เพลง ฉันทนาที่รัก

ถ้าพูดถึงยุคสมัยสักปี 2520 เชื่อว่าทุกคนที่ชอบฟังเพลง ไม่มีใครไม่รุ้จักเพลงนี้
และเพลงนี้นั่นเองที่เป็นเหตุให้บรรดาสาวๆโรงงานทั้งหลายต้องได้นามว่า"ฉันทนา"

เนื้อเพลง  ฉันทนาที่รัก
ขับร้องโดย รักชาติ ศิริชัย

ปิดไฟใส่กลอน  จะเข้ามุ้งนอน  คิดถึงใบหน้า
นั่งเขียนจดหมาย  แล้วรีบทิ้งไป  โรงงานทอผ้า
ถึงคนชื่อฉันทนา  ที่เคยสบตา  กันเป็นประจำ

ลายมือไม่ดี   ต้องขอโทษที   เพราะความรู้ต่ำ
หากคำพูดใด   ไม่ถูกหัวใจ    หรือไม่ชื่นฉ่ำ
ขอจงยกโทษถ้อยคำ  ที่ผมเพลี่ยงพล้ำ  บอกรักคุณมา

หากผิดพลังไป  อภัยเถิดฉันทนา
ผมคนบ้านป่า   ถ้อยวาจาไม่หวานกินใจ

ภาพถ่ายลายเซ็น   ผมส่งให้เป็น  ของขวัญปีใหม่
หากคุณเกลียด  ก็อ่าด้านหลัง  แล้วโยนทิ้งได้
หรือเอาไปฉีกเผาไฟ  อย่าเก็บเอาไว้  ให้มันบาดตา

หากคุณการุณ   ก็ส่งรูปคุณ  ให้ดูแทนหน้า
ช่วยเซ็นรูปไป   ว่ามอบด้วยใจ  สาวโรงทอผ้า
ผมจะเอาไว้บูชา  มอบความศรัทธา รักจนวายปราณ

จะปักหัวใจ   หัวใจรักคุณนานนาน
รักสาวโรงงาน   สาวโรงงานชื่อฉันทนา...


พูดถึงในแง่เนื้อหา

เชื่อว่า หลายคนฟังแล้วคงมีคำถามว่า  ในเมื่อปิดไฟแล้ว ยังเขียนจดหมายได้ยังไง ไม่มืดเหรอ ??
ที่เกิดถามที่เช่นนี้ เพราะว่าผู้ฟังในยุคนั้น ส่วนมากจะเป็นคนในชนบท อาชีพทำนาทำไร่  พอค่ำลง
ก็ดับไฟนอนกัน  ไม่มีใครลุกขึ้นมาอ่านหนังสือหรือเขียนหนังสือ
แต่ถ้าหากมองในมุมของคนที่อยู่ในเมืองที่มีไฟฟ้าสว่างไสวแล้ว  การปิดไฟแล้ว ยังอ่านหรือเขียน
หนังสืออยู่ได้ ถือเป็นเรื่องที่ปกติมากๆ  เพราะว่า ทั้งบ้าน ไม่ได้มีไฟแค่ดวงเดียว
คือมีทั้งไฟหน้าบ้าน  ไฟที่ห้องรับแขก  ไฟที่ห้องครัว  ไฟที่ห้องที่ห้องนั่งเล่น
ไฟที่หน้าประตูห้องนอน   ไฟดวงใหญ่ภายในห้องนอน   ไฟที่โต๊ะเขียนหนังสือ  โคมไฟที่หัวเตียงฯลฯ
ฉะนั้น มันจะไปแปลกอะไรถ้าเราจะดับไฟด้านนอกและไฟในห้องแล้ว  แต่ยังเหลือที่โต๊ะหนังสือ
และไฟที่หัวเตียงอยู่  ฉะนั้น การลุกขึ้นมาเขียนจดหมายถึงใครสักคนจึงไม่ใช่เรื่องแปลก....
                แต่สิ่งที่แปลกคือ ที่บอกว่า"นั่งเขียนจดหมาย แล้วรีบทิ้งไปโรงงานทอผ็า"....
ซึ่งก็คงจะไม่มีติดแสมป์ อะไรเลย  แถมยังลุกเอาจดหมายออกมาส่งทั้งๆกลางคืนอีก....(แต่จริงๆคำว่า
"แล้วรีบทิ้งไปโรงงานทอผ้า"  คนแต่งเขาคงจะให้หมายความว่า จ่าหน้าซองเท่านั้นเอง)
               อีกอย่งหนึ่งคือคำที่บอกว่า"ที่เคยสบตากันเป็นประจำ" คำนี้ส่อความหมายว่า
ฝ่ายชายยังไม่เคยเข้าไปพูดจาทำความรู้จักกับฝ่ายหญิง เพียงแค่เห็นหน้ากันและยิ้มให้กันบ่อยเท่านั้น
คำว่า"หากคุณเกลียดชัง ก็อ่านด้านหลัง แล้วโยนทิ้งได้"  แสดงว่า ฝ่ายชายยังไม่แน่ใจว่า
ฝ่ายหญิงจะมีใจตอบให้ไหม.....


ในแง่ฉันทลักษณ์ของเนื้อเพลง

เนื้อเพลงนี้มีฉันทลักษณ์ที่ต่างจากเพลงอื่นๆ
เพลงลูกทุ่งและลูกกรุงส่วนมาก  มีฉันทลักษณ์แบบเดียวกับกลอนคือ
มีสัมผัสนอก และสัมผัสระหว่างบท  แต่ละบทจะมีครบสี่วรรคคือ วรรคสดับ วรรครับ วรรครอง วรรคส่ง
แต่จะไม่เคร่งสัมผัสใน  จำนวนคำของแต่ละวรรคไม่จำเป็นต้องเท่ากัน  และไม่เคร่งเรื่องเสียงวรรณยุกต์
ท้ายวรรคแบบกลอน   และอีกส่วนหนึ่งคือ เพลงลูกทุ่งที่มีลักษณะเป็นกลอนหัวเดียว
แต่เนื้อเพลงนี้ มีฉันทลักษณ์ที่ต่างออกไป คือ จะมีฉันทลักษณ์  มีการรับส่งสัมผัสแบบ กาพย์ขับไม้
หรือกาพย์ "สุรางคนางค์ ๓๖" เพียงแต่ในวรรคที่สามจะมีเพิ่มมาสองคำ
และที่เน้นตัวหนัสือสีน้ำเงินนั้นจะเป็นกลอนธรรมดา





มีรูปแบบและสัมผัสคล้ายๆ กาพย์สุรางคนางค์ ๓๖  หรือกาพย์ขับไม้


                     สริญ  สิริรัฐ  

      


เพลง  ฉันทนาที่รัก รักชาติ ศิริชัย

เพลง  มีเมียเด็ก


      เนื้อเพลง  มีเมียเด็ก  แต่งโดย ครูจิ๋วพิจิตร

   (ผม)มีเมียเด็ก  ต้องหมั่นตรวจเช็ก    ร่างกาย
   ไม่ต้องนึกอาย   เป็นลูกผู้ชาย         ต้องกล้า
   อย่าไปตะแบง   ในเมื่อเรี่ยวแรง       โรยรา
    ร่างกายไม่ไหว   ก็ต้องอาศัย          โด๊บยา
     มีคู่อ่อนกว่า    (ก็)ต้องหายา....      บำรุง

    (ผม)มีเมียเด็ก   ขาวขาวเล็กเล็ก      บางบาง
     ต้องคอยระวัง    เพราะชายต่างหวัง    ใจมุ่ง
     ได้เมียยังสาว     ส่วนตัวผมนั้น         คราวลุง
     ต้องคอยห่วงใย   เหมือนพวกป่าไม้    หวงซุง
     ไม่คอยชำเรืองเดี๋ยวเรื่องยุ่ง  เพราะหรุ่มต่างมุง  หมายปอง

  *คำในวงเล็กนั้นผมเติมเอง เพื่อให้ครบสี่คำ*

สิ่งที่ผมสนใจใคร่รู้มากที่สุดก็  เนื้อเพลงที่มีฉันทลักษณ์แบบนี้  ไม่ใช่กลอนแน่ๆ
แต่ว่า จะเป็นบทร้อยกรองชนิดใด ?  บางทีมันอาจจะเป็นรูปแบบคำร้อยกรองของโบราณ
ที่เราไม่ทราบ  แบบว่า ขาดการถ่ายทอด  หรือ ไม่เป็นที่รู้จักกันแพร่หลาย ???

การวางสัมผัส และฉันทลักษณ์ มีรูปแบบเฉพาะตัว

OOOO   OOOO  OO
OOOO   OOOO  OO
OOOO   OOOO  OO
OOOO   OOOO  OO
OOOO   OOOO  OO


จังหวะการอ่าน   4/4/2

หมายเหตุ  สีแดง  สีชมพู  เป็นถึงสัมผัสภายในวรรค
สีฟ้า  สีเขียว  สัมผัสข้ามวรรค   สีเหลือ สัมผัสระหว่างบท
บทหนึ่ง มีห้าวรรค วรรคละ ๑๐ คำ   คำสุดท้ายของวรรคสุดท้าย
ส่งไปลงสัมผัสที่ท้ายวรรคสอง ของบทถัดไป

วันนี้ เอาแค่นี้ก่อน

สริญ  สิริรัฐ


 


     

เนื้อเพลงที่มีการเล่นอักษร


ลานเทสะเทือน

ผลงานแต่ง  อ.วัฒนา  พรอนันต์


เสียงลมพัดตึง   เคล้าคลึงยอดตอง
คืดถึงเนื้อทอง   สาวลั่นทมเจ้าจากลานเท
ทมนั่งรถท่อง   พอทั่วกรุงเทพก็ดีถมเถ
เพราะว่ากรุงเทพลานเท  นั่งเรือด่วนเที่ยวเดี๋ยวเดียวก็ถึง

เขียวเอยขาวเอย   แล่นเลยทุกลำ
มิมีโฉมงาม     สาวแก้มนวลที่สุดคะนึง
พ่อแม่ร้องไห้    ทมไม่คืนทุ่งป้าลุงถามถึง
หรือเพื่อนกรุงเทพคอยดึง  ผู้คนคงทึ่งสาวทุ่งลานเท

จากวันเป็นเดือน   จากเดือนเคลื่อนไปเป็นปี
ลั่นทมไม่มีซักที    พวกพ้องน้องพี่ทุกคนสนเท่
รถเก๋งเพลงหวาน   ตึกรามโอฬารสวรรค์ทั้งเพ
สาธุเจ้าพ่อลานเท   อย่าให้ลั่นทมอุ้มท้องคืนทุ่ง

เสียงเรือขรมครืน    ทุกคืนพี่ตรม
คิดถึงลั่นทมโฉมบังอร   โอ้หล่อนเพลินกรุง
เราทุ่มรักเก้อ      เราเซ่อยอมก้มลั่นทมเขาสูง
ถึงกล้าไปเทียบคนกรุง   พี่นอนสะดุ้งเหมือนทุ่งสะเทือน...




เพลงนี้ถือว่าเป็นการแต่งเนื้อเพลงที่มีการเล่นอักษรตลอดทั้งเพลง
ถือว่าเป็นลวดลายที่พบเห็นได้น้อยมาก  นอกจากนักกลอนแล้ว นักแต่งเพลงเอง
ก็มีการแต่งเนื้อเพลงเล่นอักษรเหมือนกัน




เพลง คิดถึง

คิดถึงประคองน้องอยู่ตาคลี    คิดถึงปราณีน้องที่ชัยนาท
คิดถึงหลานสาวย่าโมที่เมืองโคราช   หัวใจจะขาดรอนรอน

คิดถึงพยงค์ที่อยู่ระยอง       คิดถึงสายทองที่ยะโสธร
คิดถึงนงลักษณ์สุภักดิ์รพีไม่มีวันผ่อน  จะหลับจะนอนทอดถอนฤทัย


ตุ่มแตงบุญตา..สุดาวันดี     วันนา,ฉวี,อารีย์,สาหร่าย
ถึงเจ้าจะลืม..พี่ไม่เป็นไร     ขอบัตรเชิญใบหากใครวิวาห์

คิดถึงอัมพรที่อยู่สุพรรณ     คิดถึงบุหลันที่เมืองยะลา
คิดถึงเหน่งน้อยกลอยใจวิไล,คำหล้า   พี่อยากไปหาค่ารถไม่มี....

(เป็นเพลงที่ฟังซึ้งๆแล้ว ยังมีแอบหักมุมเล็กๆด้วยว่า "พี่อยากไปหาค่ารถไม่มี"...โธ่...
แล้วแบบนี้ถ้าเขาส่งบัตรเชิญมา จะมีเงินค่ารถไปร่วมงานแต่งเขาหรือ...)
เป็นเพลงที่ มีทั้งความซึ้ง  ความไพเราะ  การเล่นคำ และหักมุมเล็กๆ
สาวเหนือฟังแล้วคงนอยใจแย่  แต่คำว่า  คำหล้านี่น่าจะหมายถึงสาวเหนือไดไหม  ??




คำที่คล้องจองกันในเพลงนี้คือ

*ประคอง-ตาคลี    ปราณี-ชัยนาท*

*พยงค์-ระยอง   สายทอง-ยะโสธร*

*สุดา-วันดี   อารย์-สาหร่าย*

*อัมพร-สุพรรณ    บุหลัน-ยะลา

*วิไล-คำหล้า*



สริญ  สิริรัฐ

ข้อสังเกต

ในเพลงคิดถึงนี้  มีชื่อหญิงสาวหลายคนเหลือ  แล้วแต่ละคนก็อยู่ห่างไกลกันคนละหลายจังหวัด

แล้วชายหนุ่มในเนื้อเพลงนี้ ไปรู้จักหญิงสาวเหล่านั้นได้อย่างไร  คงไม่ใช่เพื่อนบ้านกันหรือเพื่อน

ในสมัยเรียนหรอกนะ เพราะว่าในสมัยก่อนนั้นทางไกลกันมาก  การสัญจรไม่ค่อยสะดวกเหมือนปัจจุบัน

อีกทั้งสมัยก่อน ไม่เฟสบุค ไม่มีอินเตอร์เนต

ผมคิดว่า ผู้แต่งเพลงนี้ คงได้แนวคิดมาจากการเขียนจดหมายไปขอเพลง

ในสมัยก่อน สื่อความบันเทิงไม่มีมากเหมือนยุคปัจจุบัน  คนที่อยู่ตามชนบทในจังหวัดต่างๆ

อย่างมาก เวลาทำงานในไร่ในสวน  ก็จะเปิดวิทยุ ฟังเพลง ลูกทุ่ง ตามทีี่มีผู้จัดตามสถานีวิทยุุต่างๆ

แล้วใครที่อยากจะฟังเพลงอะไรเป็นพิเศษ  ก็ต้องใช้วิธีเขียนจดหมายไปที่สถานีวิทยุ ถึงผู้จัดรายการ

เพื่อขอเพลง  ผู้จัดรายการก็จะนำจดหมายรั้นมาอ่านออกอากาศ   ต้องมีคนขอไปตรงกันกันหลายๆคน

ถึงจะได้ฟัง  การทีมีคนเขียนจดหมายไปขอเพลงนั้น เรียกว่า แฟนเพลง  ทำให้รู้จักชื่อเสียงเรียงนามกัน

โดยที่ไม่เคยเห็นหน้า  ก็จะขอเพลงให้กัน มอบให้คนนั้นคนนี้

ชายหน่มในเนื่อเพลงนี้ ที่รู้จักหญิงสาวหลายคน  คิดว่าน่าจะเกิดมาจากการขอเพลงให้กัน

จึงรู้ว่า ใครชื่ออะไร  อยู่ที่ไหน  บางทีอาจจะเคยติดต่อกันทางจดหมาย....ประมาณนั้น  5555


 :059:

ขออย่าเป็นแบบเพลงนี้

 


 

               

                พอดีช่วงนี้รู้สึกมันจะมีกระแสดราม่า เกี่ยวกับเพลงๆหนึ่งที่มีท่อนฮุคเป็น อุ๊อุ๊ อิ๊อิ๊ อ๊ะอ๊ะ
เห็นหลายคนที่เป็นผู้หลักผู้ใหญ่ในบ้านในเมือง และในวงการเพลงลูกทุ่งออกมาวิจารณ์กันว่า เป็นเพลง
ที่อุบาทว์ ไม่เหมาะสม ทำลายวัฒนะธรรมไทย ทำลายวงการลูกทุ่ง  ด้วยความที่อยากรู้ผมก็เลยเข้าไปฟังดู
พอฟังก็...ขำ(หัวเราะ) เพราะรู้สึกว่ามันตลกมากกว่า เจิอด้วยความรู้สยิวนิดๆ  แต่ก็โอเคนะ(สำหรับความ
คิดเห็นส่วนตัว)  ไม่ได้มองว่า มันชั่วร้ายหรือมันต่ำอะไร
               เมื่อฟังเพลงนี้แล้วทำให้ผมย้อนนึกถึงเพลงอีกเพลงหนึ่งในสมัยก่อน ซึ่งผมเองก็เกิดไม่ทัน
แต่มีโอกสได้ฟังเป็นครั้งแรกบนรถแท็กซี่ในขณะที่ผม้พิ่งจะเข้ามาในกรุงเทพเป็นครั้งแรก
ในระหว่างที่นั่งแท็กซี่ไปใจก็คิดถึงเรื่องต่างๆไปด้วย มองทิวทัศน์ตึกรามบ้านช่องต่างๆไปด้วยตามประสา
คนที่เพิ่งจะเคยเข้ากรุงเป็นครั้งแรก ในขณะที่นั่งแท็กซี่ไปนั้น แท็กซี่เขาก็เปิดวิทยุ  แล้ววิทยุก็เปิดเพลง...
ซึ่งผมฟังไปรอบแรกก็ไม่ได้สะกิดใจอะไร....แต่พอรอบที่สองซึ่งปกติของเพลงทุกเพลง จะต้องนำเนื้อร้อง
ในท่อนหลังมาร้องซ้ำเท่านั้นแหละ พอเข้าใจความหมายว่าเนื้อเพลงมันสื่อถึงอะไร โหววว ใจผมงีเกระเจิดกระเจิง
คิดจินตนาการไปถึงไหนต่อไหน ชนิดเห็นภาพกันจะจะเลยทีเดียว  พร้อมกับคิดว่า เออ...เพลงแบบนี้
ก็มีด้วยเหรอ  แล้วเขาเปิดฟังกัน ไม่รู้สึกอายกันบ้างหรืออย่างไร
เนื้อเพลงท่อนสุดท้ายมันมีว่า
"เพียงปลายนิ้วเดียวยังซ่านยังเสียวประหลาด....กระแสสวาท...."
ถึงแม้ว่าในเนื้อเพลงจะไม่มีคำที่หยาบคายอะไรเลย  แต่คนที่ฟังแล้วเข้าใจความหมายนี่
คิดจินตนาการเตลิดไปไกลเลยทีเดียวนะ
แต่ผมเองก็๋ไม่รู้เหือนกันนะว่า คนในยุคนั้น มีดราม่า มีการออกมาต่อต้านเหมือนคนในยุคนี้หรือเปล่า
                แต่ถ้าจะเปรียบเป็นหนังแล้ว เพลงที่เพิ่งจะเกิดกระแสดราม่านี้ เป็นหนังเรต X ละก็
เพลงในยุคนั้นต้องเรต R นั่นแหละ
ถ้าเป็นคดีความ ก็ประมาณ ล่วงละเมิด ทำลามกอนาจาร(ความหมายของเพลงมันทำให้คิดไปอย่างนั้น)
เพียงแต่ผู้หญิงในเนื้อเพลง เขายินยอม ยินดีเท่านั้น


เพลง  เพียงปลายก้อย
คำร้อง  ธาตรี
ทำนอง เอื้อ สุนทรสนาน

เพียงเธอนั้นแลยังจุดกระแสสวาท
มันแสนประหลาดฤทัยเป็นทาสอาวรณ์
ปลายนิ้วสัมผัส หัวใจยิ่งกลัดไฟฟอน
โอ๊ยเจียนจะขาดรอนรอนพิษไฟรุมกร่อนทรวงใน

รัญจวนเผลอใจ เธอแอบลูบไล้ ปลายก้อย
เพียงเผลอใจหน่อย ฉันจึงได้ปล่อยมือไป
กระแสสวาทเผาใจเจียนขาดรำไร
เผาใจเจียนขาดรำไร เผาจนเจียนใกล้ละลาย

ถ้าเธอ จะเฉือนด้วยเคียว
แปลบเดียวเดี๋ยวเดียวประเดี๋ยวก็หาย
แต่ปลายนิ้วต้องนวลกาย
ปลาบเสียวแทบตายแทบตายตลอดกาล

เพียงปลายนิ้วเดียวยังซ่านยังเสียวประหลาด
กระแสสวาทนั้นมีอำนาจยืนนาน
ปลายนิ้วเธอเกี่ยวเหมือนดังจะเหนี่ยววิญญาณ
เหมือนดังจะเหนี่ยววิญญาณ ฉันลอยซาบซ่านลืมตน




**************************************************



เพลง ที่กำลังเป็นกระแสดรม่า อยู่ในสังคมในเวลานี้  เพลง ครางชื่ออ้ายแน




นำมาลง เพื่อเปรียบเทียบให้เห็นถึงความแตกต่าง ความละเมียดละไมมีศิลปะในการนำเสนอ


ข้อคิดเตือนใจ. ขึ้นชื่อว่ายาพิษ  ไม่ว่าเราจะดื่มมันเข้าไปตรงๆ  หรือจะนำอะไรมาหุ้มมาห่อ ประดิดประดอย

ให้มีรูปร่างสวยงามเพียงใด  แต่เมื่อกินเข้าไป มันก็ตายเหมือนกัน  ความสวยงามไม่ได้ทำให้พิษภัยมันน้อยลง

ลำนำ เพลง กระทงหลงทาง

ลางสางหอนบอกเหตุเลศเรื่องร้าย
ส่อความหมายรักเราเศร้าหมองศรี
เมื่อกระทงเสี่ยงทายเรื่องร้ายดี
กลับมามีอันแยกแปลกเป็นลาง

กระทงเจ้าลอยไปแยกไกลโพ้น
น้ำเชี่ยวโชนหลั่งไหลไม่หมองหมาง
คงบรรลุจุดหมายที่ปลายทาง
ดั่งใจนางชื่นชมสมฤทัย

กระทงพี่มีอันรอวันล่ม
ถูกพัดจมอับปางกลางน้ำใส
เหมือนรักเราพังภิณฑ์สิ้นเยื่อใย
แทบขาดใจเจ้าจากพรากพี่จร

เพ็ญสิบสองนองน้ำล้นหลามหลั่ง
ทั้งสองฝั่งคงคาพาสางหอน
คิดถึงรักจากไกลใจร้าวรอน
ข่มใจวอนรักคืนกลับชื่นทรวง


[/size][/font]
สริญ  สิริรัฐ

คาราบาว - ประชาธิปไตย




คาราบาว - ผู้ทน

      :045:


ประเทศไทย  เดือนหน้านี้  มีเลือกตั้ง
แพรมความหวัง  มอบเอาไว้  ให้สวยหรู
นโยบาย    ล้วนเลอเลิศ  ต้องเชิดชู
โลกรับรู้  ประชาธิปไตย์--ไทยเบ่งบาน...

 :059:

วันนี้ ผม กับคนบางคน  เกิดอาการนี้....(มันเป็นอะไรที่ทำใจลำบากมาก) :059:

.....ทั้งรักทั้งเกลียด.....