นมุก, ขวัญฤทัย (กุ้งนา), ปลายฝน คนงาม, กร กรวิชญ์

บันทึกการเข้า

รวมบทกลอน "ที่นี่เมืองไทย..."
รวมบทกลอน "ร้อยบุปผา"
รวมบทประพันธ์ทั่วไป "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์กลบท "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์ฉันท์ "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอนสุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..

หน้า: [1]   ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.14 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC
Simple Audio Video Embedder
| Sitemap
NT Sun by Nati
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.182 วินาที กับ 44 คำสั่ง
กำลังโหลด...