Username:

Password:


  • บ้านกลอนน้อยฯ
  • ช่วยเหลือ
  • ค้นหา
  • เข้าสู่ระบบ
  • สมัครสมาชิก
บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> ห้องเรียน >> ห้องเรียนฉันท์ >> - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -
หน้า: [1]   ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน หัวข้อ: - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -  (อ่าน 18823 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
Black Sword
ผู้บริหารเว็บ
****

จำนวนผู้เยี่ยมชม:65535
ออฟไลน์ ออฟไลน์

ID Number: 88
จำนวนกระทู้: 10561


เมื่อ มยุรธุชกางปีกฟ้อน... มวลอักษรก็ร่อนรำ


| |
- วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -
« เมื่อ: 19, ธันวาคม, 2564, 10:22:50 PM »
บ้านกลอนน้อยฯบ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -


- วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -

                วสันตดิลกฉันท์ ๑๔   (วะ-สัน-ตะ-ดิ-หลก-ฉัน)  เป็นฉันท์ที่ตำราฉันทศาสตร์ได้ให้อัตถะไว้ว่า มีลีลาศงามวิจิตรประดุจจอมเมฆ

๑.) รูปแบบของวสันตดิลกฉันท์ ๑๔

                หนึ่งบท จะมี ๒ บาท
                แต่ละบาทแบ่งเป็น ๒ วรรค  วรรคหน้ามี ๘ พยางค์  วรรคหลังมี ๖ พยางค์
                (รวมเป็น ๑๔ พยางค์ในหนึ่งบาท)

๒.) ลักษณะบังคับ ครุ - ลหุ  (ดูผังด้านบนประกอบ)

                ครุ-ลหุ   แต่ละบาทจะมีลักษณะเหมือนกันทุกบาท คือ

                ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ลหุ-ลหุ-ครุ .................. ลหุ-ลหุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ

     โดยแต่ละบาทจะแบ่งจังหวะการอ่านเป็น    ๒ - ๒ - ๔ .......... ๓ - ๓   เหมือนกันทุกบาท


๓.) ลักษณะการส่งสัมผัส  (ดูผังด้านบนประกอบ)

           - สัมผัสภายในบท -

                คำสุดท้ายของวรรคแรก  เชื่อมสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒
                คำสุดท้ายของวรรคที่ ๒  ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓
                ส่วนวรรคที่สี่เป็นอิสระ

           - สัมผัสระหว่างบท -

                หากเขียนมากกว่า ๑ บท
                คำสุดท้ายของบทก่อนหน้า   ส่งสัมผัสไปที่คำสุดท้ายในวรรคที่ ๒  ของบทต่อไป


- ตัวอย่างคำประพันธ์บางส่วน -

               - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -
               - ฤดูฝนในประวัติศาสตร์ -

               ๐ กองทัพ/พม่า/ขณะประชิด            รณะติด/บุรีราม
               เข้าบุก/ก็ถูก/พละสยาม                   ปะทะหนัก/ชะงักถอย
               ๐ ห้าเดือน/สิเชือน/ชนะมิได้            พละไพร่/ก็พลันพลอย
               เจ็บป่วย/และม้วย/มระทยอย           ประลุสู่/ฤดูฝน
               ๐ ลมฮือกระพือตละจะพก              ฤ จะพลิกธราดล
               มืดคลุ้มชะอุ่ม คคณะยล                 อสุนีวะแวบไฟ
               ๐ ลั่นเลื่อนเสมือนอสุระกาจ            ดุตวาดแสดงไกร
               โครมโครมพะโยนอุทกะไข              พระพิรุณ ธ บันดาล
               ๐ โปรยปรายละอองชละถะถั่ง         ดุจะหลั่งกระแสธาร
               ลงท่วมเกษตร วนะละหาน              ตะละเททะเลลง
               ๐ จอมม่านสะท้านอุระตระหนก      ตริวิตกพระทรวงทรง
               โอ้ ดู สิยก พยุหะยง                        ลุอยุทธยามา
               ๐ มุ่งมาดประกาศมหะชเยศ            วิระเดชเสมอครา
               สิบทิศพิชิตอริระอา                         สุระรณ ณ หนหลัง
               ๐ ไม่สมประสงค์เพราะอุปสรรค       ปรปักษ์สยามยัง
               กล้าหาญและต้านพละประนัง         บมิเราจะเอาชัย
               ๐ หน้าฝนจะขนจะกะเสบียง            ธุระเลี้ยงทุรัศไกล
               ควรถอยทะยอยพละคระไล             ผิว์มิกลับก็คับขัน
               ๐ ท้าวเธอเสนอคณะประชุม            มติกลุ่มสนองพลัน
               ลงเห็นก็เป็นประดุจะนัน-                 ทบุเรง ธ สั่งถอย
                                                                      (ร.ต.ท. ขุนชัยเศรษฐสัมพันธ์)

               - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -
               - พระจันทร์เป็นสีเลือด -

               ๐  คืนนั้นพระจันทระตระการ         คคนานต์คะนึงชม
               ดวงแดงแจรงรุจิระสม                     สุพิลาศประหลาดแสน
               ๐  ขอบทองก็ผ่องพิศะประเทือง      ระยะเหลืองระยับแดน
               ฟ้างามอร่ามอมระแมน                  ขณะเมิลธ เหินหาว
               ๐  กลุ่มเมฆอเนกชุติประชัน           ณ สวรรค์ไสวพราว
               แลเลื่อมและเลื่อมระกะสกาว          รุจิเกลื่อนเสมือนเขียน
               ๐  หลากใจไฉน รชนิแดง                กละแปลงประจักษ์เจียน
               จักตั้งภวังค์ประดุจะเวียน                ชิวะจินต์ถวิลถึง
               ๐  โลกนี้มิมีรมยะสันติ์                   วิยะผันวิโยคพึง
               พลอยพาประดา นระคะนึง             ทุขนิตย์สถิตไป
               ๐  ลางร้ายก็ลามกลิมิหยุด              ภยะยุทธ์ระยำไย
               คอยปลิดชิพิตและก็ไฉน                  บมิขาดขยาดขาม
               ๐  ลางร้ายก็ป้ายมละประจักษ์         จะมลักก็หลอนงาม
               ชวนหวั่นและพรั่น อุระ ณ ยาม         จะสลดระทดใจ
               ๐  เลือดนองจะนองภวะมิเหือด        ก็เพราะเลือดละโมบไหล
               หลงเลศกิเลสอคติใน                       มนะคนมิพ้นผอง
               ๐  เลือดจับประทับรุธิระจันทร์          สุขะสันต์ ฤ หวังครอง
               ด้วยเลือดมิเหือดพิภพะนอง             ทุรยุคจะปลุกแปลง ฯ
                                                                      (จงเป็นอาทิตย์เมื่ออุทัย  :  ทวีปวร)

               - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -

               กล่าวถึงตระกูลทลิท(ะ)เกิด          มิประเสริฐบ่มีแซม
               เลือดหงส์รึหาวสกุละแซม             กสิกรสิใกล้กัน
               พ่อเลือดระจันระอุประจักษ์          อวพรรคและเผ่าพันธุ์
               แม่เลือดพระบาง นคระอัน           จตุสินธุร่วมสาย
               ลูกสองและสองบุรุษะเพศ            ก็เทวษมิเว้นวาย
               ยากจนทุรนและก็ทุราย                เพราะทุลักทุเลเหลือ
               ทำงานสิแรงทะลุทะลัก                งะงะงักน่ะอาบเหงื่อ
               ยามกินก็กินประดุจะเกลือ           จะผสมกะข้าวสาร
               เอามานะมุ่งก็ชนะมวล                ทุรถ้วนเพราะทนทาน
               กัดฟันและส่งบุตระผ่าน               ณ วิชาพิชิตชัย
               พี่นั้นทหาร ยศะสนอง                  ขณะน้องน่ะเรียนใน
               ร่มธรรมศาสตระพิสัย                   ปิตุเรศสิปลื้มแรง
               ดูดูก็ดั่งจะสุขะดล                         เพราะเพาะผล นิเหลือแพง
               แต่โลกก็เหลือชระแสลง                ณ มนุษย์มนาเนา
               ด้วยคนจะครอบสติกะคน             เพราะเพาะผล และพันธุ์เผ่า
               เพียงยังประโยชน์และก็จะเอา       ผลนั้นนิรันดร์เนือง
                                                                      (สามแพร่งชีวิตคำฉันท์  :  คมทวน คันธนู)

               - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -

               ๐ ฝ่ายครัวประชานคระราชฯ          คณะชาติทหารชาญ
               สตรีและส่ำบุรุษะมาน                    มนะร่วมสมานฉันท์
               ๐ รักชาติบ่เชือนกมลใฝ่                 มนะไป่ ณ อาธรรม์
               รักยศบ่แปรกมลผัน                       มุขะพึ่งมลาวพาล
               ๐ ชายหญิงประมวลพละสมา-        คมะฝ่ากระทำการ
               ตั้งค่ายประชุมพละทหาร                ปฏิยุทธะไพรี
               ๐ ครั้นสุทธิสารและพละคลา          จระมาจะต่อตี
               ครัวไทยก็เตรียมพยุหะวี-                ระระดมประจัญบาน
               ๐ ปีกขาวและซ้ายบุรุษะผู้               พิระรู้วิธีการ
               ทั้งสองพระยาบุรุษะหาญ                บริรักษะกองกลาง
               ๐ ท่านโม้ปชาบดิปลัด                    บริษัทอนงค์นาง
               ทั้งแก่และสาวบ่มิละวาง                  ธุระเข้า ณ กองหนุน
               ๐ ถือสรรพะอาวุธะละคึก                มนะนึกคะนึงคุณ
               สมเด็จพระจอมนระอดุล                 อดิเทพกษัตริย์ไทย
               ๐ ออกสัประยุทธ์คณะริปู                จระจู่ผจญภัย
               หนุนเนื่องระดมพละคะไล                บมิยั่นแสยงหยอน
                                                                         (ฉันท์ยอเกียรตินครราชสีมา : พระยาอุปกิตศิลปสาร)

               - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -

               ๐ ยามพายุพัดสริระโชย                  ขณะโบยและโบกหวน
               ย่อมชื่นระรื่นกมลชวน                     มนะเบิกมิเบื่อชม
               ๐ แต่คราระงับบ่มิสบาย                  ขณะวายกระแสลม
               ความเศร้าจะเร้าอุระระทม               ลุเทวษทวีแทน
               ๐ ร้อนเย็นก็เป็นดุจะฉะนี้                บ่มิมีจะแผกแผน
               วนเวียนและเปลี่ยนนัยะมิแคลน       ฤ จะคลาดมนุษย์ครอง
               ๐ ฉันใดหทัยขณะระรื่น                   อุระชื่นมนัสปอง
               สมบัติจะสมบุรณนอง                     บริบาลประสานสม
               ๐ ใช่วาจะคงประดุจะดัง                  มนะหวังระเริงชม
               ย่อมมีอุบัติขณะระทม                     นิจะเนาและเข้าสิง
               ๐ ควรทราบสภาพสมญลัก-             ษณะจักประจักษ์จริง
               ทั่วชายและฝ่ายนิกรหญิง                 บ่มิแผกมิผิดผัน
                                                                       (นิพนธ์ศตะกูรมะ : ส. ศตะกูรมะ)

               - วสันตดิลกฉันท์ ๑๔ -

               ๐ ซึ่งสร้าง ณ สิ่ง สิบริบูรณ์              มินุกูล ฤ อวยสรรพ์
               สมบัติมิเพิ่มประจุกะมัน                  เพราะจริตมิคิดดี
               ๐ บุตรใดมิมีวิริยะภาพ                    มิลุปลาบ ฤ ปลื้มศรี
               ไร้หาญก็ควรอริทวี                          พจิเผยเยาะเย้ยหยัน
               ๐ ของมวลสตรีละปฏิสนธิ์               บุตระตน ณ รำพัน
               แม่คุณ! ธ มา วจนะฉัน-                  ทะจริตมิคิดทราม
               ๐ เกิดเป็นมนุษย์วิริยะควร               ธนะด่วนเสาะหางาม
               ใดยังมิได้อุระมิขาม                        เหมาะเสาะจนลุผลดี
               ๐ ทรัพย์ใดผิว์ได้เฉพาะอุสา-            หะเพราะกิจ ฤ ใดมี
               ต้องรักษะพ้นภัยะกลี                      ทุรอันตรายเป็น
               ๐ เพิ่มพูน ณ โภคะบริรักษ์               มติหลักสุธรรมเห็น
               หว่านทรัพย์ ณ เขต บุณยเพ็ญ          ปรโลกสุขารมย์
                                                                       (หิโตปเทศคำฉันท์ : สอาด สมบัติศิริ)

    ** หมายเหตุ :  ในชั้นต้นนั้น  ฉันท์ประเภท  ๔  วรรค ที่มีลักษณะอย่างกาพย์นั้น  ไม่ได้มีบังคับสัมผัสเชื่อมระหว่างวรรคหน้าและวรรคหลัง    มีเพียงสัมผัสส่งระหว่างบาท (วรรค ๒ และวรรค ๓)  และระหว่างบทเท่านั้น  แต่กวีนิยมใส่เพิ่มเพื่อความไพเราะ  หากอ่านในวรรณคดีหรือวรรณกรรมต่าง ๆ  จะพบลักษณะนี้อยู่   ถือเป็นเรื่องปกติธรรมดา อย่าเพิ่งประมาทว่าผู้ประพันธ์นั้นผิดพลั้งแต่ประการใด เช่น

               วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
               ๐  ช่อฟ้าก็เฟื้อยกลจะฟัด        ดลฟากทิฆัมพร
               บราลีพิไลยพิศะบวร                นพศูลสล้างลอย
                                                                        (อิลราชคำฉันท์)

               วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
               ๐  งามราชสมาคมนรา            ธิปเลิศวโรดม
               อ่าโอ่สโมสรวิกรม                   ชชวาลตระการตา
               ๐  ดังนาคณะกรุงอุรุคโภ         ควตีสมัญญา
               แม้เสือสถิตคิริคุหา                  นรศาระทูลเหมือน ๚
                                                                        (พระนลคำฉันท์)

               วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
               งามสรรพลักษณะผนัง             ฉลุลายเฉลาปวง
               งามหลากสลักบุษปะดวง         พิศะเหลืองและเพดาน
               งามดาวประดับดุจะประดิษฐ์    ระดะด้วยมณีฉาน
               งามฉัตรประจำระยะตระการ     และเศวตรฉัตรชัย
               งามสุดประเสริฐวระวิสูตร          ก็วิจิตระสองไข
               งามฉากขจิตรพิละพิไล              สุภะภาพะเลขา
                                                                        (ชิต บุรทัต)
บ้านกลอนน้อยลิตเติลเกิร์ล
- Black Sword -
(หมู มยุรธุชบูรพา)

 
                             
                                    • กลับสู่หน้า สารบัญ ฉันท์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กาพย์ คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอน คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลง คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน ร่าย คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน กลอนกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องเรียน โคลงกลบท คลิก
                                    • กระโดดสู่ห้องศึกษา ภาพโคลงกลบท คลิก
                              
 


รายนามผู้เยี่ยมชม : ฟองเมฆ, มนชิดา พานิช, ลิตเติลเกิร์ล, น้ำหนาว, ลมหนาว ในสายหมอก, ปิ่นมุก, ข้าวหอม, ปลายฝน คนงาม, ขวัญฤทัย (กุ้งนา), เนิน จำราย, ก้าง ปลาทู, กร กรวิชญ์, เฟื่องฟ้า

บันทึกการเข้า

รวมบทกลอน "ที่นี่เมืองไทย..."
รวมบทกลอน "ร้อยบุปผา"
รวมบทประพันธ์ทั่วไป "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์กลบท "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
รวมบทประพันธ์ฉันท์ "Black Sword (หมู มยุรธุชบูรพา)"
กลอนสุภาษิต-คำพังเพย-สำนวนไทย บ้านกลอนน้อย
ลานอักษร มยุรธุชบูรพา
..

หน้า: [1]   ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว ต่อไป »
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.14 | SMF © 2006-2009, Simple Machines LLC
Simple Audio Video Embedder
| Sitemap
NT Sun by Nati
หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.114 วินาที กับ 45 คำสั่ง
กำลังโหลด...