หน้า ๓๐



๏ ยิ่งคิดร้ายท้ายแล้วท่านนั้นยิ่งต่ำ                         
ผลบาปกรรมงำจิตปิดกุศล
ท่านอาฆาตมาดร้ายใส่พระนล                       
ใจท่านเองแลต้องทนทุกข์ทรมา

๏ ด้วยพระนลคือองค์ผู้ทรงสัตย์                       
บำเพ็ญดีปฏิบัติธรรมแข็งกล้า
พุทธคุณประเสริฐเลิศโลกา                                         
มีพระธรรมรักษาบริบาล

๏ ยิ่งเตือนย้ำเหมือนยิ่งทำกลีแน่น                         
กระอักแค้นเพิ่มพละมหาศาล
องค์อินทร์ว่าวิสาสะกะคนพาล                                 
มิเป็นการจึงสู่ฟ้าลับตาไกล

๏ ยิ่งย้อนคิดจิตกลีทวีคลั่ง                                           
พระนลยังครองสุขแสนอยู่แดนไหน
เราดุจอยู่โลกันต์โดนหั่นใจ                                         
อกเร่าร้อนดั่งไฟไหม้ฤดี

๏ “ทวาบรเพื่อนข้ามหามิตร                                   
จงซึ้งจิตข้าทุกข์สิ้นสุขี
ขอจงช่วยข้าด้วยมิตรไมตรี                                       
เป้าหมายมีข้าจะสิงพระนล”

                                                                                                                 หน้า  ๓๑


    ๏ “ทุกเช้าค่ำย้ำจิตมันคิดเขว                               
จำห่างเหนารีจนมีผล
วานเพื่อนข้าสิงสกาพาพลิกกล                           
ให้ทรงพลเสียสินสิ้นพารา

     ๏ จนเสียหมดมณฑลมลรัฐ                                 
ราชสมบัติสูญพงศ์แลวงศา
ต้องออกจรร่อนเร่ไปในพนา                                     
จักขยี้บีฑาให้สาใจ

     ๏ ด้วยมั่นหมายคลายแค้นนี้มิมีย่อ                         
จักทนรอให้ถึงกาลนานแค่ไหน
ต้องชำระสะสางล้างกันไป                                       
มิยอมให้ตายอย่างเคืองค้างคา

     ๏ ไม่สมหวังดังหมายมิหายแค้น                             
หากมาดแม้นมีฤทธิ์จะคิดฆ่า
แต่ด้อยด้วยบารมีที่สร้างมา                                     
ผิว์วิชาเราดียิ่งสิงภายใน   

     ๏ ตกลงเน้นเร้นกายไปทุกที่                               
อันพระนลทมยันตีอาศัย
จังหวะมีหมายมั่นสิงทันใด                                         
ถึงเนิ่นนานเพียงไรใจทนรอ

                                                                                                                หน้า  ๓๒


       
      ๏ ในครานั้นธานีวิธรรภ์รัฐ                                     
ภีมราชกษัตริย์จัดห้องหอ
ทุกกระเบียดต้องละเอียดงามลออ                                   
เติมแต่งเน้นเป็นที่พอพระหทัย

     ๏ พระตรัสสั่งทั้งธานีพิธีราช                                   
ทุกเชื้อชาติปรองดองฉลองใหญ่
คู่ขวัญหล้าวิวาห์การงานเกริกไกร                                   
พระนลกับทรามวัยทมยันตี   

     ๏ สองกษัตริย์สุขสันต์สวรรค์สวาท                     
ภูวนาถมิห่างรักสักดิถี
เฝ้าชิดชมโฉมสุดายอดนารี                                       
ทรงเปรมปรีดิ์ปลาบปลื้มลืมเวลา

     ๏ วันหนึ่งนึกถึงนิษัธธานีสถาน                         
บริพารญาติพงศ์ร่วมวงศา
เข้าถวายบังคมภีมราชา                                           
จักเชิญยอดชายากลับเวียงชัย

     ๏ โปรดอำมาตย์ยาตราส่งเสด็จ                             
โดยสำเร็จยังนิษัธนิรัติศัย
ถึงธานีพิธีฉลองข่าวก้องไกล                                         
ราชาได้ราชินีที่สมบูรณ์

                                                                                                               หน้า  ๓๓



     ๏ องค์ราชาและพระมเหษี                                     
ครองธานีสดใสเลิศไอศูรย์
ดวงฤดีมีธรรมแจ่มจำรูญ                                           
ยิ่งเพิ่มพูนธรรมทุนบุญความดี

   ๏ สิ่งชั่วร้ายราคีมิกรายกล้ำ                             
ทั้งเช้าค่ำนิรทุกข์ปี่ยมสุขี
มิเปิดช่องจังหวะให้กลี                                             
สิบห้าปีผ่านไปเหมือนใจจง

     ๏ ทรงได้ราชบุตรราชธิดา                                       
สิ่งที่ปรารถนาสมประสงค์
“อินทระเสน” สุตกุมารองค์                                           
สืบเชื้อวงศ์กษัตริย์ขัตติยา

     ๏ และ“อินทระเสนา” ธิดารัตน์                                     
ผู้ผ่องภัทรโศภิตขนิษฐา
สองโสภีปานเทวีองค์เทวา                                         
เป็นที่สุดเสน่หาเท่าชีวิน

     ๏ กิจวัตรประจำวันนั้นพระนล                                 
ดื่มน้ำมนต์บวงสรวงองค์โกสินทร์
เทวาลัยไปบูชาเป็นอาจินต์                                       
พระภูมินทร์เสริมเดชะบารมี

                                                                                                                หน้า ๓๔


     ๏ จนวันหนึ่งซึ่งองค์ทรงพลาดพลั้ง                     
มิเป็นดังเคยทำประจำดิถี
ถ่ายมูตรแล้วต้องชำระพระกายี                                 
ล้างพระบาทอย่างดีทุกครั้งไป

     ๏ ในครานั้นพระราชามาลืมหลง                             
มิชำระพระองค์ให้ผ่องใส
เข้าบวงสรวงในพระเทวลัย                                       
เป็นเหตุให้เสียศรีอันดีงาม

     ๏ ได้จังหวะกลีที่รอท่า                                           
เข้าสิงองค์ราชามิพูดพล่าม
ดลจิตใจให้ลืมตัวทำชั่วทราม                               
ณ เมื่อยามใจพระองค์ทรงอ่อนแอ

     ๏ เริ่มแผนการที่มารร้ายวางไว้ก่อน                       
ทวาบรสิงสกาได้แน่วแน่
ควบคุมได้ดั่งใจไม่มีแพ้                                             
ทั้งสองแลดลบุรุษ “บุษกร”

    ๏ ผู้เป็นพระอนุชามาคลั่งไคล้                                       
อยากจะได้ราชสมบัติประภัสสร
เกิดดวงจิตริษยาอุราร้อน                                             
ท้าภูมิธรลงปะทะทอดสกา

      ๏ ทวาบรหย่อน ดึงให้ตรึงจิต                                 
เพื่อทรงติดใจกระสันใฝ่ฝันหา
ค่อยดูดดึงซึ่งทรัพย์นับคณา                                     
ด้วยการท้าเพิ่มทรัพย์นับพนัน

                                                                                                        หน้า  ๓๕


     ๏ เสียมากล้นพระนลยิ่งจมดิ่งนัก                           
จนลืมหลักการบวงสรวงสวรรค์
ทิ้งพระราชกิจจาแห่งราชัน                                       
จิตผูกพันการเล่นทุกเวลา

     ๏ ทมยันตีวิตกอกไหวหวั่น                                     
คอยจำนรรจ์ชี้เหตุพระเชษฐา
ให้พระองค์พินิจพิจารณา                                           
ประหนึ่งว่ามีกลโกงโยงใยการณ์

     ๏ พระนลฟังนั่งนิ่งมิติงมิตอบ                                   
เพราะถูกครอบงำจิตเรื่องคิดอ่าน
กลีร้ายหมายแต่พาไปหาพาล                                     
ยิ่งเนิ่นนานพระยิ่งกลายคล้ายวิกล

     ๏ ทุกหมู่เหล่าเสนามหาอำมาตย์                             
กราบพระบาทยั้งไว้มิได้ผล
ต่างร้องร่ำกำสรดสลดกมล                                         
ว่าพระนลตกภาวะเผชิญภัย

     ๏ ทมยันตีมีแต่ครวญหวนละห้อย                             
“เมียบุญน้อยสุดปัญญาจะแก้ไข
โอ้อกเอ๋ยเคยเฝ้าคอยเอาใจ                                                 
เดี๋ยวนี้ไยไม่ผินหน้ามาหาน้อง

     ๏ ยังจงรักพระองค์อยู่คงมั่น                                         
ทั้งคืนวันอดทนความหม่นหมอง
ในตอนนี้สุดที่ตรมระทมครอง                                     
หวั่นจักต้องเสียสินสิ้นธานี”

                                                                                                                หน้า  ๓๖


           ๏ พระมิฟังดังครานั้นพระกรรณดับ                           
มิได้รับรู้ภาษามารศรี       
กลีพาลมลาญจิตปิดฤดี                                             
เหมือนมิมีวิญญาณพิจารณ์ใด

     ๏ ยังมุ่งมั่นการสกามิราหยุด                                   
แลใครหรือจะยื้อยุดฉุดรั้งได้
ทมยันตีมีรายงานพระคลังใน                                     
ราชทรัพย์ร่อยหรอไปใกล้หมดแล้ว

     ๏ ทรงบัญชาอำมาตยสมาคม                               
เร่งระดมชาวพารามาวังแก้ว
ขอเข้าเฝ้าก็มิให้ไร้วี่แวว                                             
ทั้งทแกล้วรายรอบขอบเวียงชัย

     ๏ ได้แต่ส่งเสียงร้องก้องปราสาท                               
ถวายพระพรภูวนาถวินิจฉัย
ปริเวทนาระอาใจ                                                       
สุดคิดการณ์อย่างไรช่วยพระองค์

     ๏ ทมยันตีสิ้นวิธีทัดทานต่อ                                     
พระมิพอยิ่งทวีฤดีหลง
หวนไห้หามาตุราชปิตุรงค์                                         
ขอพระทรงเป็นร่มฉัตรแก่นัดดา
         
     ๏ ด้วยลูกน้อยกลอยใจเยาว์วัยนัก                           
จึงยากจักร่อนเร่ห่างเคหา
จำต้องฝากกุมารีกุมารา                                               
ให้องค์พระเจ้าตาอภิบาล

                                                                                                           หน้า  ๓๗


     ๏ ส่วนหม่อมฉันมั่นคงยังจงรัก                                 
แม้จำจักพลัดพรากจากสถาน
ขอเคียงคู่ภูวดลผจญมาร                                           
ยอมร้าวรานชีพมลายตายด้วยกัน

     ๏ เมื่อคิดได้ทรงให้หาวาร์ษไณย                               
เตรียมราชรถม้าไวให้แข็งขัน
“ขอจงช่วยด้วยเถิดการอันสำคัญ                                 
นำสองนัดดาวิธรรภ์กลับธานี

     ๏ ถ้าภีมกษัตริย์ท่านตรัสถาม
จงตอบความเป็นไปให้ถ้วนถี่
เมื่องานเสร็จสำเร็จลุล่วงดี
ท่านหลีกลี้ไปหนใดตามใจจง”

     ๏ วาร์ษไณยถนัดอัศวะ                                         
คู่ทรงพระรถทำตามประสงค์
ด้วยจงรักภักดีที่ซื่อตรง                                                     
ทุกจำนงงานเสร็จสมฤทัย

     ๏ กราบทูลความตามทมยันตีสั่ง                               
แล้วลาวังสู่อโยธยาใหญ่
ดังราชินีสั่งความตามแต่ใจ                                         
ด้วยเหตุผลนลราชัยลืมพระองค์

                                                                                                                หน้า  ๓๘


           ๏ นับแต่นั้นการสกาดังว่าปล้น                                   
ฝ่ายพระนลทรัพย์มลายไม่เหลือหลง
เอาการครองราชย์สมบัติขัตติยวงศ์                             
มาวางลงเป็นเดิมพันพนันสกา

     ๏ ก็เสียสิ้นดังทุกทีมิมีได้                                         
พระนลไซร้ทุกข์หนักยิ่งนักหนา
บุษกรเย้ย “สิ้นทรัพย์แล้วราชา                                   
ฤๅพนันชายาทมยันตี”
     ๏ พระนลฟังคลั่งแค้นแน่นอกสั่น                               
มึงหยามหยันถึงชายามารศรี
ละเครื่องทรงกษัตราประดามี                                     
พันกายีด้วยผ้าเพียงผืนเดียว

     ๏ ทมยันตียอดนารีก็เช่นกัน                                     
ผ้าครองหนึ่งเช่นราชันด้วยเด็ดเดี่ยว
พร้อมจะตามภัสดาอย่างกลมเกลียว                           
สุดป่าร้างทางเปลี่ยวมิหวั่นใจ

     ๏ สององค์ย่างร้างไปไกลนิเวศน์                               
มิรู้เจตนาว่าไปไหน 
เหลียวแลหลังลิบลิบยังเห็นเวียงชัย                             
ทรงโศกาอาลัยเหลือคณา

    ๏ เคยอยู่ดีนิรทุกข์สุขเหลือหลาย                             
ต้องจำใจไปตายเอาดาบหน้า
สองกษัตริย์ซัดเซร่อนเร่มา                                         
ก็ค่ำลงตรงชายคาประตูเมือง

                                                                                                    หน้า  ๓๙

                                                                                                         หน้า  ๔๐


๏ แล้วพบนกฝูงหนึ่งอยู่ซึ่งหน้า
ไร้ทีท่าเร้นกายออกไปห่าง
ยังกระโดดโลดเต้นเล่นใกล้ทาง
ดูเชื่องต่างธรรมดาน่าแปลกใจ

๏ หิวโหยหลายไร้ที่หากระยาหาร
พระนลพิศคิดอยู่นานนี่ไฉน
หรือนกนี้คืออาหารประทานไว้
แด่เราไซร้และชายายุพาพาล

๏ คิดดังว่าราชาเปลื้องผ้าทรง
ตระหลบลงคลุมปิดมิดทุกด้าน
ครั้นจะจับดังจิตที่คิดการ
นกใจมารคาบผ้าทรงตรงขึ้นฟ้า

๏ บินร่อนไปร่อนมาเริงร่าอยู่
กล่าวเยาะเย้ย “เหวยเหวยดู อนาถา
มิเหลือแม้ผ้าอันพันกายา
เป็นราชาโง่เง่าเขลากระไร 
 
๏ นกนี้หรือคือลูกสกานั้น
บอกกล่าวกันจะได้หายสงสัย
ลูกสกาทวาบรซ่อนภายใน
ต้องการให้ท่านนี้มีแต่ตัว

๏ สกุณชาติลูกบาศก์แห่งสกา
กล่าวเย้ยหยันสรรหาวาจายั่ว
ก่อนบินไกลให้ทั้งสองยิ่งหมองมัว
หายตื่นกลัวทมยันตีพิรี้พิไร

                                                             
                                                                                               หน้า  ๔๑

                                                                                                                หน้า  ๔๒

                                                                                                  หน้า  ๔๓

                                                                                                                 หน้า  ๔๔