Username:

Password:


  • บ้านกลอนน้อยฯ
  • ช่วยเหลือ
  • ค้นหา
  • เข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> ห้องเรียน >> ห้องเรียนฉันท์ >> - จิตรปทาฉันท์ ๘ -
หน้า: [1]   ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน หัวข้อ: - จิตรปทาฉันท์ ๘ -  (อ่าน 11027 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
****

จำนวนผู้เยี่ยมชม:65535
ออฟไลน์ ออฟไลน์

ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10561


เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ


| |
- จิตรปทาฉันท์ ๘ -
« เมื่อ: 12, พฤษภาคม, 2565, 10:41:50 PM »
บ้านกลอนน้อยฯบ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: - จิตรปทาฉันท์ ๘ -

- จิตรปทาฉันท์ ๘ -

                จิตรปทาฉันท์ ๘  (จิด-ตระ-ปะ-ทา-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า  มีโกฏฐาสอันพิจิตร หรือส่วนลักษณะอันพิจิตร

๑.) รูปแบบของจิตรปทาฉันท์ ๘

                หนึ่งบท จะมี ๔ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค  วรรคละ ๔ พยางค์
                 (รวมเป็น ๘ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ –ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ  แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ

                ครุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .............. ลหุ-ลหุ-ครุ-ครุ

                แต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น   ๑+๓ ...........๓+๑   เหมือนกันทุกบาท
                โดยคำแรกของวรรคหน้า  และและคำสุดท้ายของวรรคหลัง  ที่เป็น ๑ คำของแต่ละบาทนั้น
                ให้อ่านทอดเสียงยาวหน่อยกว่าคำอื่นภายในบาท  เพื่อช่วยหูผู้ฟัง

๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                ๑) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑    สัมผัสเชื่อมไปยัง   คำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒
                ๒) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒   ส่งสัมผัสไปยัง   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
                ๓) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๕   สัมผัสเชื่อมไปยัง   คำที่ ๓ ของวรรคที่ ๖
                ๔) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖   รับสัมผัสจาก   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๔
                ๕) คำสุดท้ายของวรรคที่ ๖   ส่งสัมผัสไปยัง   คำสุดท้ายของวรรคที่ ๗

          - สัมผัสระหว่างบท -

                คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่   คำสุดท้ายในวรรคที่ ๔ ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์ -

               - จิตรปทาฉันท์ ๘ -

               แต่ / พลเมือง                    จิตะเงื่อง / เหงา
               ด้วย / มนะเขา                  ประจุโศก / ศัลย์
               ท้น / กระเพาะหิว             และก็กิ่ว / ครัน
               หา / ตะละวัน                   ก็มิพอ / กิน

               เต็มวิปโยค                       จะเสาะโชคช่อง
               ชีวิต(ะ)นอง                      อุปสรรคริน
               โลหิต(ะ)โชก                    ทุรโยคหิน
               โหดรึถวิล                         ปฏิรูปใด

               ใครปฏิวัติ                        ก็สะบัดธง-
               -รบก็ประสงค์                   ชนอ้างใช้
               พอชนะแล้ว                     ก็จะแคล้วไป
               ทิ้งพลไทย                       ทุขะเดิมครอง

               ดูก็ประหนึ่ง                     กลดึงเชือก
               เขาสิจะเลือก                    พละเล่นลอง
               เย่อและก็ชัก                     ผละและผลักกอง
               ใครล่ะจะปอง                   ผิวะเสร็จผล

               นี่แหละประชา                -ชนอาเกียรณ์
               โน่นก็จะเบียน                  กะขยี้บน
               นั่นก็จะบด                       กะจะกดกล
               จักรกลยน-                     -ตระเรี่ยราย

               พอคณะราษฎร์                น่ะประกาศกฎ
               ว่าจะขบถ                        เพราะจะคลี่คลาย
               ปวงอภิสิทธิ์                     พิษ(ะ)พิศหมาย
               สร้างและขยาย                นวรูปเทน

               เสียงก็กระหึ่ม                  และก็ซึมซาบ
               ร่วมสหภาพ                     สหกรณ์แกน
               ร้อยก็ขยับ                       ระดะนับแสน
               ลามภพแดน                    ดุจะอัคคี

               อันปะทุแสง                     ชุติแจ้งแจ่ม
               ชาติจะแอร่ม                    และอร่ามมี
               อารยธรรม                       เพราะจะนำชี-
               -วิตและวิถี                        วฒโนดม
                                                            (กถาจรดปกาศิต (สามแพร่งชีวิตคำฉันท์) : คมทวน  คันธนู)

               - จิตรปทาฉันท์ ๘ -

               ฃ้าชัยเสน                         อธิเบนทร์พงศ์
               จันทะประสงค์                  พิธิสมรส
                กับมะทะนา                    วธุปรากฎ
               กอบวระยศ                      สิริเท่ากัน

                ฃ้าจะถนอม                     ทนุพร้อมพรั่ง
               สมดุจะดัง                         มหิษีอัน
                เปนภริยา                         สหะชาติ์กัน
               เปนอรขวัญ                       ณ นิเวศน์ใน!
                                                            (มัทนะพาธา : พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว)

               - จิตรปทาฉันท์ ๘ -

               ราชะพระองค์                      ขณะทรงฟัง
               คำดุจะดัง                            นุชนาฏจน
               จบนัยะเห็น                         บมิเป็นผล
               เกรงนรชน                           สิจะเย้ยหยัน

               ด้วยเพราะอนงค์                  นะสิคงเพศ
               ต่ำมิวิเศษ                            และบเทียมทัน
               เปรียบก็กระต่าย                   ฤ จะหมายจันทร์
               รังดลพลัน                           จะวินาศเป็น

               แต่ขณะผัน                          นยน์หันพบ
               พลางพระประสพ                 ปิยบุตรเพ็ญ
               พักตรสะอาง                        กละอย่างเช่น
               พิมพะและเห็น                     บมิผิดองค์

               ใคร่กรุณา                            และจะปรานี
               โดยเฉพาะมี                         สุมนัสปลง
               ในปิยบุตร                           จตุภุชพงศ์
               แต่พระก็ทรง                        หฤทัยอาย

               จึงอธิราช                             ธ ประกาศพร้อง
               ดูกรน้อง                              อรเฉิดฉาย
               คำนุชขาน                            และพยานหมาย
               จงอธิบาย                            สินะโฉมงาม
                                                                (กัฏฐวาหนะคำฉันท์ : ส. ศตะกูรมะ)

    ** หมายเหตุ :  ในชั้นต้นตามตำราฉันทศาสตร์นั้น จิตรปทาฉันท์ ๘  ตามบัญญัติไม่ได้มีบังคับสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรค ๕ และวรรค ๖    มีเพียงสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรค ๑ และวรรค ๒    และสัมผัสส่งระหว่างบาท และระหว่างบทเท่านั้น  แต่กวีนิยมใส่เพิ่มเพื่อความไพเราะ  หากอ่านในวรรณคดีหรือวรรณกรรมต่าง ๆ  จะพบลักษณะนี้อยู่   ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดา อย่าเพิ่งประมาทว่าผู้ประพันธ์นั้นผิดพลั้งแต่ประการใด เช่น
   
               - จิตรปทาฉันท์ ๘ -
               อย่าริตริปอง                    จะคะนองเล่น
               สุขก็บ่เหน                       คุณะนักเลง
               ล้วนจะพินาศ                  ธนะจงเกรง
               โพ้นภวะเพรง                  นิรสรรเสริญ
                                                            (กรมพระปรมานุชิตชิโนรส)

               - จิตรปทาฉันท์ ๘ -

               เอาเถอะนะท่าน              บ่มิหาญหัก
               คงจะประจักษ์                 กะ ณ ดวงตา
               เราจะนำสอง                   พระกุมารา
               ตามปณิธา                      น สนองการ
                                                            (มหาชาติคำฉันท์ : ฉันท์ ขำวิไล)

บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

 
                             
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก
                              


รายนามผู้เยี่ยมชม : My Little Sodium, หยาดฟ้า, ข้าวหอม, ปลายฝน คนงาม, น้ำหนาว, ขวัญฤทัย (กุ้งนา), มนชิดา พานิช, ฟองเมฆ, ลิตเติลเกิร์ล, ชลนา ทิชากร

บันทึกการเข้า

รวมบทกลอน "ที่นี่เมืองไทย..."
รวมบทกลอน "ร้อยบุปผา"
รวมบทประพันธ์ทั่วไป "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์กลบท "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์ฉันท์ "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอนสุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..

หน้า: [1]   ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.14 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC
Simple Audio Video Embedder
| Sitemap
NT Sun by Nati
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.142 วินาที กับ 40 คำสั่ง
กำลังโหลด...