Username:

Password:


  • บ้านกลอนน้อยฯ
  • ช่วยเหลือ
  • ค้นหา
  • เข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> ห้องเรียน >> ห้องศึกษา กาพย์ โคลง ร่าย >> - โคลงจัตวาทัณฑี -
หน้า: [1]   ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน หัวข้อ: - โคลงจัตวาทัณฑี -  (อ่าน 9518 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
****

จำนวนผู้เยี่ยมชม:65535
ออฟไลน์ ออฟไลน์

ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10561


เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ


| |
- โคลงจัตวาทัณฑี -
« เมื่อ: 25, ตุลาคม, 2561, 12:10:16 AM »
บ้านกลอนน้อยฯบ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: - โคลงจัตวาทัณฑี -



                กระทู้ที่เกี่ยวข้อง - โคลงปฐมทัณฑี คลิก
                                         - โคลงตรีเพชรทัณฑี (โคลงตรีพิธพรรณ) คลิก


โคลงจัตวาทัณฑี

          โคลงจัตวาทัณฑี   หรือโคลงสี่จัตวาทัณฑี เป็นโคลงสี่ประเภทหนึ่ง  ลักษณะบังคับและการประพันธ์ เหมือนโคลงสี่สุภาพคลิก  ทุกอย่าง  จะต่างกันก็เพียงในบาทที่สอง ที่เลื่อนคำรับสัมผัสจากคำที่ห้า  มาแป็นคำที่สี่ (จัตวา) แทน  เท่านั้น (อย่างเส้นแสดงในผัง)
          ดังคำอธิบายของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงอธิบายไว้ในพระบรมราชาธิบายในการประพันธ์ไว้ว่า  "โคลงแบบนี้  ที่แปลกกับโคลงสี่สุภาพอยู่ก็เพียงในบาทที่ ๒ ซึ่งสัมผัสไปตกอยู่ที่คำที่ ๔ แทนคำที่ ๕ เท่านั้น"   หรือในหนังสือโคลงกลอนของครูเทพ (เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี) ที่อธิบายไว้ว่า "โคลงจัตวาทัณฑี-เหมือนโคลงสุภาพ แต่บาท ๒ คำที่ ๔ รับสัมผัสกับคำที่ ๗ บาทต้น แทนคำที่ ๕"  นั่นเอง เช่น

          โคลงหนึ่งนามแจ้งจัต- ..............วาทัณ ฑีฤๅ
          บังคับรับกันแสดง ....................อย่างพร้อง
          ขบวรแบบแยบยลผัน ...............แผกชนิด อื่นเอย
          ที่สี่บทสองคล้อง .......................ท่อนท้ายบทปถม ฯ
                                                                    (จินดามณี)

          พระปิ่นบรมนาถเจ้า..................จอมกระวี
          วรรณรูปรังสีแสง.......................โชติช่วง
          ดำรัสมธุระคำภีร์........................ธรรมโมตม์
          เสทธิสู่นฤพานหล้วง..................ฝั่งโพ้นไภยสูญ ฯ
                                                                    (จินดามณี)

          ทรามรักษ์ฤๅราษร้าง.................แรมสมร
          ยามหลับลืมนอนคนึง................นึกพร้อง
          ความรักษ์เร่งอาวรณ์.................วายคิด ฤๅแม่
          นึกชื่อนึกโฉมน้อง......................นึกน้ำนำขบวน ฯ
                                                                   ขุนธนสิทธิ์ (โคลงจารึกวัดพระเชตุพนฯ)

          ส่ายใบโบกระบัดเจ้า.................เมืองตรัง
          คือพัดโบกบังสูรย์......................สง่าป้อง
          หมากหอมหมากแดงดัง.............แดงชาด
          ขาวผ่องพวงเงินต้อง..................แตกเส้นแดงสี ฯ
                                                                   (ชักม้าชมเมือง : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์)

          ไหว้พระมรกตแก้ว.....................ไกวัล
          เหนือบุษบกบัลลังก์...................มาศล้วน
          ทึบแท่งพระพุทธธรร-.................มาเทียบ
          ลอยพระเบญจาถ้วน.................ถัดชั้นชุกชี ฯ
                                                                   (ชักม้าชมเมือง : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์)
        
          เสด็จเสวยศวรรเยศอ้าง............ไอศูรย์ สรวงฤๅ
          เย็นพระยศปูนเดือน..................เด่นฟ้า
          เกษมสุขส่องสมบูรณ์................บานทวีป
          สว่างทุกข์ทุกธเรศหล้า..............แหล่งล้วนสรรเสริญ ฯ
                                                                    (ลิลิตตะเลงพ่าย)

          สงครามพึ่งแผกแพ้...................เสียที
          เเตกเมื่อต้นปีไป........................ห่อนช้า
          บร้างกระลับมี...........................มาขวบ นี้เลย
          มีก็มีปีหน้า................................แน่แท้กูทาย ฯ   
                                                                    (ลิลิตตะเลงพ่าย)
          
          สองนายสนองนาถถ้อ...............ไปมา
          พระหากเจรจาใจ......................จอดน้อง
          หัวใจหนึ่งโหยหา.......................สองเพื่อน แพงนา
          ใจหนึ่งนึกนางห้อง....................หนุ่มหน้าพระสนม ฯ
                                                                    (ลิลิตพระลอ)

          ผิวไข้พูลพยาธิไซร้.....................ยาหาย ง่ายนา
          ไข้หลากทั้งหลายใคร................ช่วยได้
          ไข้ใจแต่จักตาย.........................ดีกว่า ไส้นา
          สองพี่นึกในไว้...........................แต่ถ้าเผาเผือ ฯ
                                                                    (ลิลิตพระลอ)

          ให้ท้าวนฤโทษข้า.......................ขับหนี
          ลูกราชสีพีกลัว..........................ไพร่ฟ้า
          พลเมืองบดูดี.............................ดาลเคียด
          กระเหลียดลับลี้หน้า.................อยู่สร้างแสวงบุญ ฯ
                                                                    (มหาชาติคำหลวง)

          เมื่อนั้นพระบาทไท้.....................จอมจักร
          จะไถ่หลานรักสนอง...................ช่วงไช้
          ทองพันสิ่งสินชัก........................ประสาท
          แลสิ่งแลร้อยให้.........................แก่เถ้าชูชก โสดแล ฯ
                                                                    (มหาชาติคำหลวง)

          อย่าตีงูเพื่อให้.............................แก่กา
          งูจะกัดหาผล.............................ไป่ได้
          อย่าตีเพื่อห้ามหมา.....................หอนเห่า
          เหมือนจะยิ่งยุให้........................เห่าเฮ้ารำคาญ ฯ
                                                                 (สุภาษิตพระร่วงคำโคลง)

          ชาญชัยไหวพริบล้วน.................แหลมหลัก
          เลิศหมากรุกนักเลง...................นักรู้
          ผลสำเร็จจำจัก..........................บรรลุ เจียวแล
          สมส่วนสามารถกู้......................กิจรู้ระวังการ
                                                                    (โคลงกลอนของครูเทพ)

          โคลงสี่จัตวาทัณฑี   ในวรรณกรรมต่าง ๆ มักมีปรากฏเพียงแทรกไว้ในโคลงสี่สุภาพเป็นระยะ ๆ ไม่พบเห็นนิยมแต่งเป็นเรื่องเฉพาะใด ๆ  

                  บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
                  - Black Sword -
                  (หมู มยุรธุชบูรพา)

                              
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ โคลง  คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก
                              

 


รายนามผู้เยี่ยมชม : ลิตเติลเกิร์ล, กร กรวิชญ์, ฟองเมฆ, ปลายฝน คนงาม, เส้นชีวิต ดำเนินไป, Mr.music, รพีกาญจน์, ตูมตาม, น้ำหนาว, ลมหนาว ในสายหมอก, ก้าง ปลาทู, ตุ้ม ครองบุญ, มนชิดา พานิช

บันทึกการเข้า

รวมบทกลอน "ที่นี่เมืองไทย..."
รวมบทกลอน "ร้อยบุปผา"
รวมบทประพันธ์ทั่วไป "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์กลบท "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์ฉันท์ "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอนสุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..

หน้า: [1]   ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.14 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC
Simple Audio Video Embedder
| Sitemap
NT Sun by Nati
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.18 วินาที กับ 45 คำสั่ง
กำลังโหลด...