- กิเลสวัฏฏะ -
ที่วนเวียนเกิดตายในวงสาร
“วัฏฏะ”การหมุนวนกลไกสาม
หนึ่ง“กิเลสวัฏฏะ”ธรรมะทราม
มีแต่ความเศร้าหมองครองคลุมใจ
ทำปาณาติบาตฆ่าสัตว์ผอง
ลักชิงของฉกฉวยด้วยมักได้
ประพฤติผิดกามคุณวุ่นวายไป
พูดเหลวไหลปลิ้นปล้อนหลอกหลอกลวง
สี่ประการที่ว่าคือสาเหตุ
ก่อกิเลสวัฏฏะวนโงกง่วง
เป็นกลไกหมุนสร้างบาปทั้งปวง
โซ่ตรวนบ่วงผูกมัดสัตว์ติดตัง...... |
วัฏฏะ เป็นคำที่พูดกันอย่างคุ้นปากแบบไทย คำนี้ในภาษาธรรมหมายถึงวนไปในสงสารไม่มีที่สิ้นสุด ท่านจำแนกวัฏฏะไว้เป็น ๓ ประการคือ
กิเลสวัฏฏะ คลิก วนคือกิเลส ๑
กัมมวัฏฏะ คลิก วนคือกรรม ๑
วิปากวัฏฏะ คลิก วนคือวิบาก ๑
“กิเลสวัฏฏะ” นั้นท่านให้คำอธิบายนัยหนึ่งว่า กรรมคือกิเลสเครื่องเศร้าหมอง ๔ ประการคือ
ปาณาติบาต ยังชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง ๑
อทินนาทาน ถือเอาของที่เจ้าของมิได้ให้ด้วยอาการแห่งขโมย ๑
กาเมสุมิฉาจาร ประพฤติผิดในกาม ๑
มุสาวาท พูดเท็จ ๑
กิเลสวัฏฏะ อีกนัยหนึ่ง คือสิ่งที่ทำให้จิตเศร้าหมอง ๑๐ ประการ ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ มานะ ทิฏฐิ วิจิกิจฉา ถีนะ(หดหู่ท้อถอย) อุทธัจจะ(ฟุ้งซ่าน) อหิริกะ(ไม่มีความละอายบาป) อโนตตัปปะ(ไม่มีความเกรงกลัวบาป) และรวมทั้ง สังโยชน์ ๑๐ อุปกิเลส ๑๖ ล้วนได้ชื่อว่า กิเลสวัฏฏะ เป็นเหตุเกิด กัมมวัฏฏะ คลิก ดังจะกล่าวต่อไป....เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
๒๓ มิถุนายน ๒๕๖๑
ขอขอบคุณเจ้าของภาพนี้ในเน็ต |
