Username:

Password:


  • บ้านกลอนน้อยฯ
  • ช่วยเหลือ
  • ค้นหา
  • เข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> ห้องเรียน >> ห้องเรียนฉันท์ >> - เปษณนาทฉันท์ ๑๖ -
หน้า: [1]   ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน หัวข้อ: - เปษณนาทฉันท์ ๑๖ -  (อ่าน 6873 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
****

จำนวนผู้เยี่ยมชม:65535
ออฟไลน์ ออฟไลน์

ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10559


เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ


| |
- เปษณนาทฉันท์ ๑๖ -
« เมื่อ: 01, สิงหาคม, 2564, 10:57:29 PM »
บ้านกลอนน้อยฯบ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: - เปษณนาทฉันท์ ๑๖ -

         - เปษณนาทฉันท์ ๑๖ -

          เปษณนาท  หมายถึงการบรรลือเสียงแห่งครกตำข้าว (เปษณ เป็นศัพท์สันสกฤต  แปลว่า  การตำหรือการป่น)

          เปษณนาทฉันท์ ๑๖  เป็นฉันท์ไทยที่ท่านสุภร  ผลชีวิน สุภร ผลชีวิน ได้คิดประดิษฐ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๑
เมื่อครั้งได้ยินจังหวะเสียงครกตำข้าวที่จังหวัดเพชรบูรณ์ในยามค่ำ
ดัง  "ตะแล้กแต้กแต้ก  ตะแล้กแต้กแต้ก"  ฟังดูสนุกรื่นเริงดี
จึงนำจังหวะเสียงนั้นมาสร้างเป็นรูปแบบฉันท์ให้ชื่อว่า "เปษณนาท"

๑.)  รูปแบบของเปษณนาทฉันท์ ๑๖

                หนึ่งบทจะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค วรรคละ ๘ พยางค์ (รวมเป็น ๑๖ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.)  ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ

                ครุ-ลหุ  แต่ละวรรคจะบังคับเหมือนกันทุกวรรค คือ

                ลหุ-ครุ- ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ- ครุ-ครุ  .......  ลหุ-ครุ- ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ- ครุ-ครุ

     โดยแต่ละวรรค  จะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น  ๔+๔ เหมือนกันทุกวรรค


๓.)  ลักษณะการส่งสัมผัส (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่สอง
                คำสุดท้ายของวรรคที่สอง  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่สาม
                คำสุดท้ายของวรรคที่สาม  ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๔ ของวรรคที่สี่

           - สัมผัสระหว่างบท -

                หากแต่งมากกว่า ๑ บท
                คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า  ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒ ของบทต่อไป


         - ตัวอย่างคำประพันธ์ -

-๐ เปษณนาทฉันท์ ๑๖ ๐-

     ๐   ณ ยามสายัณห์ตะวันย้อยต่ำ                 เถอะเร่งเท้าตำจะค่ำแล้วหนอ
ตะแล้กแต้กแต้กจะแหลกแล้วพ่อ                      กระด้งเขารอจะขอรับไป
     ๐   บุรุษรอทีสตรีเร่งเท้า                              บุรุษยั่วเย้ากระเซ้าเสียงใส
กระเดื่องตำข้าวก็กราวเสียงไกล                        สนุกน้ำใจสมัยราตรี
     ๐   พระจันทร์พลันพราวสกาวฟ้าถ่อง           สำเนียงนวลน้องสิร้องเรื่อยรี่
วิเวกแคนหวานประสานเสียงดี                          บุรุษสัตรีก็ร่วมรำวง
     ๐   พระจันทร์มืดมิดประชิดนุชพลาง            จมูกถูกปรางระหว่างเอี้ยวองค์
นขานวลน้องก็จ้องจิกลง                                   ประสิทธิ์พิษสงบุรุษสุดศัลย์
     ๐   ตะแล้กแต้กแต้ก ตะแล้กแต้กแต้ก           กระเดื่องเจียนแตกกระแทกเท้าสั่น
เอ๊ะแหลกแล้วหรือละมือเลิกกัน                         สนุกสุขพลันสนั่นเสียงเพลง
     ๐   ประเทาเหน็ดเหนื่อยและเมื่อยล้าหาย      สลับเสียงชายและหญิงบรรเลง
ตะโพนติงทั่ง โจ๊ะติงติงเท่ง                                 ระริกแคนเร่งระเริงเซิ้งเพลิน
     ๐   ดนูนิ่งนึกตริตรึกในใจ                              ประพันธ์ฉันท์ใหม่เถอะได้บังเอิญ
ผิพลาดท้วงเถิดประเสริฐสรรเสริญ                      เสนอปราชญ์เชิญวินิจฉัยฉันท์
                                                                                  (สุภร  ผลชีวิน)

     ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ เสรี กาญจนโรมนต์ นิสิตมหาวิทยาลัยศรีนครีนทรวิโรฒ
วิทยาเขตบางแสน วิชาเอกภาษาไทย ได้นำเปษณนาทฉันท์ไปแต่งเผยแพร่ในหนังสือพิมพ์สำเนาชื่อลายสือไทย
ฉบับหอมดอกมะพร้าว  ดังนี้

-๐ ระบำใบข้าว ๐ -

     ๐   ฤดูฝนมานภาฉ่ำชื่น                  เถอะเร่งรีบตื่นและคืนจับไถ
ณ ท้องถิ่นทุ่งสิมุ่งมันไป                       แวะชวนขวัญใจมะไวเถิดเรา

............... ฯลฯ...............

     ๐   ฤดูฝนแล้งก็แห้งเหลือแรก          กะร่วมลงแขกบ่แปลกใจห่วง
มะมาเถิดเหวยชะเอ๋ยพุ่มพวง               ระบำบวงสรวงจะล่วงเลยบาง
     ๐   ผิมีคนบ้าอะหาเห็นข้าว              ซิทำอื้อฉาวนะเจ้าสายสาง
พยุงราคาซะค่าเท่าฟาง                        มิกินข้าวบ้างก็ช่างหัวมัน **

** กระแสร์ มาลยากรณ์, วรรณคดีเปรียบเทียบเบื้องต้น พิมพ์ครั้งที่ ๓ (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์เจริญธรรม, ๒๕๒๒), หน้า ๔๑

     หรือในปี ๒๕๓๑ ในกวีนิพนธ์ “ตากรุ้งเรืองโพยม” ของท่านเนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์  ก็มีการนำเสนอลีลาของฉันท์นี้เช่นกัน

-๐ เปษณนาทฉันท์ ๑๖ ๐-
- ลีลาครกกระเดื่อง -

     ๐   โสนริมน้ำก็ช้ำกลีบเฉา                        สะแกต้นเก่าก็แตกกิ่งกอ
กระพือลมกราวจะหนาวแล้วหนอ                   วะหวิวขลุ่ยคลอประเลงเพลงรัก
     ๐   กระเดื่องไม้ขอนกระดอนตำข้าว          เขย่งเก็งก้าวกระตึกตึกตัก
เพราะแรงสาวเหยียบขยับเยื้องยัก                 สะเทิ้นคำทักสิหักใจสาว
     ๐   กระด้งวงเดือนก็เกลื่อนข้าวกล้อง        กระต่ายหมายปองประคองฝัดข้าว
ระรื่นรื่นลมประพรมพัดพร้าว                         สิหนาวสู้หนาวมิหนักสองแขน
     ๐   กระไอข้าวหอมก็หอมยิ่งนัก                เพราะแรงสาวรักเพราะแรงสาวแหน
เมล็ดข้าวเอ๋ยมิเคยขาดแคลน                        มิมีใครแม้นมิเหมือนเจ้าเลย
     ๐   กฐินบุญทานก็ผ่านพ้นแล้ว                 คระครื้นคำแอ่วคระเครงเพลงเอ่ย
ถนอมค่ำเช้านะเจ้าทรามเชย                         จะขอเป็นเขยมิคร้านงานไถ
     ๐   จะปักข้าวปลูกจะผูกกลอนเกี้ยว          ฤดูเก็บเกี่ยวจะเกี่ยวใกล้ใกล้
กระเดื่องไม้ขอนกระดอนเรื่อยไป                    กระเด็นหัวใจมิไกลเจ้าเอย
                                                                    (ตากรุ้งเรืองโพยม (๒๕๓๑) น. ๓๐ : เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

 
                             
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก
                              


รายนามผู้เยี่ยมชม : ฟองเมฆ, กร กรวิชญ์, ข้าวหอม, ขวัญฤทัย (กุ้งนา), ตุ้ม ครองบุญ, ลมหนาว ในสายหมอก, ก้าง ปลาทู, เนิน จำราย, น้ำหนาว, ลิตเติลเกิร์ล, ปิ่นมุก, ปลายฝน คนงาม, มนชิดา พานิช, ชลนา ทิชากร, ลายเมฆ

บันทึกการเข้า

รวมบทกลอน "ที่นี่เมืองไทย..."
รวมบทกลอน "ร้อยบุปผา"
รวมบทประพันธ์ทั่วไป "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์กลบท "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์ฉันท์ "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอนสุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..

หน้า: [1]   ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.14 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC
Simple Audio Video Embedder
| Sitemap
NT Sun by Nati
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.457 วินาที กับ 51 คำสั่ง
กำลังโหลด...