กลบทอุภะโตโกฎิวิลาศ    
                              จาก "กลบทศิริวิบุลกิตติ์" โดยหลวงศรีปรีชา (เซ่ง)

                                          ๐  จักกล่าวถึงยอดยิ่งมิ่งกุมาร      
                                          ให้รีบยกพลทหารสท้านไหว
                                          มาถึงที่เขาวิบุลบรรพตไพร          
                                          เหนไรไรราวแคว้นกุฎีดง

                                          เสด็จด่วนจากที่มงคลคช         
                                          น้อมประนตนบนิ้วขึ้นจำนง
                                          ค่อยไคลคลาลาลีกับบาทบง      
                                          กชประจงน้อมนบเคารพคุณ

                                          เหนอาศรมที่สถิตผิดประหลาด      
                                          ให้กัมปนาทร้อนจิตรแล้วคิดฉุน
                                          เออพระจอมกระหม่อมแม่มิ่งใจบุญ      
                                          จะวิจุณจุลาจลหรือรนร้อน

                                          หรือเหตุผลเปนไฉนน่าใจหาย      
                                          หรือสิ้นสายสังขาร์ชีวาสมร
                                          หนึ่งอาศรมทั่วจบจังหวังจร         
                                          รุกขาขอนงอกขึ้นคูรกเรียง

                                          พระเสด็จด่วนด่วนเร่งรีบรัด      
                                          ประนมหัตถ์ขึ้นอาศรมสะพักเฉียง
                                          พระภูษาทรงเหนืออังสาเอียง      
                                          พระองค์เมียงน้อมนอบยอบอภิวันท์

                                          เหนจอมมิ่งมงคลวิมลมาศ         
                                          นอนอนาถสิ้นสูญชีวาสัญ
                                          ออกพระโอฐว่าโอ้คำเดียวดัน ๑      
                                          พระงองค์อั้นกายพยพสลบลง ๒

                                          ครันค่อยคืนตื่นต่อสติมี         
                                          ก็พูนทวีโศกสิ้นหฤาไทหลง
                                          เอียงพระเกศกอดบาทร่ำว่าองค์      
                                          พระมาปลงชีพแด้วเดียวในดอน
 
                                          ลูกไม่ทราบเหตุผลยุบลเรื่อง      
                                          รู้ข้อแค้นขัดเคืองอนุสร
                                          ว่าจักสุดพระชนม์ชีวนวร         
                                          โอ้โอ๋พระมามรณ์นิจจาเอย

                                          ลูกมากอดบาทแม่ไม่แปรพักตร์      
                                          ลุกขึ้นทักลูกน้อยไยนอนเฉย
                                          ช่างนิ่งแน่ไม่ทักสักคำเลย         
                                          พระคุณเคยปกเกล้าหายเร้าร้อน

                                          พระร่ำพลางกางกรกอดบาทแม่      
                                          ให้ท้อแท้ฤดีดิ้นดุจลูกศร
                                          ปักตลอดหทัยดั่งไฟฟอน         
                                          พระสะท้อนทอดองค์ลงโศกา

                                          กระกระษัตริย์รีบเร่งรณรงค์      
                                          รู้ทราบทรงนาฏนุชสุดสังขาร์
                                          เธอรีบเร่งเร็วบาทยาตรามา         
                                          ยกหัตถากอดประคองพระน้องนาง

                                          ทรงพระโศกาค่อนทรวงทรง ๓      
                                          กันแสงสงสารเศร้าเคล้าเนตรหมาง
                                          ออกพระโอฐว่าโอ้อกต่างวาง   
                                          จักเปรียบนางในมนุษย์นี้สุดปาน ฯ
                                            ๑--------------------๑

๑. หนังสือสมุดไทยเลขที่ ๑๙, ๒๐ ว่า “ออกพระโอฐว่าโอ้คำเดียวดัน”
๒. หนังสือสมุดไทยเลขที่  ๒๐ ว่า “พระทรวงอั้นกายพยพสลบลง”
๓. หนังสือสมุดไทยเลขที่  ๑๙, ๒๐ ว่า “พระทรงโศกากรอ่อนทรวงทรง”



กลบทอุภะโตโกฎิวิลาศ    ปรากฏอยู่ในการประพันธ์ลำดับที่ ๗๖ ของตำรากลบทศิริวิบุลกิตติ์
                                     พิจารณาโดยรวมเห็นว่า มีเพิ่มจากกลอนทั่วไป คือ  


- ๑.) ในวรรคสดับ และวรรครอง (วรรค ๑ และ ๓) บังคับให้มีคำที่ใช้ "ไม้เอก" อย่างน้อยหนึ่งคำอยู่ในวรรค ห้ามมิให้คำที่ใช้ "ไม้โท" ปนอยู่ในวรรคที่กำหนด
- ๒.)ในวรรครับ และวรรคส่ง (วรรค ๒ และ ๔) บังคับใคำที่ใช้ "ไม้โท" อย่างน้อยหนึ่งคำอยู่ในวรรค ห้ามมิให้คำที่ใช้ "ไม้เอก" ปนอยู่ในวรรคที่กำหนด

** กลบทนี้มีที่มาปรากฏอยู่ในเฉพาเพียงตำรา "กลบทศิริวิบุลกิตติ์"  เท่านั้น ไม่มีปรากฏอยู่ในะ "จารึกวัดพระเชตุพนฯ"

              ผิดพลาดประการใดขออภัยไว้ ณ ที่นี้ครับผม
               ...-๐  Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา) ๐-...

                              
                                    • กลับสู่หน้าห้องเรียน กลอนกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ฉันท์  ^คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย ^คลิก