Username:

Password:


  • บ้านกลอนน้อยฯ
  • ช่วยเหลือ
  • ค้นหา
  • เข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> ห้องเรียน >> ห้องเรียนฉันท์ >> - โตฎกฉันท์ ๑๒ -
หน้า: [1]   ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน หัวข้อ: - โตฎกฉันท์ ๑๒ -  (อ่าน 12021 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
****

จำนวนผู้เยี่ยมชม:65535
ออฟไลน์ ออฟไลน์

ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10559


เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ


| |
- โตฎกฉันท์ ๑๒ -
« เมื่อ: 14, พฤษภาคม, 2565, 10:51:25 PM »
บ้านกลอนน้อยฯบ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: - โตฎกฉันท์ ๑๒ -

- โตฎกฉันท์ ๑๒ -

                โตฎกฉันท์ ๑๒  (โต-ดก-กะ-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลีลาดุจนายโคบาลอันแทงโคด้วยปฏัก

๑.) รูปแบบของโตฎกฉันท์ ๑๒

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค
                วรรคหน้ามี ๖ พยางค์  วรรคหลังมี ๖ พยางค์
                (รวมเป็น ๑๒ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)
   
                ครุ-ลหุ   แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ

                ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ.................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ

            โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น    ๓+๓   เหมือนกันทุกวรรค


๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓

          - สัมผัสระหว่างบท -

                หากแต่งมากกว่า  ๑  บท
                คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า  ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

               - โตฎกฉันท์ ๑๒ -

               กะถลุงและถลก                   มุหะหมกมนะมัว
               ตะละหัวแสยะหัว                 ณ สยามเยอะสยอน
               และกถาน่ะก็ถูก                   เตะกระดูกซะกระดอน
               เพราะสกุลเพาะตะกอน         ริกบฎรุกบิล
               ขณะหมา ฯพณฯ ม้วย           ก็สลวยพจน์ริน
               อนุสาวริย์ศิล-                       (ะ)ปะหมากิติมี
               สรเสริญคุณะซื่อ                   ซะระบือระบุปี-
               -ติประกาศะกวี                     พิศะดูพิสดาร
               บ่กระดาก ณ คดี                   และบ่มี อประมาณ
               ทศทิศก็อุทาน                       ทศมณฑละหมาง
                             ............... ฯลฯ ...............
                                                           (กถาจรดปกาศิต (สามแพร่งชีวิตคำฉันท์) : คมทวน  คันธนู)

               - โตฎกฉันท์ ๑๒ -

               ขณะนั้นพระกุมาร                ธ สดับอนุกรม
               นัยะอ้างก็และสม                 ดุจะที่กะจะเป็น
               ก็ตระหนัก ณ พระทัย            เพราะจะใคร่ยละเห็น
               พระบิดา ธ บำเพ็ญ               สุมนัส ณ พระองค์
               พระก็เอื้อนพจนา                  จระหาบิตุรงค์
               อระออดเพราะประสงค์         ชนนีและจะพา
               ผิวะมารดรขัด                       วจะนารถ บ่มิคลา
               ก็และเห็นชิวะถ้า                  ละจะม้วยสิกระมัง
               นุชฟังปิยะบุตร                     ละก็สุดจะประทัง
               เพราะจะห้าม ฤ ก็รั้ง             พระกุมารจะระทม
               เพราะฉะนั้นวรนาง                ดำริทาง ณ นิยม
               จระสู่พระบรม                       และถวายพระกุมาร
                             ............... ฯลฯ ...............
                                                          (กัฏฐวาหนะคำฉันท์ : ส. ศตะกูรมะ)

               - โตฎกฉันท์ ๑๒ -

               ๐ สุรเทพทศทิศ                    พระมหิศรพงศ์
               พระพยานวรยง                    พฤติยิ่งพระก็ยล
               ๐ และพระนางธรนี               ธ ก็มีพระกมล
               พระมหามหิดล                    ประลุด้วยสดุดี
               ๐ ก็ไฉนมนะเรา                    ฤ จะเศร้าอุระศรี
               เพราะกิเลสจะมี                    มละกลั้วก็วิกล
               ๐ จะสกัดมนะกลั้น               มุหะพลันนิรผล
               และก็ใช้สติตน                      ปฏิรูปหฤทัย
               ๐ สิริพจน์บ่มิเผย                  ดุจะเลยจะละไป
               วรพักตร์พระวิไล                   ก็มิแลสละลง
               ๐ ก็พระโสตมิสดับ                ฤ จะรับพระประสงค์
               สุรเสียงวรองค์                       ธ ฉะอ้อนและอำลา
                             ............... ฯลฯ ...............
                                                           (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล)

               - โตฎกฉันท์ ๑๒ -

               ๐ ตะละหมอขณะไข้             ตะละไฟขณะหุง
               ตะละมุ้งขณะยุง                   กิระจาระกระหาย
               ๐ สุตระพรรคะทมิฬ             พยุหินทะนิกาย
               ละทุรนและทุราย                 จะกำราบก็ ฤ ยอม
               ๐ จะขบถทุรยศ                    ก็เพราะอดและเพราะงอม
               อุระเกรียมอุระกรอม             พิศะโรคะผจญ
               ๐ พระเตลง ธ จะกลับ           มหะทัพมหะพล
               สิจะขอรณะหน                     อวสานละจะลา
               ๐ ก็นิวัตร์บุระเขต                  ระบุเหตุกะพระยา-
               ยมราชดุจะสา-                      ระรหัสธุระการ
               ๐ ยมราชนิก็ทูล                     บทะมูลมหิบาล
               ณ พระโรงรชะฐาน                 ทนุยุทธพิชัย
                             ............... ฯลฯ ...............
                                                           (เฉลิมเกียรติกษัตรีคำฉันท์ : กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์)


    ** หมายเหตุ :  ในชั้นต้นนั้น  ฉันท์ประเภท  ๔  วรรค ที่มีลักษณะอย่างกาพย์นั้น  ไม่ได้มีบังคับสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรคหน้าและวรรคหลัง    มีเพียงสัมผัสส่งระหว่างบาท และระหว่างบทเท่านั้น  แต่กวีนิยมใส่เพิ่มเพื่อความไพเราะ  หากอ่านในวรรณคดีหรือวรรณกรรมต่าง ๆ  จะพบลักษณะนี้อยู่   ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดา อย่าเพิ่งประมาทว่าผู้ประพันธ์นั้นผิดพลั้งแต่ประการใด เช่น

               - โตฎกฉันท์ ๑๒ -
               ๐  และก็เรา ฤ จะหวง           และจะห้ามพระหทัย
               จะพะพาหิรภัย                     พะพะพ้องพละกรรม
                                                                        (มหาชาติคำฉันท์)

               - โตฎกฉันท์ ๑๒ -
               ๐  ศิวแปลงวรรูป                   วิยหญิงยุวดี
               พระอุมาพระก็มี                    สุมนัศนิยม
               ๐  ดรุสัตว์บริเวณ                   พะพระเวทอุดม
               สละเพศพิศสม                      ศิวเพศพระจำแลง
                                                                        (อิลราชคำฉันท์)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

 
                             
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก
                              
 


รายนามผู้เยี่ยมชม : มนชิดา พานิช, หยาดฟ้า, ขวัญฤทัย (กุ้งนา), My Little Sodium, ฟองเมฆ, ปลายฝน คนงาม, ลิตเติลเกิร์ล, ข้าวหอม, น้ำหนาว, ชลนา ทิชากร

บันทึกการเข้า

รวมบทกลอน "ที่นี่เมืองไทย..."
รวมบทกลอน "ร้อยบุปผา"
รวมบทประพันธ์ทั่วไป "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์กลบท "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์ฉันท์ "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอนสุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..

หน้า: [1]   ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.14 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC
Simple Audio Video Embedder
| Sitemap
NT Sun by Nati
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.208 วินาที กับ 39 คำสั่ง
กำลังโหลด...