- สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

บ้านกลอนน้อย - กลอนสบายๆ สไตล์ลิตเติลเกิร์ล >> บ้านกลอนน้อย ลิตเติลเกิร์ล - มยุรธุชบูรพา >> ห้องกลอน คุณอภินันท์ นาคเกษม >> - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

หน้า: 1 ... 12 13 [14] 15 16 ... 27 ลงล่าง

« หน้าที่แล้ว ต่อไป »

พิมพ์

	ผู้เขียน	หัวข้อ: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย - (อ่าน 230567 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 4 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #195 เมื่อ: 28, มีนาคม, 2562, 10:16:49 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

<<< ก่อนหน้า ต่อไป >>> .

- พระยาตากเป็น “พระเจ้าตาก” -

จากนครนายกไม่แลหลัง
มุ่งชายฝั่งทะเลไทยในเบื้องหน้า
รอนแรมผ่านบ้านช่องไพรท้องนา
เข้าเขตปราจีนยั้งสั่งสมพล

พม่าตามราวีต้านตีตอบ
ริปูบอบช้ำพ่ายเป็นหลายหน
ทั้งทหารทุกหมู่รวมผู้คน
เชิญขึ้นบนแท่น“เจ้า”เนานามเดิม

   อภิปราย ขยายความ.....

   เมื่อวันวานได้กล่าวถึงเรื่องพระยาตากสินพาพรรคพวกหนีพม่าจากกรุงศรีอยุธยาที่ล่มสลายแล้ว มุ่งไปทางทิศตะวันออก ถึงนครนายกก็ได้ผู้คนและช้างเข้าสมทบเป็นกำลังกองทัพน้อยของพระยาตาก จากนั้นเข้ายึดค่ายบ้านดงที่ขุนหมื่นพันทนายบ้าน ได้ตั้งซ่องสุมผู้คนไว้ เป็นการเพิ่มกำลังพลและยุทโธปกรณ์มากขึ้นอีก วันนี้มาดูเรื่องราวกันต่อไปครับ

   ท่านเจ้าของนามว่า “ชานนท์ ท.” กล่าวไว้ในหนังสือ “ตามรอยเลือดพระเจ้าตาก วีรบุรุษของชาติ มหาราชของปวงชน” ที่ท่านได้รวบรวมและเรียบเรียงไว้ตอนที่ยึดค่ายบ้านดงได้แล้วว่า “กองทัพน้อยของพระยาตากสินยึดเอาเส้นทางต่อเชื่อมกับเมืองนครนายกมุ่งไปทางชายฝั่งทะเลตะวันออก รอนแรมไปได้สองวันก็ทะลุบ้านนาเริ่ง พักที่บ้านนาเริ่งหลายวันจึงเคลื่อนพลต่อไปยังเมืองปราจีนบุรี ข้ามด่านกบแจะแล้วก็หยุดพักไพร่พลหุงหาอาหารทางฝั่งตะวันออก” จากนั้นเคลื่อนพลข้ามลำน้ำปราจีนถึงหนองน้ำใหญ่ชายดงศรีมหาโพธิแล้วยั้งทัพ ณ ที่นั้น “ชานนท์ ท.” กล่าวถึงการรบกับพม่า ณ ที่นี้สรุปได้ว่า

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

พวกพม่าที่แตกพ่ายหนีรอดจากบ้านพรานนกนั้น กลับไปถึงปากน้ำเจ้าโล้ (โจ้โล้) ด้านใต้เมืองปราจีนบุรี ได้รายงานเหตุการณ์แก่นายทัพพม่าที่ตั้งค่ายอยู่ที่นั้น นายทัพจึงแบ่งทหารจำนวนหนึ่งให้ตามไล่ล่ากองทัพน้อยของพระยาตากสิน โดยให้ยกไปทั้งทางบกทางเรือ กำชับให้ฆ่าทำลายกองกำลังไทยอย่าให้เหลือ

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

ขณะที่พระยาตากสินตั้งค่ายอยู่ที่ชายดงศรีมหาโพธินั้น กองกำลังพม่ายกตามมา โดยทางเรือนั้นขึ้นบกที่ท่าข้ามสมทบกับกองที่ยกมาทางบก แล้วมุ่งสู่ชายดงศรีมหาโพธิ พบครัวไทยที่พากันเดินทางไปขอพึ่งบารมีพระยาตากสินที่ชายดงศรีมหาโพธิ จึงออกวิ่งไล่จับหมายกวาดต้อนเอาเป็นเชลย ครัวไทยเหล่านั้นก็พากันหลบหนีอย่างไม่คิดชีวิต เวลานั้นประมาณบ่าย ๔ โมง พระยาตากได้ยินเสียงฆ้องกลองอึกทึกแว่วมา จึงให้นายบุญมีขึ้นม้าไปสืบดู นายบุญมีรีบขี่ม้าออกไปดูก็พบว่าพม่ากำลังไล่ฟันแทงครัวไทยที่หมดแรงหนี แย่งชิงทรัพย์สินเท่าที่มีติดตัวมา จึงรีบกลับไปรายงานพระยาตากสิน

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

ขณะนั้นกองทัพน้อยของพระยาตากสินยังไม่ได้ตั้งค่ายขุดคูเตรียมรับศึก แต่ก็เห็นว่าชัยภูมิบริเวณนั้นแยบยลอยู่ ด้วยมีดงแขมขึ้นหนาแน่นขนาบทั้งสองข้างทางที่เคลื่อนทัพผ่านมา จึงบัญชาให้ครัวไทยซึ่งมีผู้หญิง เด็ก และคนแก่ พร้อมทั้งพวกหาบเสบียงล่วงหน้าเข้าดงไปก่อน ส่วนพวกทหารที่มีอยู่ให้วางกำลังซ่อนตัวอยู่ในดงแขมสองฟากทาง เตรียมปืนใหญ่น้อยไว้พร้อมพรัก ตัวพระยาตากสินและนายทหารคู่ใจขึ้นม้านำไพร่พลประมาณร้อยเศษยกสวนออกไปถึงกลางทุ่ง ก็เผชิญกับกองทหารพม่าแล้วเข้าสู้รบกันเป็นสามารถ

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

เมื่อต่อสู้กันได้พักหนึ่ง พระยาตากสินก็ให้สัญญาณล่าถอยไปทางช่องว่างของพงแขมที่วางกำลังซุ่มไว้ ทหารพม่าเห็นได้ทีก็ฮือรุกไล่ตามไปติด ๆ ครั้นพม่าหลุดเข้าไปในพื้นที่ซุ่มสังหารตามแผนการณ์ของพระยาตากสิน พลปืนน้อยใหญ่ก็ระดมยิงพร้อม ๆ กัน ทหารกองหน้าของพม่าที่เบียดเสียดกันเข้ามาเป็นกลุ่มก็ล้มตายลงเป็นอันมาก กองหนุนที่ตามมาติด ๆ ตะลุยตามเข้ามาอีกก็ถูกระดมยิงจนล้มตายระเนนระนาด ทหารกองหลังที่เหลือไม่ทราบเหตุก็หนุนเนื่องตามเข้าสู่พื้นที่สังหาร เสียงปืนก็คำรามกึกก้องเป็นครั้งที่สาม ทหารพม่าล้มตายลงเป็นเบือ ที่เหลือก็ลนลานหนีกลับ พระยาตากสินก็ขับทหารกลับมาโจมตี รุกไล่ฆ่าฟันอย่างไม่ปรานี ทหารพม่าจึงเหลือรอดชีวิตหนีไปได้ไม่ถึงหนึ่งในสามที่ยกมาทั้งหมด จากนั้นพม่าก็ขยาดฝีมือกองทัพน้อยพระยาตากสินจนไม่กล้ายกติดตามรังควานอีกเลย

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

พระยาตากสินพากองทัพน้อยออกจากดงศรีมหาโพธิ ผ่านบ้านหัวทองหลาง บ้านพานทอง บ้านบางปลาสร้อย ถึงนาเกลือแขวงบางละมุง ได้กำลังที่นายกลมผู้นำชุมชนสะสมไว้จำนวนมากเข้าเป็นกำลังกองทัพ แล้วเดินทางต่อไปแรมคืนที่นาจอมเทียน สัตหีบ บ้านหินโด่ง บ้านหินเก่า เข้าเขตเมืองระยอง พระยาตากสินได้ปรึกษาเหล่าทหารระหว่างที่หยุดพักผ่อนในที่นั้นว่า บัดนี้กรุงศรีอยุธยาตกอยู่ในมือพม่าแล้ว เราคิดจะซ่องสุมผู้คนในแขวงหัวเมืองตะวันออกให้มากที่สุดเท่าที่จะมากได้ หากกำลังกล้าแข็งเมื่อใดจะกลับไปสู้รบกู้บ้านกู้เมืองให้กลับคืนมา เพื่ออาณาประชาราษฎรจะได้อยู่เย็นเป็นสุข เราคิดจะตั้งตนเป็นเจ้าให้คนทั้งหลายนับถือยำเกรง การจะกู้แผ่นดินจึงจะสำเร็จโดยง่าย พวกท่านทั้งหลายจะเห็นเป็นประการใด นายทหารและไพร่พลก็เห็นชอบด้วยกัน จึงยกพระยาตากสิน หรือ พระยากำแพงเพชรขึ้นเป็นเจ้า โดยเรียกว่า “เจ้าตาก” ตามนามเดิม.

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

เป็นอันได้ความชัดเจนแล้วว่า เมื่อพระยาตากสินพากองกำลังของตนอันเป็นกองทัพน้อยกองหนึ่งไปถึงแขวงเมืองระยอง ตั้งค่ายพักพลและสั่งสมกำลังอยู่นั้น ทุกคนในกองทัพน้อยและประชาชนในบริเวณนั้น มีเห็นพ้องต้องกันให้ยกพระยาตากขึ้นเป็น “เจ้า” ในนามเดิมว่า “เจ้าตาก” เพื่อเป็นศักดิ์ศรีให้คนทั้งหลายเคารพยำเกรง นามว่า “พระเจ้าตาก” จึงปรากฏในแผ่นดินไทยแต่นั้นเป็นต้นมา

พรุ่งนี้ติดตามเรื่องราวต่อไปครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกในิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๗ มีนสคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กลอน123, เนิน จำราย, ก้าง ปลาทู, กร กรวิชญ์, ฟองเมฆ, ลมหนาว ในสายหมอก, น้ำหนาว, ลิตเติลเกิร์ล, ชลนา ทิชากร, ปลายฝน คนงาม, รพีกาญจน์, ปิ่นมุก


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #196 เมื่อ: 29, มีนาคม, 2562, 10:37:12 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร
"หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

- ยึดเมืองระยองตั้งมั่น -

เจ้าเมืองระยองเข้าหาสามิภักดิ์
ลูกน้องหักหลังแบบแอบฮึกเหิม
ลอบตีค่ายหมายไม่ให้ต่อเติม
แต่เพียงเริ่มก็กลับถูกจับตาย

เจ้าตากสั่งโต้ตอบตีต่อเนื่อง
เข้ายึดเมืองระยองสมอารมณ์หมาย
ตั้งหลักมั่นมิพลัดกระจัดกระจาย
นโยบายร่วมกันกับจันทบุรี

   อภิปราย ขยายความ ..........

   พระยาตากสินได้ประกาศตนเป็น “เจ้าตาก” ซึ่งมีความประสงค์ว่า การตั้งตนเป็นเจ้าเพื่อให้เกิดความศักดิ์สิทธิ์ในการเป็นผู้นำกลุ่มคนไทยกอบกู้เอกราชชาติไทยที่ล่มจมหายไปนั้นกลับคืนมา แล้วตั้งกองทัพน้อยมั่นอยู่ในเขตแดนเมืองระยองนั้น

   กล่าวถึงเจ้าเมืองระยอง นามว่า บุญเมือง รู้ข่าวว่าเจ้าตากยกกำลังมาตั้งในเขตเมืองระยองก็เกิดความยำเกรง จึงพากรมการเมืองส่วนหนึ่งออกมาแสดงความอ่อนน้อมพร้อมกับนำข้าวสารมาถวายหนึ่งเกวียน เจ้าตากให้การต้อนรับเป็นอันดี เจ้าเมืองระยองทูลเชิญให้นำไพร่พลไปพักที่ท่าประดู่ชานเมืองระยอง เจ้าตากจึงยกกำลังไปตั้งค่ายที่ท่าประดู่ วางกำลังไพร่นายเป็นหมวดหมู่เตรียมพร้อมอยู่เสมอ เพราะยังไม่ไว้วางใจเจ้าเมืองระยอง เวลานั้นมีนายบุญรอดแขนอ่อน ชาวเมืองจันทบุรีเป็นทหารชั้นนายหมวด กับนายบุญมา น้องเมียพระยาจันทบุรี เข้ามาถวายตัวทำราชการด้วย ทั้งสองคนนี้รู้ข่าวความเป็นไปในเมืองระยองดี จึงสั่งให้เข้าเฝ้าไต่ถามความสงสัยในความจงรักภักดีของเจ้าเมืองระยอง ทั้งสองจึงทูลถวายเรื่องราวทั้งปวง แล้วให้ข้อมูลว่า ขุนรามหมื่นซ่อง นายทองอยู่นกเล็ก ขุนจ่าเมืองด้วง หลวงพลแสนหาญ กรมการเมืองระยองคบคิดไม่ซื่อต่อเจ้าตาก วางแผนจะนำทหารประมาณ ๑,๕๐๐ คนมาโจมตีทัพไม่ทันให้รู้ตัว

เจ้าตากจึงสั่งให้นายบุญเมืองเจ้าเมืองระยองเข้าเฝ้า สอบถามเรื่องกรมการเมืองคิดประทุษร้ายพระองค์ นายบุญเมืองปฏิเสธว่าไม่รู้เรื่อง ทรงเห็นมีอาการพิรุธ จึงให้หลวงพรหมเสนาคุมตัวจำไว้ แล้วสั่งให้เตรียมพร้อมตั้งรับ และในคืนนั้นประมาณทุ่มเศษ กรมการเมืองผู้คิดคดได้นำกำลังเข้าล้อมค่ายสองด้านอย่างเงียบ ๆ เจ้าตากสั่งให้ดับไฟในค่ายทั้งหมด ทรงพาทหารคู่ใจตรวจแนวรบท่ามกลางความมืด ขุนทหารไทย-จีนตามเสด็จอารักขา คนไทยคือ หลวงชำนาญไพรสณฑ์ นายทองดี พระเชียงเงิน หลวงพรหมเสนา นายบุญมี นายแสง นายศรีสงคราม นายนาก พะทำมะรงอิ่ม แต่ละนายสะพายดาบถือปืนนกสับคาบศิลา คนจีนคือ หลวงพิพิธ หลวงพิชัย ขุนจ่าเมืองเสือร้าย หมื่นท่อง หลวงพรหม ทุกคนถือง้าวเป็นอาวุธ

ข้างฝ่ายขุนจ่าเมืองด้วง กรมการเมืองระยองคนหนึ่งนำทหารฝีมือดีประมาณ ๓๐ คน ลอบเข้ามาทางใต้วัดเนิน เดินข้ามสะพานก่อนถึงค่ายทหารไม่เกินหกวา เจ้าตากจึงให้พลปืนยิงเข้าใส่พร้อมกัน ขุนจ่าเมืองด้วงและทหารระยองเกือบครึ่งจำนวนถูกกระสุนปืนยิงกวาดตกสะพานตายคาที่ นอกนั้นก็ถอยหนีเอาตัวรอด เจ้าตากสั่งให้ทหารไทย-จีนตามสังหารอย่าให้หลงเหลือ และให้สัญญาณทหารในค่ายเข้าตีตะลุมบอนทหารระยองทันที ทหารระยองไม่อาจต้านทานฝีมือทหารเจ้าตากได้ก็ถูกฆ่าฟันล้มตายลงเป็นอันมาก ที่เหลือก็ถอยหนีไปยึดค่ายเก่าเป็นที่ตั้งมั่น เจ้าตากก็สั่งให้เข้าตีค่ายแล้วเผาค่ายวินาศสิ้น ทหารที่เหลือหนีกระจัดกระจายไปไกลแล้ว เจ้าตากก็สั่งให้ลั่นฆ้องชัยเรียกทหารกลับเข้าค่าย เมืองระยองก็ตกอยู่ในปกครองของเจ้าตากแต่นั้นมา

   กองทัพของเจ้าตากพักอยู่ที่เมืองระยอง ๗-๘ วัน ในวันหนึ่ง เจ้าตากเรียกประชุมขุนทหารทั้งหลายแล้วตรัสว่า “เราประสงค์จะกอบกู้บ้านเมืองให้พ้นมือศัตรู จึงปรารถนาต้องการให้ชาวสยามร่วมมือร่วมใจเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เลยจากระยองไปก็เป็นเมืองจันทบุรี ซึ่งจำเป็นต้องให้เมืองจันทบุรีมารวมกำลังด้วย แต่ไม่ปรารถนาให้ไทยรบกับไทยอีก ทำอย่างไรจึงจะทำให้เจ้าเมืองจันทบุรีฟังเหตุผลยอมอ่อนน้อมแต่โดยดี โดยไม่เสียเลือดเนื้อเช่นที่เกิดขึ้น ณ เมืองระยอง”

   บรรดาขุนทหารต่างปรึกษากันแล้วเห็นช่องทางหนึ่งที่จะให้เป็นไปตามพระประสงค์ คือ ให้นายบุญมี ทหารมหาด เล็ก นายบุญรอดแขนอ่อน กับนายบุญมา น้องเมียพระยาจันทบุรี ทั้งสามคนไปเจรจา โดยเชิญพระกระแสไปยังเจ้าเมืองจันทบุรี การนี้คงสำเร็จลุล่วงไปได้ เจ้าตากก็ทรงเห็นชอบด้วย นายเผือก ชาวญวน และ นักมา ชาวเขมร รับอาสาพาข้าหลวงทั้งสามคนนั้นไปพบพระยาจันทบุรี โดยใช้เรือใบเป็นพาหนะ ออกจากปากน้ำระยองใช้เวลา ๕ วันก็ถึงปากน้ำจันทบุรี แล้วเข้าไปหาพระยาจันทบุรีพร้อมกับเชิญพระกระแสมอบให้ พระยาจันทบุรีก็น้อมรับและให้การต้อนรับคณะทูตเป็นอย่างดี ให้สัญญาว่าอีก ๑๐ วันจะออกไปเฝ้ายังกองทัพและจะเชิญเสด็จมาประทับในเมืองจันทบุรี

   เจ้าเมืองจันทบุรีให้คำมั่นสัญญาจะร่วมมือร่วมใจรวมกำลังต่อสู้กับพม่าข้าศึกเป็นมั่นคง เมื่อคณะทูตจะกลับ พระยาจันทบุรีก็ลงเรือรบยี่สิบพลกรรเชียงมาส่งด้วยตนเอง เมื่อถึงปากน้ำได้ชวนคณะทูตขึ้นไปสักการะศาลเทพารักษ์ แอบถามนายบุญมาน้องเมียว่าจะวางใจเจ้าตากได้หรือไม่ ด้วยเกรงว่าเจ้าตากจะฉวยโอกาสยึดเมืองชิงสมบัติ นายบุญมาก็ยืนยันหนักแน่นว่าเจ้าตากมีจิตใจสุจริต มุ่งหวังกอบกู้บ้านเมืองให้หลุดพ้นจากเงื้อมมือพม่าเป็นสำคัญ เจ้าเมืองจันทบุรีฟังแล้วก็แสดงความยินดี กล่าวย้ำว่า อีก ๑๐ วันจะนำกรมการเมืองไปเฝ้าแน่นอน

   ดังนั้น ระยองจึงเป็นเมืองแรกที่เจ้าตากครอบครองตั้งหลักตั้งตัว สะสมกำลังพลและอาวุธยุทโธปกรณ์เตรียมการกู้เอกราชชาติไทย ผลการเจรจากับพระยาจันทบุรีซึ่งมีทีว่าจะราบรื่นดี โดยไม่ต้องเสียเลือดเนื้อในการรวมกำลังกันขับไล่พม่าต่อไป แต่หนทางของเจ้าตากมิได้โรยด้วยดอกกุหลาบ ดอกดาวเรือง หรือดอกไม้ใด ๆ หากแต่เต็มไปด้วยอุปสรรคขวากหนามที่ต้องเก็บกวาดถากถางฝ่าฟันไปด้วยความลำบากเป็นอย่างยิ่ง

   พรุ่งนี้ติดตามอ่านเรื่องนี้ต่อไปครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๘ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, น้ำหนาว, กร กรวิชญ์, กลอน123, เนิน จำราย, ฟองเมฆ, ลมหนาว ในสายหมอก, ลิตเติลเกิร์ล, ชลนา ทิชากร, ปลายฝน คนงาม, รพีกาญจน์, ก้าง ปลาทู


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #197 เมื่อ: 30, มีนาคม, 2562, 10:20:04 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร
"หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

- ทุบหม้อข้าวเข้าเมืองจันท์ -

พระยาจันทบุรีคิดมิซื่อ
รับหนังสือจากพม่าแล้ว“บ้าจี้”
อยากตั้งตนเป็นใหญ่ในทันที
วางแผนตีพระเจ้าตากมากอุบาย

พระเจ้าตากรู้เรื่องขัดเคืองยิ่ง
สั่งทุบทิ้งหม้อข้าวตั้งเป้าหมาย
เข้าตีเมืองจันท์พร้อมยอมอดตาย
ผลสุดท้ายได้เมืองไม่เปลืองแรง

   อภิปราย ขยายความ..........

   เมื่อวันวานได้บอกเล่าถึงพระเจ้าตากสินทรงต้องการยึดจันทบุรีโดยไม่ให้เสียเลือดเนื้อจึงส่งคนเข้าเจรจา ให้พระยาจันทบุรียอมรับเข้าเป็นพวกด้วย เรื่องราวจะเป็นอย่างไร วันนี้มาดูกันต่อไปครับ

   ในระหว่างที่พระยาจันทบุรียังไม่ได้เข้าเฝ้านั้นปรากฏว่า หลวงบางละมุง บุญเรือง ผู้รั้งเมืองบางละมุงซึ่งเป็นเพื่อนกับพระยาจันทบุรี คุมไพร่พล ๒๐ คนเดินทางไปจันทบุรีโดยผ่านเมืองระยอง จึงถูกทหารของเจ้าตากสินจับได้แล้วนำเข้าเฝ้า ทราบว่าจะไปหาพระยาจันทบุรีตามคำสั่งเนเมียวสีหบดีแม่ทัพใหญ่พม่าที่ค่ายโพธิ์สามต้น ให้พระยาจันทบุรีจัดส่งดอกไม้เงินดอกไม้ทองยอมอ่อนน้อมแก่พม่า นายทัพนายกองทูลเสนอให้พระเจ้าตากสินประหารหลวงบางละมุงเสีย แต่พระองค์ไม่ทรงทำตามข้อเสนอนั้น ทรงให้หลวงบางละมุงนำหนังสือพม่าไปให้พระยาจันทบุรีเพื่อจะดูว่าพระยาจันทบุรีจะอ่อนน้อมต่อพม่าหรือจะร่วมใจกับพระองค์สู้รบพม่า พร้อมกันนั้นก็ทรงให้มีศุภอักษรไปให้พระยาราชาเศรษฐี เจ้าเมืองบันทายมาศ เชิญเข้าร่วมเป็นพวกต่อต้านพม่าด้วย

ฝ่ายขุนรามหมื่นซ่องที่พ่ายพระเจ้าตากสินมาอยู่กับพระยาจันบุรีนั้นก็ยุยงให้พระยาจันทบุรีตั้งตนเป็นใหญ่เสียเอง โดยไม่ต้องเข้าไปยอมเป็นลูกน้องพระเจ้าตากสิน พระยาจันทบุรีเชื่อคำยุยงของขุนรามหมื่นซ่อง จึงร่วมกันวางอุบายหลอกล่อให้พระเจ้าตากเข้าเมืองจันบุรีแล้วกำจัดเสีย โดยให้พระภิกษุ ๔ รูป เดินทางออกไปเชิญพระเจ้าตากสินเข้าเมือง ทรงปรึกษานายทัพนายกองว่าควรจะเข้าเมืองจันทบุรีตามคำเชิญหรือไม่ เหล่าทหารคู่พระทัยให้ความเห็นว่า ควรจะเคลื่อนทัพไปยังเมืองจันทบุรีด้วยเหตุผลว่า หากพบเห็นว่าพระยาจันบุรีคิดคดทรยศหวังประทุษร้ายก็จะได้กำราบปราบปรามเสียให้เด็ดขาด หากเจ้าเมืองจันทบุรียังซื่อสัตย์สุจริตก็จะได้ร่วมมือกันหาทางกอบกู้บ้านเมืองต่อไป

   พระเจ้าตากสินจึงตัดสินพระทัยเคลื่อนทัพจากเมืองระยองสู่จันทบุรีโดยมีพระภิกษุ ๔ รูปนำทาง เมื่อไปถึงตำบลบางกระจะหัวแหวน เจ้าเมืองจันทบุรีก็สั่งให้ขุนปลัดและขุนหมื่นทำอุบายนำทัพไปทางทิศใต้ของเมืองแล้วข้ามน้ำไปฟากตะวันออก เพื่อเจ้าเมืองจันทบุรีจะได้ถือโอกาสโจมตีในขณะกองทัพข้ามลำน้ำ พระเจ้าตากสินทราบดังนั้นจึงสั่งมิให้เคลื่อนทัพตามขุนปลัดขุนหมื่น แต่สั่งให้ทัพหน้ากลับมาทางขวาตรงเข้าประตูท่าช้าง แล้วให้พักไพร่พลที่วัดแก้วนอกเมืองจันทบุรี และให้สร้างค่ายขึ้น ณ ที่นั้น

   เจ้าเมืองจันทบุรีกับขุนรามหมื่นซ่องเห็นเช่นนั้นก็ร้อนใจ จึงให้ทหารไปประจำการรบบนกำแพงเมืองเต็มที่ แล้วขุนพรหมธิบาล ซึ่งเป็นพระท้ายน้ำ พะทำมะรงพอน นายลิ่ม นายแก้วแขก นายเม้าแขก ออกมาเชิญพระเจ้าตากสินเสด็จเข้าไปประทับในเมือง โดยให้กองทัพยับยั้งอยู่ภายนอกเมือง พระเจ้าตากสินตอบว่า “การที่พระยาจันทบุรีเชิญเราเข้าไปในเมืองเห็นจะไม่ถูกต้องตามประเพณี ด้วยเหตุที่ผู้น้อยอ่อนอาวุโสควรจะมาพบผู้ใหญ่ซึ่งมีอาวุโสกว่าจึงจะชอบ จะให้ผู้ใหญ่เข้าไปพบผู้น้อยย่อมไม่เป็นการสมควร หากพระยาจันทบุรีสุจริตใจควรออกมาพบเราที่นี่ และตรัสอีกว่าขุนรามหมื่นซ่องซึ่งตั้งตนเป็นศัตรูกับพระองค์นั้นอยู่กับพระยาจันทบุรี ขอให้ส่งตัวมาให้เราเพื่อกระทำความสัตย์เลิกความเป็นปฏิปักษ์กันเสีย พระยาจันทบุรีเห็นการณ์เป็นเช่นนั้นจึงคิดอุบายใหม่ ให้พะทำมะรงพอนนำเครื่องเสวยออกไปถวาย โดยให้พระภิกษุ ๔ รูปเดิมออกไปด้วย

   พระเจ้าตากสินสังเกตพฤติการณ์ของพระยาจันทบุรีดังนั้นก็แน่พระทัยว่าเจ้าเมืองจันทบุรีไม่มีความจริงใจ เป็นแต่ถ่วงเวลาคอยทีที่จะประทุษร้ายพระองค์อยู่ จึงตัดสินพระทัยเลิกการเจรจาแล้วเตรียมการเข้าตีเมืองจันทบุรีทันที

   “เย็นวันนั้น เมื่อไพร่พลเหล่าทหารทั้งหลายหุงหาอาหารกินกันจนอิ่มแล้ว เจ้าตากมีรับสั่งให้ทุบหม้อข้าวทุกใบทิ้งจนหมด แล้วตรัสประกาศว่า คืนนี้จะเข้าตีเมืองจันทบุรียึดเมืองให้ได้ ให้ไปกินข้าวเช้าในเมือง หากเข้าเมืองไม่ได้ก็ให้ตายเสียด้วยกันเถิด”

คำประกาศดังกล่าวกระตุ้นให้บรรดาทหารหาญทั้งหลายเกิดความรู้สึกฮึกเหิม ไม่ประหวั่นพรั่นพรึงใด ๆ ค่ำคืนนั้นพระเจ้าตากสินจึงจัดรูปขบวนทัพเตรียมพร้อมเข้ายึดเมือง ทรงวางแผนให้ทหารไทยจีนเคลื่อนกำลังเข้าประชิดกำแพงเมืองจันบุรีอย่างเงียบ ๆ ทุกด้าน ห้ามส่งเสียงโห่ร้องอึงคะนึงเป็นอันขาด ได้ยินเสียงปืนเมื่อใดให้ยกเข้าตีพร้อม ๆ กัน ถ้าเข้าเมืองได้เมื่อไหร่ให้โห่ร้องข่มขวัญทันที

ยาม ๓ ของคืนนั้น ทหารฝ่ายเมืองจันทบุรีที่ประจำอยู่บนเชิงเทินส่วนมากกำลังหลับ พวกเวรยามที่ตื่นตาอยู่มีเป็นส่วนน้อยและไม่รู้ว่าเมืองถูกล้อม ครั้นทหารเข้ารายล้อมเมืองหมดแล้ว พระเจ้าตากสินทรงประทับคอช้างพังคีรีบัญชรแล้วบัญชาให้ยิงปืนสัญญาณ ทหารที่รายล้อมคอยทีอยู่ทุกด้านนั้นก็เข้าโจมตีเพื่อยึดเมือง เอาบันไดพาดกำแพงแล้วปีนหนุนเนื่องกันขึ้นไป ทหารเมืองจันทบุรีรู้สึกตัวก็ปลุกเพื่อนให้ลุกขึ้นสู้จนเกิดความวุ่นวายไปทั่วเชิงเทินกำแพงเมือง

เจ้าตากสินทรงขับช้างพังคีรีบัญชรเข้าทลายประตูเมือง ทหารที่รักษาประตูเมืองก็ใช้ปืนนกสับระดมยิงเข้าใส่ แต่กระสุนปืนไม่ถูกใคร ควาญท้ายช้างเห็นเช่นนั้นเกรงว่าพระเจ้าตากสินจะเป็นอันตรายจึงใช้ขอเกี่ยวบังคับช้างให้ถอยออกมาก่อน พระองค์ทรงโกรธนักจึงชักชักพระแสงดาบจะฟันควาญท้ายช้าง เขาร้องขอชีวิตแล้วขับช้างหวนเข้าชนประตูกำแพงเมือง พระเจ้าตากใช้พระแสงกริชแทงช้างทรงให้เจ็บเพื่อกระตุ้นให้ทลายประตูเต็มกำลัง ประตูกำแพงเมืองพังทลายลง ทหารก็กรูกันเข้าเมืองพร้อมส่งเสียงโห่ร้องเต็มที่ ทหารที่ล้อมเมืองพร้อมกันโห่รับดังสนั่นหวั่นไหว ทหารฝ่ายเจ้าเมืองจันทบุรีก็เข้าต่อสู้อย่างตะลุมบอน แต่เพราะฝีมืออ่อนด้อยกว่าทหารของพระเจ้าตาก จึงบาดเจ็บล้มตายลงเป็นอันมาก ที่รอดตายก็ระย่อต่อทัพพระเจ้าตากจึงพากันย่อมแพ้บ้าง หนีเอาตัวรอดไปเสียบ้าง ทหารของพระเจ้าตากสินจึงเข้าเมืองได้ทั้งหมด

แผนทุบหม้อเข้าเข้าตีเมืองจันท์ของพระเจ้าตากเป็นแผนที่ยอดเยี่ยมมาก แผนนี้มีผู้นำมาใช้ในการต่อสู้อีกหลาย ๆ อย่าง ควบคู่กันกับคำว่า “ไปตายเอาดาบหน้า” ยึดเมืองจันท์ได้แล้วแผนการต่อไปของพระเจ้าตากจะดำเนินการอย่างไร อ่านต่อพรุ่งนี้นะครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๙ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กลอน123, กร กรวิชญ์, ฟองเมฆ, ลิตเติลเกิร์ล, ชลนา ทิชากร, ลมหนาว ในสายหมอก, เนิน จำราย, ปลายฝน คนงาม, น้ำหนาว, รพีกาญจน์, ก้าง ปลาทู


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #198 เมื่อ: 31, มีนาคม, 2562, 10:59:37 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร
"หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

- ไทยตั้งก๊กหกชุมนุม -

พระเจ้าตากตั้งหลักปักก๊กกลุ่ม
เป็นชุมนุมหนึ่งในไทยกำแหง
เจ้าพระฝาง,พิษณุโลกล้วนสำแดง
ตั้งตำแหน่งเป็นเจ้าเอาตามใจ

กรมหมื่นเทพพิพิธคิดขวนขวาย
ตั้งพิมายเป็นกลุ่มชุมนุมใหญ่
นครศรีธรรมราชก๊กเกรียงไกร
มิมีใครยอมย่อขึ้นต่อกัน

   อภิปราย ขยายความ...........

   ฝ่ายเจ้าเมืองจันทบุรีนั้นพาบุตรภรรยาลงเรือหนีทิ้งเมืองออกไปยังปากน้ำบันทายมาศ ทหารไทยจีนของพระเจ้าตาก จับครอบครัวญาติเจ้าเมืองจันทบุรีไว้ได้ทั้งหมด กรมการเมืองที่ยังเหลือก็ยอมวางอาวุธไม่คิดสู้ เมืองจันทบุรีตกอยู่ในเงื้อมมือพระเจ้าตากสินเพียงชั่วไม่ถึงครึ่งคืน ทรงได้เมืองจันทบุรีเมื่อเดือน ๗ ปีกุน พ.ศ. ๒๓๑๐ หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาแก่พม่าเพียง ๒ เดือนเศษ ทรงส่งคนออกไปเกลี้ยกล่อมชาวเมืองที่หลบหนีออกไปซ่อนตามป่าดงให้กลับเข้าอาศัยอยู่ตามภูมิลำเนาเดิม จัดการปกครองเมืองจันทบุรีจนเรียบร้อยได้ภายในเวลาไม่ถึงเดือน

   เมื่อยึดเมืองจันทบุรีได้แล้ว พระเจ้าตากสินต้องการได้หัวเมืองชายฝั่งทะเลตะวันออกมาไว้ในอำนาจทั้งหมด เพื่อจะได้มีกำลังมากพอที่จะขับไล่พม่าที่ยังยึดครองกรุงศรีอยุธยาอยู่นั้นให้แตกพ่ายไป จึงจัดทัพเรือยกไปเมืองตราด เมื่อเลาะเลียบชายฝั่งทะเลไปถึงเมืองตราด พวกกรมการเมืองก็พากันมาอ่อนน้อมสวามิภักดิ์โดยดี ขณะนั้นมีสำเภาพ่อค้าจีนจอดทอดสมออยู่ที่ปากน้ำเมืองตราดหลายลำ พระเจ้าตากสินจึงให้ข้าหลวงไปเชิญตัวพ่อค้าจีนเจ้าของสำเภาเหล่านั้นมาพบ แต่พ่อค้าจีนไม่ยอมให้เรือข้าหลวงเข้าใกล้เรือนตน โดยใช้ปืนยิงสกัดกั้นเอาไว้

ข้าหลวงถอยกลับมาถวายรายงาน พระองค์ขัดเคืองมากจึงลงเรือนำกองเรือรบเข้าล้อมสำเภาเหล่านั้นไว้ แล้วตรัสสั่งให้พ่อค้าเหล่านั้นยอมอ่อนน้อมเสียโดยดี แต่พ่อค้าเหล่านั้นกลับยิงปืนเข้าใส่ พระองค์จึงยิงสู้และบุกเข้าประชิดเรือสำเภาแต่ละลำจนปีนขึ้นเรือได้ ทหารไทยไล่ฆ่าฟันลูกเรือสำเภาตายไปหลายคน พ่อค้าจีน นายสำเภาจึงยอมแพ้ ยึดได้สินค้าอันเป็นประโยชน์แก่กองทัพมากมาย จีนเจียมผู้เป็นใหญ่กว่าพ่อค้าจีนนายสำเภาทั้งหลายนำบุตรสาวคนหนึ่งมาถวาย จากนั้นพระเจ้าตากสินก็ยกพลกลับเมืองจันทบุรี

เวลานั้นย่างเข้าฤดูฝน มรสุมเคลื่อนตัวมาทางฝั่งทะเลตะวันออก พระเจ้าตากสินทรงปักหลักตั้งทัพสะสมกำลัง บำรุงไพร่พลอยู่ที่เมืองจันทบุรี มีพระบัญชาให้ต่อเรือรบเพิ่มเติมให้มากขึ้นอีกเท่าที่จะมากได้

   * กล่าวฝ่ายกรุงศรีอยุธยานั้น เวลาประมาณ ๒ ทุ่มของวันขึ้น ๙ ค่ำ เดือน ๕ พุทธศักราช ๒๓๑๐ ทหารพม่าก็เข้ากรุงศรีอยุธยาได้ จุดไฟเผาบ้านเรือนราษฎร วัดวาอาราม ปราสาทราชมนเทียร แสงเพลิงโชติช่วงไปทั่วพระนคร พวกพม่ายึดแย่งทรัพย์สินเงินทอง ปล้นฆ่าประชาชนและฉุดคร่าอนาจารสตรีชาวไทยอย่างป่าเถื่อน พระนครศรีอยุธยาอันรุ่งเรืองกลายเป็นแดนมิคสัญญีไปในพริบตา พระเจ้าเอกทัศนั้นหนีกระเซอะกระเซิงลงเรือไปกับมหาดเล็กสองคนแล้วขึ้นฝั่งหลบซ่อนอยู่ตามสุมทุมพุ่มไม้ อดอยากไม่ได้เสวยกระยาหารอยู่ได้ ๑๑–๑๒ วันก็ถูกพม่าค้นพบนอนซมอยู่ จึงหามลงเรือมาที่ค่ายโพธิ์สามต้น แล้วสิ้นพระชนม์ ณ ที่นั้นเอง หลังจากยึดและทำลายกรุงศรีอยุธยาจนราบเรียบแล้ว แม่ทัพพม่าก็ขนสมบัติและกวาดต้อนผู้คนเป็นเชลยกลับไปเป็นอันมาก ทิ้งไว้แต่สุกี้พระนายกองนายทัพและกำลังทหารจำนวนหนึ่งตั้งมั่นอยู่ที่ค่ายโพธิ์สามต้น คอยเก็บกวาดทรัพย์สินเงินทองของไทยที่ยังหลงเหลือยู่ส่งตามไปเรื่อย ๆ

   ในยามนั้นได้เกิดขุมกำลังตั้งชุมนุมเป็นกลุ่มขึ้นในสยามประเทศมีหลายก๊ก ที่ถือได้ว่าเป็นก๊กใหญ่ ๆ ทั้งหมดมี ๖ ก๊ก หรือ ๖ ชุมนุม คือ

   ๑. ชุมนุมสุกี้พระนายกอง ตั้งมั่นอยู่ที่ค่ายโพธิ์สามต้น กรุงศรีอยุธยา
   ๒. ชุมนุมเจ้าพระฝาง ตั้งมั่นอยู่ที่สวางคบุรี หรือ เมืองฝาง – อุตรดิตถ์
   ๓. ชุมนุมกรมหมื่นเทพพิพิธ ตั้งมั่นอยู่ที่พิมาย นครราชสีมา
   ๔. ชุมนุมเจ้าเมืองพิษณุโลก (เรือง) ตั้งมั่นอยู่ที่เมืองพิษณุโลก
   ๕. ชุมนุมเจ้านครศรีธรรมราช ตั้งมั่นอยู่ที่เมืองนครศรีธรรมราช
   ๖. ชุมนุมเจ้าตากสิน ตั้งมั่นอยู่ที่เมืองจันทบุรี

ชุมนุมสุกี้พระนายกอง แม้จะตั้งมั่นอยู่ที่ค่ายโพธิ์สามต้น แต่สุกี้ก็ได้ตั้งให้คนไทยใจพม่าชื่อนายทองอิน เป็นหัวหน้ากองกำลังอยู่ที่ธนบุรี โดยยึดเอาป้อมวิชัยประสิทธิ์เป็นศูนย์บัญชาการ นอกจากเสาะหายึดทรัพย์สมบัติคนไทยแล้วก็คอยจับคนไทยที่หลบซ่อนในที่ต่าง ๆ เป็นเชลยแล้วส่งไปเป็นทาสพม่า

จิตรกรรมฝาผนัง พระเจ้าฝาง วัดพระฝางสวางคบุรีมุนีนาถ

ชุมนุมเจ้าพระฝาง ท่านผู้นี้เป็นชาวเหนือมีนามเดิมว่า เรือน บวชเป็นพระภิกษุลงไปศึกษาเล่าเรียนที่กรุงศรีอยุธยาจนมีความรู้ด้านปริยัติและเชี่ยวชาญในด้านวิปัสสนาธุระ จนได้รับสมณะศักดิ์เป็นพระราชาคณะที่พระพากุลเถระ ประจำอยู่วัดศรีอโยธา ต่อมาได้รับการแต่งตั้งให้เป็นพระสังฆราชา เจ้าคณะเมืองสาวงคบุรี หรือเมืองฝาง เมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าจนสยามประเทศตกอยู่ในสภาพ “บ้านแตกสาแหรกขาด” หาผู้เป็นหลักให้ยึดถือไม่ได้ พระสังฆราชาแห่งสวางคบุรีจึงตั้งตนเป็นเจ้าด้วยหวังให้เป็นที่พึ่งของคนไทย ทั้ง ๆ ที่ยังอยู่ในบรรพชิตเพศ จึงเรียกตนเองว่า เจ้าพระฝาง นักประวัติศาสตร์ไทยส่วนใหญ่บันทึกเรื่องราวของท่านว่า เป็นพระภิกษุที่มากไปด้วยกิเลสตัณหา แต่งตัวเป็นพระภิกษุแต่มีความประพฤติอย่างคฤหัสถ์ แต่งตั้งพระภิกษุที่มีวิชาความรู้ทางไสยเวทย์ให้เป็นนายทหารในตำแหน่งต่าง ๆ บรรดานายทหารแต่ละคนที่แวดล้อมล้วนโกนหัวห่มผ้าเหลืองครองเพศบรรพชิตทั้งสิ้น พฤติกรรมของเจ้าพระฝางและเหล่าทหารล้วนเป็นอย่างคฤหัสถ์ทุกประการ.

กองกำลังหรือชุมนุม (ก๊ก) ใหญ่บนแผ่นดินสยามในยามที่บ้านเมืองไร้ขื่อไร้แปนั้น คนไทยหัวหน้าชุมนุมที่เป็นสามัญชนตั้งตนเป็นเจ้าก็มี เจ้าพระฝาง พระยาพิษณุโลก พระยานครศรีธรรมราช และ พระยาตาก ส่วนชุมนุมเจ้าพิมายนั้น หัวหน้าชุมนุมเป็นราชวงศ์คือ กรมหมื่นเทพพิพิธ เจ้าในชุมนุมหรือก๊กใหญ่ ๔ ก๊กตั้งตนเป็นใหญ่อยู่กับที่เหมือนไม่คิดที่จะกอบกู้เอกราชชาติไทยกลับคืนมา จึงไม่มีความเคลื่อนไหวใด ๆ

* พระเจ้าตากผู้ตั้งก๊กหรือชุมนุมอยู่ที่เมืองจันทบุรี มีความมุ่งมั่นที่จะกอบกู้เอกราชชาติไทยคืนมา จึงมีความเคลื่อนไหว สะสมกำลังพล มีเป้าหมายปราบปรามก๊ก ชุมชนต่าง ๆ ให้ราบคาบ โดยจะเริ่มขับไล่ก๊กสุกี้ที่ค่ายโพธิ์สามต้น เป็นอันดับแรก งานกู้เอกราชชาติของพระเจ้าตากจะดำเนินการอย่างไร อ่านต่อวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๐ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กลอน123, กร กรวิชญ์, ลิตเติลเกิร์ล, ชลนา ทิชากร, ลมหนาว ในสายหมอก, เนิน จำราย, ปลายฝน คนงาม, ฟองเมฆ, น้ำหนาว, รพีกาญจน์, ก้าง ปลาทู


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #199 เมื่อ: 01, เมษายน, 2562, 10:21:06 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ก๊กพิมาย กรมหมื่นเทพพิพิธ -

กล่าวถึงองค์กรมหมื่นเทพพิพิธ
มีชีวิตเหมือนนิยายคนขายฝัน
ถูกเนรเทศไปลังกามินานวัน
ก็พัวพันกลุ่มกบฏซ้ำบทเรียน

กลับสยามเร่ร่อนหลายบ่อนพัก
ไปปักหลัก ณ พิมายแล้วไม่เปลี่ยน
เป็นก๊กเจ้าเผ่าไทยได้แนบเนียน
ท่ามกลางเสี้ยนหนามแน่นเต็มแผ่นดิน

อภิปราย ขยายความ...........

ชุมนุมกรมหมื่นเทพพิพิธ ท่านผู้นี้เป็นพระราชโอรสพระองค์หนึ่งในพระเจ้าบรมโกศ มีพระนามเดิมว่าพระองค์เจ้าแขก ได้รับสถาปนาขึ้นเป็นเจ้าต่างกรมพระนามว่า กรมหมื่นเทพพิพิธ อยู่ในกลุ่มเจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์ (กุ้ง) และเจ้าฟ้าอุทุมพร (ดอกมะเดื่อ / ขุนหลวงหาวัด) เมื่อพระเจ้าอุทุมพรราชาครองราชย์แล้วเกิดความวุ่นวายขึ้นในราชสำนัก กรมหมื่นเทพพิพิธวางแผนโค่นพระเจ้าเอกทัศจึงถูกเนรเทศไปอยู่ลังกา ในรัชสมัยพระเจ้ากิตติศิริราชสิงห์ผู้มีอดีตเป็นชาวฮินดู ซึ่งชาวลังกาไม่ค่อยเคารพนับถือ ครั้นกรมหมื่นเทพพิพิธผู้เป็นพุทธศาสนิกชนแท้ไปอยู่ที่ลังกาจึงมีผู้คนเคารพนับถือมาก จนถึงกับถูกดึงเข้าร่วมในคณะขุนนางที่คิดขบถต่อพระเจ้าลังกา โดยตั้งเป้าหมายว่าเมื่อทำการสำเร็จจะยกขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดินกรุงลังกา แต่ทำการไม่สำเร็จจึงหนีจากลังกามาขึ้นบกที่เมืองมะริด แล้วย้ายมาอยู่ตะนาวศรี และปราจีนบุรี

ในขณะที่พม่ายกทัพมาล้อมกรุงศรีอยุธยาอยู่นั้น ชาวไทยจากเมืองในฝ่ายตะวันออกรวมตัวกันจะยกไปช่วยกรุงศรีอยุธยารบพม่านับหมื่นคน กรมหมื่นเทพพิพิธรับเป็นหัวหน้ากลุ่มชนให้ตั้งค่ายใหญ่ที่ปราจีนบุรี ฝ่ายพม่ารู้เข้าก็ยกทัพโจมตีจนค่ายน้อยใหญ่ในสังกัดกรมหมื่นเทพพิพิธแตกทำลายลง ตัวกรมหมื่นฯ ไม่คิดสู้รบจึงพาครอบครัวและบริวารใกล้ชิดหนีไปตั้งหลักที่ด่านโคกพระยา นครราชสีมา ทรงต้องการผูกมิตรกับพระยานครราชสีมา แต่พระยานครราชสีมากลับมีความคิดจะจับตัวกรมหมื่นฯ ส่งไปยังกรุงศรีอยุธยาเพื่อเอาความดีความชอบ แต่หลวงพลกรมการเมืองนครราชสีมาซึ่งจงรักภักดีต่อเชื้อพระวงศ์ได้เข้าเฝ้าและกราบทูลแผนการของพระยานครราชสีมาให้ทราบ ทรงตกพระทัยคิดจะหนีต่อไป แต่หม่อมเจ้าประยงค์โอรสไม่เห็นด้วย จึงวางอุบายยึดนครราชสีมา โดยเข้าล้อมจวน และจับตัวพระยานครราชสีมาฆ่าเสีย หลวงแพ่งน้องชายพระยานครราชสีมาหนีไปพึ่งพระพิมาย เจ้าเมืองพิมาย

กรมหมื่นเทพพิพิธครองนครราชสีมา โดยที่ชาวเมืองมิได้เลื่อมใสศรัทธา ดังนั้นหลวงแพ่งที่หนีไปพึ่งเจ้าเมืองพิมายจึงนำกำลังจากเมืองพิมายมายึดเมืองนครราชสีมาคืนได้โดยง่าย หลวงแพ่งสั่งประหารหม่อมเจ้าประยงค์และนายทหารคนสำคัญของหม่อมเจ้าประยงค์ทั้งหมด และยังสั่งให้ประหารกรมหมื่นเทพพิพิธด้วย แต่พระพิมายคัดค้านด้วยเห็นว่าเป็นเชื้อพระวงศ์ที่สำคัญของราชวงศ์กรุงศรีอยุธยา หลวงแพ่งเกรงใจพระพิมายจึงยอมยกโทษประหารให้ จากนั้นพระพิมายก็พากรมหมื่นเทพพิพิธ ไปประทับที่เมืองพิมาย

* ครั้นกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าแล้ว พระพิมายจึงยกกรมหมื่นเทพพิพิธขึ้นเป็นพระเจ้าแผ่นดินสยามพระองค์ใหม่ เรียกพระนามว่า เจ้าพิมาย กรมหมื่นเทพพิพิธ ก็ตั้งให้พระพิมายเป็นเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน ตั้งบุตรชายคนโตพระพิมายเป็นพระยามหามนตรี บุตรชายคนเล็กของพระพิมายที่ชื่อนายน้อยนั้นให้เป็นพระยาวรวงศาธิราช เรียกว่า พระยาน้อย ในยามนั้นบรรดาข้าราชการและเชื้อพระวงศ์ที่หนีพ้นเงื้อมมือพม่าได้ทราบว่ากรมหมื่นฯ ตั้งตัวเป็นใหญ่อยู่ที่เมืองพิมายก็พากันเข้าไปพึ่งพระบารมี พระองค์ก็แต่งตั้งให้เป็นขุนนางยศสูงต่ำตามลำดับ

เจ้าพิมายกับเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์คบคิดกับพระยามหามนตรีและพระยาวรวงศาธิราชขยายอำนาจให้ยิ่งใหญ่มากขึ้น จึงวางแผนกำจัดหลวงแพ่งเจ้าเมืองนครราชสีมาเสีย โดยพระยาพ่อลูกนั้นพาไพร่พลห้าร้อยคนเดินทางสู่นครราชสีมา ทำทีว่าจะเยี่ยมเยือนหลวงแพ่งเจ้าเมืองคนใหม่ หลวงแพ่งไม่รู้ตัวว่าจะถูกปองร้าย จึงให้การต้อนรับด้วยความยินดี ในคืนนั้นหลวงแพ่งจัดละครแสดงให้พระยาศรีสุริยวงศ์และคณะได้ชม โดยหลวงแพ่ง นายแก่น นายย่น มานั่งร่วมชมอยู่ด้วย ขณะชมกันอย่างเพลิดเพลินอยู่นั้น เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์และบุตรชายทั้งสองที่คอยทีอยู่ก็ได้โอกาส ชักดาบโถมเข้าฟันหลวงแพ่งซึ่งไม่ทันระวังตัวนั้นตายคาที่ พระยามหามนตรีฟันนายแก่น พระยาวรวงศาธิราชก็ฟันนายย่นตายคาที่เช่นกัน ทหารฝีมือดีของเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์นับสิบคนก็เข้าฟันแทงทหารคุ้มกันหลวงแพ่งล้มตายเป็นอันมาก เมืองนครราชสีมาจึงตกอยู่ในเงื้อมมือของเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์โดยง่ายดาย จากนั้นก็เกลี้ยกล่อมราษฎรให้มาสวามิภักดิ์ได้อีกจำนวนมาก อาณาเขตเมืองพิมายจึงกว้างขวางยิ่งขึ้น มีอาณาเขตไปถึงถึงศรีสัตตนาคนหุตและกัมพูชา ทางใต้ขยายถึงสระบุรีตลอดลำน้ำแควน้อย ชุมนุมเจ้าพิมายหรือกรมหมื่นเทพพิพิธ พระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใหม่แห่งสยามจึงครองความเป็นใหญ่ในที่ราบสูงภาคอีสานทั้งหมด แล้วรวมไปถึงลาวและเขมรด้วย

* ในบรรดาก๊กหรือชุมนุมเจ้าทั้ง ๖ ถือได้ว่าก๊กเจ้าพิมายใหญ่ที่สุด หัวหน้าชุมนุมมีศักดิ์เป็นเจ้าผู้สูงศักดิ์โดยเป็นถึงพระองค์เจ้าราชโอรสในพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และเป็นนักปฏิวัติ ๒ ประเทศด้วย ดูท่าทีว่าจะเป็นผู้กอบกู้เอกราชชาติไทยได้สำเร็จ แต่การณ์กลับไม่เป็นไปเช่นนั้น เพราะเหตุใด พรุ่งนี้มาดูกันต่อไปครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขึ้ผึ้งไทย
๑๑ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กร กรวิชญ์, ปลายฝน คนงาม, กลอน123, ฟองเมฆ, ลมหนาว ในสายหมอก, น้ำหนาว, เนิน จำราย, ชลนา ทิชากร, ลิตเติลเกิร์ล, รพีกาญจน์, ก้าง ปลาทู


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #200 เมื่อ: 10, เมษายน, 2562, 11:41:53 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

ขอบคุณภาพประกอบจากละครซีรีส์อิงประวัติศาสตร์
"ศรีอโยธยา"

- ขุนพลคู่บารมีปรากฏ -

กล่าวถึงหนุ่ม“บุญมา”มหาดเล็ก
ยามเป็นเด็กคุ้นเคยกับหนุ่ม “สิน”
คราวที่กองทัพพม่ายึดธานินทร์
พาชีวินหลบพม่าหาพี่ชาย

ชวน“ทองด้วง”ไปเฝ้าพระเจ้าตาก
พี่หลวงฝากของเด่นเป็นเครื่องหมาย
พร้อมให้แม่“นกเอี้ยง”หลบเสี่ยงตาย
ไปถวายเจ้าตากอย่างยากเย็น

อภิปราย ขยายความ.............

ชุมนุมเจ้าเมืองพิษณุโลก มีเขตการปกครองเมืองสุโขทัยกำแพงเพชร ศรีสัชนาลัย พิชัย นครไทย พิจิตร นครสวรรค์ หัวหน้าชุมนุม คือ “เจ้าพระยาสุรสีห์พิศณุวาธิราช ชาติพัทยาธิเบศรามาธิบดี" มีนามเดิมว่า เรือง รับราชการในรัชสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๓ ราชวงศ์ปราสาททอง มีภรรยานามว่าท่านผู้หญิงเชียง มีบุตรชาย ๓ คน ภายหลังรับการมีบรรดาศักดิ์คือ เจ้าพระยานเรนทราภัย (บุญเกิด) เจ้าพระยาสุรินทรภักดี (บุญมี) เจ้าพระยาชำนาญบริรักษ์(อู่) ท่านได้ดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองพิษณุโลกก่อนพม่ายกเข้าตีกรุงศรีอยุธยา

ขอบคุณรูปภาพจาก Internet

* เจ้าพระยาพิษณุโลกเป็นผู้มีปัญญาและความสามารถสูงผู้หนึ่งในบรรดาข้าราชการผู้ใหญ่ของกรุงศรีอยุธยา เมื่อพม่ายกมาก่อนเสียกรุงครั้งที่สอง ท่านยกกำลังไปต่อต้านพม่าที่เมืองสุโขทัย ขณะที่รบกับพม่าอยู่นั้น ปรากฏว่าเจ้าฟ้าจีด กรมขุนสุรินทรสงคราม พระเจ้าหลานเธอในสมเด็จพระเพทราชา ผู้ถูกจองจำอยู่ได้ติดสินบนผู้คุมแล้วหลบหนีออกจากคุก รวบรวมพรรคหลบหนีขึ้นมาพิษณุโลก เมื่อเห็นเจ้าเมืองไม่อยู่ในเมืองจึงตั้งตนเป็นใหญ่ปกครองเมืองพิษณุโลก เจ้าพระยาพิษณุโลกทราบข่าวจึงหยุดการสู้รบกับพม่า แล้วยกกำลังกลับมาชิงเมืองพิษณุโลกคืน จับเจ้าฟ้าจีดได้แล้วให้นำตัวลงกรุงศรีอยุธยา แต่ลงมาถึงเขตติดต่อระหว่างพิจิตร –นครสวรรค์ ตรงบ้านเกยชัย (ปากแม่น้ำยมสบน่าน) ล่องลงต่อไปไม่ได้ เพราะมีกองทัพของพม่ายึดครองนครสวรรค์ลงถึงกรุงศรีอยุธยาหมดแล้ว จึงประหารเจ้าฟ้าจีดด้วยการให้ถ่วงน้ำเสีย ณ ที่นั้น

ครั้นกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าแล้ว เจ้าพระยาพิษณุโลกก็รักษาเมืองตั้งมั่นไว้และตั้งตนเป็นเจ้าแผ่นดินปกครองหัวเมืองฝ่ายเหนือซึ่งเป็นแคว้นสุโขทัยเดิม ไม่ขึ้นแก่ใครทั้งสิ้น จึงเป็นกลุ่มอิสระอีกชุมนุมหนึ่ง

ขอบคุณรูปภาพจาก Interner

* ชุมนุมเจ้านครศรีธรรมราช หัวหน้าชุมนุมกลุ่มนี้เชื่อกันว่าเดิมท่านมีชื่อว่า หนู (มุสิกะ) เป็นเชื้อสายเจ้าเมืองนครศรีธรรมราช เข้ามาถวายตัวรับราชการในกรุงศรีอยุธยา ได้ตำแหน่งเป็นที่หลวงสิทธิ์ นายเวรมหาดเล็ก ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้ออกไปเป็นพระปลัดเมืองนครศรีธรรมราช อยู่มาพระยาราชสุภาวดีซึ่งได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าพระยานครศรีธรรมราชนั้นมีความผิดถึงขั้นต้องให้ออกจากตำแหน่ง พระปลัดหนูจึงรักษาราชการแทน ครั้นกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่าแล้ว พระปลัดหนูจึงตั้งตนเป็นเจ้าประกาศให้หัวเมืองปักษ์ใต้ตั้งแต่เมืองชุมพรลงไปจนจรดชายแดนเมืองมลายู เป็นประเทศอิสระไม่ขึ้นแก่ใคร

ชุมนุมหรือก๊กใหญ่ในเวลานั้น ชุมนุมเจ้าพิพาย กับชุมนุมเจ้านครศรีธรรมราช นับว่าเป็นก๊ก หรือชุมนุมใหญ่ที่สุด กล่าวคือ ก๊กเจ้าพิมายมีเมืองขึ้นอยู่ในปกครองคืออีสานเหนือใต้ทั้งหมด แล้วเลยไปในลาวใต้ และเขมรทั้งหมด ก๊กเจ้านครศรีธรรมราชนั้นปกครองหัวเมืองฝ่ายใต้ทั้งหมดรวมลงไปถึงมลายูอีกด้วย

ขอบคุณภาพประกอบจากละคร "หนึ่งด้าวฟ้าเดียว"

* ชุมนุมหรือก๊กสุดท้ายคือ พระยาตากสิน ชุมนุมนี้มีบทบาทสำคัญที่จะกอบกู้เอกราชชาติไทยให้กลับคืนมา ระหว่างที่พระเจ้าตากสินตั้งชุมนุมอยู่ที่จันทบุรีและเตรียมกำลังเพื่อจะยึดกรุงศรีอยุธยาคืนจากพม่านั้น กล่าวถึงนายบุญมาซึ่งเคยรับราชการเป็นมหาดเล็กในสมเด็จพระเจ้าเอกทัศ เป็นที่ในตำแหน่งนายสุจินดาหุ้มแพร ยังเป็นหนุ่มโสดอยู่ ขณะที่กรุงศรีอยุธยาจะแตกนั้น เขากับเพื่อนร่วมตายสามคนพากันหลบนีออกจากกรุงศรีอยุธยามุ่งไปหาพี่ชายคือหลวงยกกระบัตร (ทองด้วง) ที่เมืองราชบุรี ทั้งสี่คนใช้เรือพายเป็นพาหนะเดินทางในเวลากลางคืนหลบหลีกสายตาทหารพม่าที่ล้อมกรุงศรีอยุธยาอยู่อย่างหนาแน่น พวกเขาเสี่ยงอันตรายจากแม่น้ำเจ้าพระยาล่องไปถึงวัดแจ้ง (อรุณราชวราราม) ธนบุรี เข้าคลองบางกอกใหญ่ ออกปากคลองมหาชัยจนถึงเมืองราชบุรี ซึ่งก็เกือบถูกทหารพม่าพบเห็นและจับได้เป็นหลายครา

เมื่อตามหาหลวงยกกระบัตร (ทองด้วง) ผู้เป็นพี่ชายที่หลบหนีพม่าไปซุ่มซ่อนนั้นพบแล้ว จึงชักชวนให้หนีไปอยู่กับเพื่อนผู้เป็นชาวจีนที่เมืองชลบุรี แต่หลวงยกกระบัตรไม่ยอมไป เพราะขณะนั้นภรรยากำลังตั้งท้องไม่สะดวกในการเดินทางเสี่ยงอันตราย ขอให้นางคลอดเสียก่อนจึงค่อยตามไปภายหลัง หลวงยกกระบัตรยังแนะนำให้นายสุจินดาหุ้มแพร รับมารดาพระเจ้าตากสินคือท่านนกเอี้ยง ซึ่งอยู่ที่บ้านแหลม เพชรบุรี ไปหาพระเจ้าตากสินด้วย พร้อมกันนั้นก็ได้ฝากแหวนพลอยไพฑูรย์หนึ่งวง แหวนทรงรังแตนประดับพลอยบุษราคัมน้ำทองหนึ่งวง พร้อมด้วยดาบคร่ำทองของโบราณอีกหนึ่งเล่มไปให้พระเจ้าตากสิน

ขอบคุณรูปภาพจาก Internet

   นายสุจินดาหุ้มแพร (บุญมา) รับของฝากแล้วรีบเดินทางไปถึงบ้านแหลม เมืองเพชรบุรี เสาะหาท่านนกเอี้ยงจนพบแล้วจึงเชิญให้ร่วมเดินทางไปพบพระเจ้าตากสินด้วยกัน ท่านนกเอี้ยงเคยรู้จักนายสุจินดาหุ้มแพรมาก่อนแล้ว จึงใจสมัครร่วมเดินทางไปด้วย เมื่อถึงเมืองชลบุรี นายสุจินดาหุ้มแพรก็ตรงไปพบจีนเรืองเพื่อนร่วมน้ำสาบาน และเชิญท่านนกเอี้ยงพักที่บ้านจีนเรืองอยู่ระยะเวลาหนึ่ง จากนั้นก็เชิญท่านนกเอี้ยงขึ้นช้างเดินทางไปจันทบุรี เมื่อถึงจันทบุรีแล้วนายสุจินดาหุ้มแพรก็ลงช้างนอกกำแพงเมือง เชิญท่านกเอี้ยงพักรออยู่ โดยตนเองรีบเข้าไปในเมืองจันทบุรีเข้าเฝ้าพระเจ้าตากสิน ทรงยินดีที่ได้พบนายสุจินดาหุ้มแพรจึงซักถามสารทุกข์สุกดิบกันตามประสาคนเคยรู้จักคุ้นเคยกัน นายสุจินดาหุ้มแพรได้มอบแหวนและดาบที่หลวงยกกระบัตรฝากให้พระเจ้าตากสิน ทรงดีพระทัยที่หลวงยกกระบัตรยังมีความคิดถึงพระองค์อยู่ จากนั้นทรงปรารภว่ามีความวิตกเป็นทุกข์กังวลอยู่สองประการ คือเรื่องการกู้ชาติบ้านเมืองให้พ้นจากมือพม่าประการหนึ่ง อีกประการหนึ่งคือคิดถึงมารดาที่พลัดพรากจากกันมิรู้ว่าจะได้รับทุกข์ยากประการใด นายสุจินดาหุ้มแพรจึงกราบทูลว่า ทุกข์กังวลของพระองค์ข้าพระพุทธเจ้าพอจะผ่อนคลายให้ได้ข้อหนึ่ง คือเรื่องพระราชมารดา ด้วยข้าพระพุทธเจ้าได้เชิญมาด้วยแล้ว ขณะนี้ประทับรออยู่นอกเมือง

   พระเจ้าตากสินทราบดังนั้นก็ดีพระทัยมากรีบให้เชิญท่านนกเอี้ยงเข้าเมืองจันทบุรีตั้งไว้ที่พระราชมารดา จากนั้นทรงตอบแทนความดีความชอบด้วยการแต่งตั้งให้นายสุจินดาหุ้มแพร (บุญมา) เป็นพระมหามนตรี เจ้ากรมพระตำรวจในขวา และทรงให้สัญญาว่า ต่อไปเบื้องหน้าแม้พระมหามนตรีจะกระทำความผิดมีโทษถึงแก่ชีวิตก็จะทรงเว้นโทษนั้นเสีย

   * สองพี่น้อง “ทองด้วง-บุญมา” ขุนพลคู่บารมีพระเจ้าตากปรากฏเข้ามาในประวัติศาสตร์แล้ว ติดตามดูเรื่องราวกันต่อไปในวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๒ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, ฟองเมฆ, กลอน123, ลิตเติลเกิร์ล, กร กรวิชญ์, ลมหนาว ในสายหมอก, ชลนา ทิชากร, ก้าง ปลาทู, น้ำหนาว, ปลายฝน คนงาม


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #201 เมื่อ: 11, เมษายน, 2562, 10:26:07 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ปราบพม่าค่ายโพธิ์สามต้น -

มีบรรดาช้าราชการเก่า
พากันเข้าเป็นข้าปราบทุกข์เข็ญ
พระเจ้าตากมีกำลังล้างลำเค็ญ
ชุมนุมเป็นกองทัพใหญ่ในฉับพลัน

ยกเข้ายึดธนบุรีตีพม่า
แล้วไล่ล่าย่อยยับยามคับขัน
ค่ายโพธิ์สามต้นสิ้นในสามวัน
“สุกี้”นั้นล้มตายคาค่ายเลย

อภิปราย ขยายความ............

จากนั้นก็ยังมีข้าราชการเก่าในกรุงศรีอยุธยาที่หลบหนีออกจากพระนคร เมื่อได้รู้ข่าวพระยาตากสินตั้งตนเป็นเจ้าปักหลักอยู่เมืองจันทบุรี กำลังรวบรวมผู้คนคิดจะกอบกู้บ้านเมืองให้พ้นจากเงื้อมมือพม่า จึงพากันเดินทางเข้าสวามิภักดิ์ขอร่วมรบด้วยจำนวนมาก แต่ละคนล้วนเป็นคนดีมีฝีมือแต่ยังไม่มีโอกาสได้แสดงความสามารถของตนให้ปรากฏ ยามนั้นพระ เจ้าตากสินมีกำลังพลรบและยุทโธปกรณ์เป็นจำนวนมาก โดยเรือรบที่สั่งให้ต่อใหม่นั้นมีจำนวนถึง ๑๐๐ ลำ เสบียงอาหารและศัสตราวุธพร้อมสรรพ

ดังนั้น เมื่อถึงเดือน ๑๑ ปี กุน พ.ศ. ๒๓๑๐ อันเป็นเวลาที่เสียกรุงศรีอยุธยาไม่ทันถึงปี พระเจ้าตากสินก็เคลื่อนกำลังพลจากจันทบุรีด้วยกองเรือเลียบฝั่งทะเลมาถึงเมืองชลบุรี ราษฎรได้พากันร้องทุกข์กล่าวโทษว่า นายทองอยู่นกเล็ก ที่พระองค์ทรงตั้งให้เป็นพระยาอนุราฐ ปกครองเมืองชลบุรี กับหลวงทรงพล และขุนอินเชียงคนคู่ใจนั้น ได้ประพฤติตนเป็นโจรปล้นราษฎร ทรงเรียกเข้าเฝ้าสอบถามเอาความจริง พระยาอนุราฐยอมรับสารภาพ และสาบานว่าจะกลับตัวใหม่ แต่ไม่ทรงเชื่อใจจึงสั่งให้ประหารด้วยการจับถ่วงน้ำเสีย จากนั้นก็เคลื่อนทัพเรือเข้าทางปากน้ำสมุทรปราการ

   ในเวลานั้น นายอิน คนไทยที่เป็นข้าพม่าด้วยความเต็มใจ พม่าตั้งให้รักษาเมืองธนบุรีไว้ เมื่อทราบว่าพระเจ้าตากสินยกทัพเรือเข้ามาตามลำน้ำเจ้าพระยาแล้ว จึงสั่งไพร่พลของตนซึ่งมีทั้งคนไทยและพม่าให้ขึ้นรักษากำแพงเมืองธนบุรี ตัวนายอินตั้งรับอยู่ที่ป้อมวิไชยประสิทธิ์ พร้อมกับให้ม้าเร็วนำข่าวไปแจ้งแก่สุกี้พระนายกองที่ค่ายโพธิ์สามต้น พระเจ้าตากสินทรงนำทหารเข้าตีเมืองธนบุรีรบกันถึงขั้นตะลุมบอน ไพร่พลของนายอินล้มตายลงเป็นอันมากแล้วแตกพ่ายกระจายไป นายอินถูกจับตัวได้และถูกประหารชีวิตในที่สุด

   สุกี้พระนายกองทราบว่าพระเจ้าตากสินยึดเมืองธนบุรีได้โดยง่ายดายก็ตกใจ คาดว่าจะต้องยกขึ้นมาตีค่ายโพธิ์สามต้นเป็นแน่ จึงสั่งนายทัพรองชื่อ มองญา นำกองทหารที่มีทั้งมอญและไทย (ซึ่งส่วนใหญ่ยอมเข้ากับพม่าเพียงเพื่อเอาตัวรอด) ลงไปตั้งสกัดที่เพนียด ส่วนตนเองเตรียมพร้อมสู้รบอยู่ในค่ายใหญ่ พระเจ้าตากสินเมื่อได้ชัยชนะที่เมืองธนบุรีแล้วก็มีความมั่นพระทัย บรรดาทหารหาญก็มีความฮึกเหิมกระเหี้ยนกระหือที่จะรบพม่าเพื่อแก้แค้นให้แก่ชาวไทยที่เสียทีแก่พม่า กองทัพเรือพระเจ้าตากสินจึงเคลื่อนออกจากเมืองธนบุรีขึ้นตามลำน้ำเจ้าพระยาอย่างรวดเร็ว

   คืนวันนั้นข่าวกองทัพเรือพระเจ้าตากสินเคลื่อนเข้าสู่กรุงศรีอยุธยา บรรดาทหารของมองญาที่ตั้งอยู่ ณ เพนียดนั้นเกิดความรวนเร เพราะคนไทยในกองทัพไม่มีใจจะสู้รบ ส่วนใหญ่คิดหาทางจะไปเข้ากับพระเจ้าตาก บ้างก็คิดจะหนีไปเสีย มองญาเห็นว่าจะควบคุมไว้ไม่อยู่ จึงนำทหารล่าถอยกลับเข้าค่ายโพธิ์สามต้น โดยมีคนไทยในกองทัพนั้นหลบหนีไปได้จำนวนหนึ่ง แล้วนำข่าวไปกราบทูลพระเจ้าตากสินให้ทราบว่า มองญาพาทหารถอยกลับไปค่ายโพธิ์สามต้นแล้ว พระเจ้าตากสินจึงนำกำลังติดตามไปในทันที

สภาพของค่ายโพธิ์สามต้นนั้นอยู่ในเขตตำบลบางปะหัน มีอยู่สองค่ายใหญ่ คือค่ายฟากตะวันออกกับค่ายฟากตะวันตก เป็นค่ายที่เนเมียวสีหเสนาบดี ที่ชาวล้านนาเรียกว่า โป่สุพลา แม่ทัพพม่าฝ่ายเหนือยกมาจากเชียงใหม่แล้วตั้งค่ายมั่นอยู่ที่นี่ ตัวค่ายมีกำแพงเชิงเทินมั่นคงแข็งแรง เพราะพม่าไปรื้อเอาอิฐตามวัดมาก่อเป็นกำแพง สุกี้พระนายกองบัญชาการรบอยู่ในค่ายฟากตะวันตกที่เนเมียวสีหบดีเคยอยู่ เช้าวันนั้นพระเจ้าตากสินนำกำลังเข้าโจมตีค่ายฟากตะวันออกอย่างดุเดือด ทหารไทยซึ่งพกความแค้นไว้แน่นอกเข้ารบด้วยความฮึกหาญ โดยเข้าตีค่ายทุกด้านพร้อมกัน ทหารมอญและพม่าล้วนสู้รบเต็มฝีมือ แต่ทหารไทยในกองทัพพม่านั้นไม่เต็มในจะต่อสู้ ส่วนมากจะวางอาวุธยอมแพ้แต่โดยดี ตอนสายของวันนั้นค่ายโพธิ์สามต้นฟากตะวันออกจึงแตกอย่างง่ายดาย

พระเจ้าตากสินทรงยึดค่ายโพธิ์สามต้นฟากตะวันออกได้แล้วก็เข้าตั้งมั่นในค่ายนี้ รับสั่งให้ทำบันไดเพื่อใช้ปีนค่ายพม่าฟากตะวันตกต่อไป การทำบันไดเสร็จสิ้นก่อนเวลาพลบค่ำวันนั้น พระเจ้าตากสินมีพระบัญชาให้พระยาพิชัย พระยาพิพิธ คุมกองทหารจีนยกไปตั้งประชิดค่ายฟากตะวันตกทางด้านวัดกลาง นอกนั้นให้เตรียมพร้อมอยู่ในค่ายฟากตะวันออก

เช้าวันรุ่งขึ้นพระเจ้าตากสินคุมทหารไทยจีนบุกเข้าโจมตีค่ายฟากตะวันตกของสุกี้พระนายกองพร้อมกัน ทหารพระเจ้าตากสินใช้บันไดไม้ไผ่พาดกำแพงค่ายปีนขึ้นไปทุกทิศทุกทาง การสู้รบดำเนินไปอย่างดุเดือดตั้งแต่เช้าจนถึงเที่ยงวัน พระเจ้าตากสินจึงพาทหารหาญของพระองค์เข้าค่ายพม่าได้ สุกี้พระนายกองแม่ทัพพม่าสู้รบอย่างชายชาติทหาร เขาถูกฆ่าตายคาค่ายก่อนเที่ยงวันนั้น ส่วนมองญาแม่ทัพรองพาไพร่พลส่วนหนึ่งหลบหนีออกจากค่ายไปได้ พระเจ้าตากสินเข้ายึดค่ายโพธิ์สามต้นไว้ได้ทั้งหมด มีทหารพม่า มอญ และไทย ยอมอ่อนน้อมมากมาย ภายในค่ายนั้นได้พบคนไทยที่ตกเป็นเชลยพม่าและสมบัติก้อนสุดท้ายที่ถูกปล้นมาจำนวนหนึ่งยังไม่ได้ถูกส่งไปพม่า ข้าราชการเก่าหลายคนถูกควบคุมตัวอยู่ในค่าย เช่น พระยาธิเบศร์บดีจางวางมหาดเล็ก เป็นต้น พวกข้าราชการเหล่านั้นได้เข้าถวายบังคมพระเจ้าตากสินและกราบทูลให้ทรงทราบว่าพระศพพระเจ้าเอกทัศถูกฝังไว้ ณ ที่ใด และยังมีเจ้านายฝ่ายหญิงอีกจำนวนหนึ่งที่ยังไม่ถูกส่งตัวไปพม่า.

* ก๊กหรือชุมนุมแรก คือค่ายพม่าที่ตั้งอยู่โพธิ์สามต้น บางปะหัน ถูกพระเจ้าตากตีแตกอย่างง่ายดาย สุกี้พระนายกองแม่ทัพพม่าสู้รบจนตัวตายคาค่าย ชัยชนะอันงดงามครั้งนี้สร้างความฮึกเหิมให้แก่คนไทยผู้รักชาติสังกัดก๊กพระเจ้าตากเป็นอย่างมาก งานกอบกู้เอกราชชาติไทยจะดำเนินต่อไปอย่างไร ติดตามอ่านในวันพรุ่งนี้นะครับ.

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๓ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กลอน123, กร กรวิชญ์, ลิตเติลเกิร์ล, ลมหนาว ในสายหมอก, ฟองเมฆ, ปลายฝน คนงาม, เนิน จำราย, ชลนา ทิชากร, ก้าง ปลาทู, น้ำหนาว


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #202 เมื่อ: 12, เมษายน, 2562, 10:34:46 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี -

พม่ามอดวอดวายไปหมดสิ้น
กู้แผ่นดินคืนมาอย่างผ่าเผย
อยุธยาแหลกไปไม่งอกเงย
ผลลงเอยยับเยินเกินฟื้นฟู

จึงหยิบยกธนบุรีที่บางกอก
คือทางออกประเสริฐเห็นเลิศหรู
เป็นราชธานีใหม่ไทยเชิดชู
เมื่อโลกรู้ยอมรับอย่างฉับไว

กอปรพิธีราชาภิเษกเสร็จ
“สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี”ใหญ่
เป็นผู้นำบำรุงราษฎร์กรุงไกร
ชนชาวไทยเคารพอภิวันท์

อภิปราย ขยายความ........

เมื่อวันวานได้พูดถึงพระเจ้าตากสินยกทัพจากจันทบุรีโดยทางเรือ เข้าตีเมืองธนบุรีได้แล้วเดินทัพตามลำน้ำเจ้าพระยาถึงกรุงศรีอยุธยา เข้าตีค่ายโพธิ์สามต้นของพม่า สุกี้พระนายกองแม่ทัพพม่าสู้รบจนตัวตายคาค่าย เมื่อยึดค่ายโพธิ์สามต้นได้ในเวลาอันรวดเร็วแล้ว ทรงตรวจค่ายพบว่าข้าราชการไทยถูกจับตัวเป็นเชลยแลควบคุมไว้ในค่ายหลายคน และมีเจ้านายฝ่ายหญิงรวมอยู่ด้วยนั้น วันนี้มาดูความกันต่อไปครับ

* เจ้านายฝ่ายหญิงที่ถูกควบคุมตัวไว้ในค่ายนั้นประกอบด้วยพระราชธิดาพระเจ้าบรมโกศ ๔ พระองค์ คือ เจ้าฟ้าสุริยา เจ้าฟ้าพินทวดี เจ้าฟ้าจันทวดี พระองค์เจ้าฟักทอง มีธิดากรมพระราชวังบวรสถานมงคลมหาเสนานุรักษ์ (เจ้าฟ้ากุ้ง) คือ หม่อมเจ้ามิตร ธิดากรมหมื่นจิตรสุนทร คือ หม่อมเจ้ากระจาด ธิดากรมหมื่นเสพภักดี คือ หม่อมเจ้ามณี ธิดาเจ้าฟ้าจีด คือ หม่อมเจ้าฉิม นัยว่า เจ้านายฝ่ายหญิงทั้ง ๘ องค์นี้ถูกจับได้ในขณะประชวร จึงยังไม่ทันได้ส่งไปกรุงอังวะ พระเจ้าตากสินพบเห็นสภาพความเป็นอยู่แล้วเกิดเวทนาสงสาร จึงให้จัดสถานที่ประทับให้อย่างเหมาะสม แล้วเสด็จเข้าตั้งพลับพลาประทับในพระนครศรีอยุธยา จากนั้นทรงให้สร้างพระโกศและเครื่องประดับเท่าที่จะทำได้ในยามยาก ให้ปลูกสร้างพระเมรุดาดด้วยผ้าขาวขึ้นที่ท้องสนามหลวง แล้วให้ขุดพระศพพระเจ้าเอกทัศขึ้นมาลงในพระโกศประดิษฐานไว้ ณ พระเมรุ เสาะหาพระสงฆ์ซึ่งยังมีหลงเหลืออยู่มาร่วมพิธีพระศพ ทักษิณานุปทานและสดับปกรณ์ตามประเพณี เสร็จแล้ว พระเจ้าตากสินเป็นประธานนำข้าราชการทั้งปวงถวายพระเพลิงพระศพ จากนั้นบรรจุพระอัฐิธาตุตามเยี่ยงกษัตริย์แต่ก่อนมา

เสร็จการพระศพแล้วทรงช้างเสด็จเที่ยวทอดพระเนตรทั่วพระนคร ได้พิจารณาเห็นสภาพกรุงศรีอยุธยาที่อยู่ในสภาพเมืองร้าง ปราสาทราชมนเทียรตำหนักน้อยใหญ่ในเขตพระราชฐานถูกเพลิงเผาเหลือแต่ซาก วัดวาอาราม โบสถ์วิหาร บ้านเรือนราษฎรก็ถูกทำลายไปเสียเป็นส่วนใหญ่ ทรงสังเวชสลดพระทัยเป็นยิ่งนัก ทรงตั้งพระทัยจะบูรณปฏิสังขรณ์ให้กรุงศรีอยุธยากลับคืนสู่สภาพเดิมอีกครั้ง ความตรงนี้ พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาได้ให้รายละเอียดไว้ว่า

“….ก็เสด็จเข้าประทับแรมอยู่ ณ พระที่นั่งทรงปืนที่เสด็จออก บรรทมอยู่คืนหนึ่งจึงทรงพระสุบินนิมิตว่า พระมหากษัตริย์แต่ก่อนมาขับไล่เสียมิให้อยู่ ครั้นรุ่งเช้าจึงตรัสเล่าสุบินให้ขุนนางทั้งปวงฟัง แล้วจึงตรัสว่า เราคิดสังเวชเห็นว่าบ้านเมืองจะร้างรกเป็นป่า จะมาช่วยปฏิสังขรณ์ทำนุบำรุงขึ้นให้บริบูรณ์ดีดังเก่า เมื่อเจ้าของเดิมท่านยังหวงแหนอยู่ เราชวนกันไปสร้างเมืองธนบุรีอยู่เถิด แล้วตรัสสั่งให้เลิกกองทัพกวาดต้อนราษฎรและสมณะพราหมณาจารย์ทั้งปวง กับทั้งโบราณขัตติยวงศ์ซึ่งยังเหลืออยู่นั้น ก็เสด็จกลับมาตั้งอยู่ ณ เมืองธนบุรี และให้ไปเที่ยวสืบหาพวกพระญาติวงศ์ของพระองค์ซึ่งพลัดพรากกันไป ไปได้มาแต่เมืองลพบุรี รับลงมา ณ เมืองธนบุรี แล้วให้ปลูกสร้างพระราชวังและตำหนักข้างหน้าข้างในใหญ่น้อยทั้งปวงสำเร็จบริบูรณ์”

* กิติศัพท์พระเจ้าตากสินที่กอบกู้เอกราชจากพม่าได้ในเวลาอันรวดเร็วเป็นที่ยินดีปรีดาแก่ชาวสยามส่วนใหญ่เป็นอย่างยิ่ง เมื่อทรงตั้งราชธานีสยามที่กรุงธนบุรีขึ้นแล้วก็ปรากฏว่าบรรดาข้าราชการและราษฎรที่หลบหนีพม่าเข้าป่าเข้าดงนั้นรู้ข่าวก็พากันทยอยกันออกจากป่ามาพึ่งพระบารมีเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ บรรดาหัวเมืองน้อยใหญ่ที่รายรอบกรุงธนบุรีนั้นก็พากันนิยมยินดี อ่อนน้อมต่อพระเจ้าตากสินทั้งสิ้น ชาวต่างประเทศที่ติดต่อค้าขาย ทั้งจีน ฝรั่ง แขก ล้วนยอมรับว่าพระเจ้าตากสินคือพระเจ้าแผ่นดินสยามองค์ใหม่

ในปลายปีจุลศักราช ๑๑๓๐ ซึ่งตรงกับพุทธศักราช ๒๓๑๐ นั้น พระเจ้าตากสินประกอบพิธีราชาภิเษกตามโบราณราชประเพณี เรียกพระนามว่า สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ทรงปูนบำเหน็จนายทัพนายกองผู้มีความดีความชอบแต่งตั้งให้ครองยศศักดิ์ตามทำเนียบข้าราชการกรุงเก่าทุกประการ ทรงบริจาคพระราชทรัพย์ซื้อข้าวของแจกจ่ายแก่ผู้อดอยากยากไร้ และเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มแก่ผู้ขาดแคลนโดยทั่วหน้ากัน กรุงธนบุรีจึงมีผู้คนเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ทุกคนอยู่กันอย่างดีมีสุข แม้กรุงธนบุรีเจริญรุ่งเรืองขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่บ้านเมืองก็ยังอยู่ในสภาพที่เรียกได้ว่า “แตกแยก” ตั้งเป็นก๊กเป็นเหล่าพวกใครพวกมันไม่ขึ้นต่อกัน มีนายซ่องคุมคนออกปล้นสะดมเบียดเบียนซึ่งกันและกัน ดังนั้น สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงต้องส่งคนออกไปปกครองดูแลตามหัวเมืองต่าง ๆ เช่นหัวเมืองทางเหนือ มีกรุงเก่า เมืองลพบุรี เมืองวิเศษไชยชาญ เป็นต้น ทางตะวันออกมี เมืองฉะเชิงเทรา เมืองชลบุรี เมืองระยอง เมืองจันทบุรี เป็นต้น ทางตะวันตกมี นครไชยศรี เพชรบุรี เป็นต้น

* เมื่อเห็นว่าบ้านเมืองตั้งอยู่ในความสงบเรียบร้อยพอสมควรแล้ว พระมหามนตรี (บุญมา) จึงกราบบังคมทูลขอไปตามหลวงยกกระบัตร (ทองด้วง) พี่ชายของตนมาช่วยราชการ สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงอนุญาต พระมหามนตรีจึงเดินทางไปเมืองราชบุรีนำพาหลวงยกกระบัตรมาเข้าเฝ้า หลวงยกกระบัตร (ทองด้วง) พาครอบครัวมาด้วย คือ คุณนาคผู้เป็นภรรยา คุณฉิม บุตรชายที่ยังเป็นเด็กอ่อน เมื่อเข้าเฝ้าแล้ว สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงแต่งตั้งให้หลวงยกกระบัตร (ทองด้วง) เป็นที่พระราชวรินทร์ ตำแหน่งพระตำรวจในซ้าย.

จึงเป็นอันว่างานกู้ชาติของพระเจ้าตากสินประสบความสำเร็จอย่างงดงามในบั้นต้น จากนั้นทรงตั้งธนบุรีเป็นราชธานีไทย โดยไม่ฟื้นฟูกรุงศรีอยุธยาขึ้นเป็นราชธานีก็ด้วยเหตุผลดังกล่าวข้างต้น เรื่องราวจะเป็นอย่างไรต่อไป ตามอ่านวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๔ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, ลิตเติลเกิร์ล, กลอน123, ลมหนาว ในสายหมอก, ปลายฝน คนงาม, กร กรวิชญ์, เนิน จำราย, ชลนา ทิชากร, ก้าง ปลาทู, น้ำหนาว


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #203 เมื่อ: 13, เมษายน, 2562, 10:33:59 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ฟื้นฟูคณะสงฆ์ไทย -

พม่ามาสืบข่าวแล้วเข้ารบ
ถูกสยบพ่ายยับระย่อยั่น
ตีพม่าแตกไปในฉับพลัน
ชุมโจรอันดาษดื่นล้วนตื่นกลัว

สลายซ่องย่องเข้าเฝ้าสยบ
ด้วยเคารพเทิดทูนอยู่ถ้วนทั่ว
ทรงชุบเลี้ยงอารีเป็นรายตัว
ถวายหัวศรัทธาบูชาคุณ

ฟื้นฟูยกปกครองคณะสงฆ์
ให้ธำรงสถาบันสนับสนุน
ทั้งการฝึกศึกษาธรรมทรงค้ำจุน
เนื้อนาบุญศรัทธาประชาชน

   อภิปราย ขยายความ...........

   พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากล่าวความตอนต่อจากนี้ไปว่า ...........

   “ปีชวด สัมฤทธิศกนั้น ฝ่ายพระเจ้าอังวะให้มีหนังสือรับสั่งลงมาแก่แมงกี้มารหญ่าเจ้าเมืองทวาย ให้ยกกองทัพลงมาสืบดูเมืองไทยว่าจะราบคาบอยู่หรือจะกำเริบขึ้นประการใดบ้าง แมงกี้มารหญ่าก็คุมพลทหารเมืองทวายสองหมื่นยกเข้ามาทางเมืองไชยโยค (ไทรโยค) และเรือรบเก่ายังอยู่ที่นั้น จึงยกทัพบกเรือลงมา ณ ค่ายตอกระออม แล้วก็ยกเลื่อนลงมาล้อมค่ายจีนบางกุ้ง ใกล้จะเสียอยู่แล้ว กรมการเมืองสมุทรสงครามบอกเข้ามาให้กราบทูล ครั้นได้ทราบจึงโปรดให้พระมหามนตรี (บุญมา) เป็นกองหน้า เสด็จยกทัพหลวงไปทางชลมารคถึงเมืองสมุทรสงคราม ให้ทัพหน้าเข้าโจมตี กองทัพพม่าก็แตกฉานทั้งสิ้นในเพลาเดียว พลทหารไทยไล่ตะลุมบอนฟันแทงพม่าล้มตายในน้ำในบกเป็นอันมาก ทัพพม่าพ่ายหนีกลับไปทางด่านเจ้าขว้าวไปยังเมืองทวาย เก็บได้เครื่องศัสตราวุธแลเรือรบเรือไล่ครั้งนั้นเป็นอันมาก แล้วเสด็จเลิกทัพกลับกรุงธนบุรี และพระเกียรติยศก็ปรากฏขจรไปในสยามประเทศทุก ๆ เมือง”

* เก็บความในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาต่อไปได้ว่า บรรดาชุมนุมชุมโจรผู้ร้ายทั้งหลายในอำเภอหัวเมืองต่าง ๆ ทราบเรื่องของพระเจ้ากรุงธนบุรีอย่างละเอียดดังนั้นก็พากันเลิกละพฤติกรรมเดิมของตนเสีย เหตุการณ์แย่งชิงเบียดเบียนบีฑากันก็หายไป ทุกหัวเมืองตั้งอยู่ในความสงบสุข คนร้าย ๆ เหล่านั้นพากันเข้าถวายตัวเป็นข้าทูลละอองธุลีพระบาท ได้รับพระราชทานเงินเดือนเสื้อผ้าอาหารและยศตำแหน่งตามสมควรแก่ฐานานุรูป เมื่อบ้านเมืองสงบผู้คนก็ประกอบอาชีพตามถนัด ทำมาหากินกันอย่างมีความสุข ข้าวปลาอาหารก็บริบูรณ์ ผู้คนทำบุญสุนทรทานกันตามปกติเหมือนเดิม พระสงฆ์องค์เจ้าได้รับการอุปถัมภ์บำรุงจากพุทธศาสนิกชนเป็นอันดีจึงบำเพ็ญสมณะกิจในฝ่ายคันถะธุระและวิปัสสนาธุระอย่างเคร่งครัดเพื่อเจริญศรัทธาประชาชน

พระเจ้ากรุงธนบุรีทรงปรารภถึงความเจริญและความเสื่อมของพระพุทธศาสนาแล้วเห็นว่า ในยามที่บ้านเมืองเกิดศึกสงครามนั้น พระสงฆ์องค์เจ้าแตกสานซ่านกระเซ็น ไร้ผู้ปกครองดูแลจนพุทธจักรหมดสิ้นความสำคัญไป จึงควรฟื้นฟูระบอบการปกครองคณะสงฆ์ขึ้นมาใหม่ ทรงมอบหมายให้พระศรีภูริปรีชาราชเสนาบดีศรีสาลักษณ์ เที่ยวออกสืบเสาะหาพระภิกษุเถรานุเถระผู้รู้ธรรมทั้งด้านปริยัติและปฏิบัติซึ่งยังคงมีอยู่ในที่ต่าง ๆ นั้น ให้อาราธนามาประชุมกัน ณ วัดบางหว้าใหญ่ (วัดระฆังโฆสิตาราม) ครั้นพระศรีภูริปรีชาฯ เสาะหาพระภิกษุดังกล่าวได้จำนวนมากแล้วอาราธนามาประชุมกัน ณ วัดบางหว้าใหญ่ตามรับสั่ง

พระภิกษุเถรานุเถระทั้งหลายเมื่อมาประชุมพร้อมกันแล้ว ได้ทราบพระราชประสงค์ของพระเจ้าอยู่หัวจึงคัดเลือกภิกษุรูปที่มีภูมิรู้ภูมิธรรมด้านปริยัติและปฏิบัติดีกว่าทุกองค์ อีกทั้งยังมีอายุพรรษาสูงกว่าเพื่อนได้องค์หนึ่งมีนามว่า พระอาจารย์ดี มาจากวัดประดู่กรุงเก่า จึงพร้อมกันเสนอให้สถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระสังฆราชเป็นองค์แรกแห่งกรุงธนบุรี จากนั้นสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีทรงตั้งพระสมณะศักดิ์พระราชาคณะตามลำดับฐานันดรศักดิ์เหมือนเก่าก่อน พร้อมกับทรงปวารณาตัวเป็นข้ารับใช้พระภิกษุสงฆ์ความว่า “ขอพระผู้เป็นเจ้าทั้งปวงจงตั้งใจปฏิบัติสำรวจรักษาในพระจาตุปาริสุทธิศีลให้บริสุทธิ์ผ่องใส อย่าให้เศร้าหมอง แม้นพระผู้เป็นเจ้าจะขัดสนด้วยจตุปัจจัยสิ่งใดนั้น เป็นธุระของโยมจะอุปฐากผู้เป็นเจ้าทั้งปวง แม้นถึงจะปรารถนามังสะและรุธิรของโยม โยมก็อาจสามารถจะเชือดเนื้อและโลหิตออกมาถวายเป็นอัชฌัติกทานได้” จากนั้นทรงให้จัดการเรียนการสอนพระปริยัติธรรมขึ้นอย่างจริงจัง เพื่อความเจริญมั่นคงของพระพุทธศาสนาสืบไป.

สรุปความตอนนี้ว่า หลังจากตั้งธนบุรีขึ้นเป็นราชธานีไทยสืบต่อจากกรุงศรีอยุธยาและปราบดาภิเษกขึ้นเป็นสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีแล้ว ศึกสงครามครั้งแรกคือกองทัพพม่ายกมาตีค่ายจีนบางกุ้ง สมุทรสงคราม พระเจ้ากรุงธนบุรีทรงยกทัพหลวงโดยมี พระมหามนตรี (บุญมา) เป็นแม่ทัพหน้ายกไปตีทัพพม่าแตกกระจายไปอย่างง่ายดาย บรรดาชุมโจรทั้งหลายอันมีในเมืองต่าง ๆ ทราบความเช่นนั้น ก็เลิกละความเป็นชุมนุม ซ่องโจร และพากันเข้าสามิภักดิ์เป็นอันมาก ราษฎรสมณะชีพราหมณ์อยู่เย็นเป็นสุข จากนั้นทรงหันมาฟื้นฟูการปกครองคณะสงฆ์ไทยให้เป็นสถาบันที่พึ่งทางจิตใจของพุทธศาสนิกชนต่อไป พระเถระที่ทรงสถาปนาให้เป็นสมเด็จพระสังฆราช ประมุขสงฆ์องค์แรกของกรุงธนบุรี คือ พระอาจารย์ดี ที่อาราธนามาจากวัดประดู่กรุงเก่า เรื่องราวจะเป็นอย่างไร ตามอ่านต่อกันในวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๕ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กลอน123, ลิตเติลเกิร์ล, ฟองเมฆ, เนิน จำราย, ลมหนาว ในสายหมอก, กร กรวิชญ์, ก้าง ปลาทู, น้ำหนาว, ชลนา ทิชากร, ปลายฝน คนงาม, ปิ่นมุก


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #204 เมื่อ: 15, เมษายน, 2562, 11:02:36 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ปราบก๊กเจ้าพิมายสำเร็จ -

ยังชุมนุมไทยมีอยู่สี่ก๊ก
จึงต้องยกทัพไปปราบให้ป่น
พิษณุโลกต่อต้านอยู่ทานทน
ทรงถอยร่นกลับมาหาลู่ทาง

ยกไปปราบเจ้าพิมายได้สำเร็จ
แล้วเสด็จกลับกรุงทรงสะสาง
“เทพพิพิธ”แข็งกร้าวไม่เว้นวาง
จึ่งมล้างชีวินเสียสิ้นวงศ์

อภิปราย ขยายความ.............

เมื่อวันวานนี้ ผมพูดคุยถึงตอนที่พระเจ้าตากสินทรงตั้งราชธานีสยามขึ้นใหม่ที่กรุงธนบุรี พระเจ้าอังวะสั่งให้แมงกี้มารหญ่าเจ้าเมืองทวายยกกองกำลังมาสืบดูว่าเมืองไทยสงบราบคาบหรือไม่ แมงกี้มารหญ่ายกทัพเข้าตีค่ายไทยที่บางกุ้ง พระเจ้าตากทรงให้พระมหามนตรีเป็นทัพหน้าพระองค์เป็นทัพหลวงยกเข้าโจมตีพม่าพ่ายหนีไปสิ้น จากนั้นทรงหันมาทะนุบำรุงพระพุทธศาสนาตั้งการคณะสงฆ์ขึ้นปกครองกันเองโดยมีพระเจ้าแผ่นดินทรงเป็นเอกอัครศาสนูปถัมภก เรื่องราวจะเป็นอย่างไรวันนี้มาดูกันต่อไปครับ

* พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาได้กล่าวถึงการปราบปรามก๊กหรือชุมนุมต่าง ๆ ในสยามเพื่อรวมไทยเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน โดยทรงเริ่มปราบชุมนุมพิษณุโลกเป็นก๊กแรก ทรงยกพลโยธาจากกรุงธนบุรีโดยทางชลมารคขึ้นไปตีพิษณุโลก พระยาพิษณุโลก (เรือง) ทราบข่าวจึงจัดกองกำลังล่องลงมาตั้งรับ และทัพทั้งสองได้รบกันที่ตำบลเกยชัย บริเวณที่แม่น้ำยมบรรจบกับแม่น้ำน่าน ทางฝ่ายพระยาพิษณุโลกยิงปืนต้องพระชงฆ์ข้างซ้ายพระเจ้าตากสิน จึงสั่งให้ล่าทัพกลับกรุงธนบุรี เมื่ออาการประชวรหายดีแล้วทราบว่า มองญา ปลัดทัพสุกี้พระนายกองที่แตกหนีจากค่ายโพธิ์สามต้นนั้นไปอยู่กับพวกกรมหมื่นเทพพิพิธเจ้าพิมาย จึงจัดกองทัพไปตีเมืองนครราชสีมาต่อไป ในการตีเจ้าพิมายนี้พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาได้ให้รายละเอียดไว้ดังต่อไปนี้

“ฝ่ายพระเจ้าพิมายได้ทราบข่าวศึก จึงแต่งให้พระยาวรวงศาธิราช ซึ่งเรียกว่าพระยาน้อย ยกกองทัพลงมาตั้งค่ายรับอยู่ ณ ด่านขุนทดทางหนึ่ง ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ พระยามหามนตรีกับมองญา ยกกองทัพมาตั้งค่ายรับอยู่ ณ บ้านจ่อหอทางหนึ่ง

สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวจึงดำรัสให้พระมหามนตรี (บุญมา) และพระราชวรินทร์ (ทองด้วง) ยกกองทัพขึ้นไปตีทัพพระยาวรวงศาธิราชซึ่งตั้งอยู่ ณ ด่านขุนทดนั้น แล้วเสด็จยกทัพหลวงขึ้นทางด่านจ่อหอเข้าตีทัพเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ออกต่อรบเป็นสามารถ พลทัพหลวงเข้าหักเอาค่ายข้าศึกได้ไล่ฆ่าฟันพลทหารพิมายล้มตายเป็นอันมาก พวกข้าศึกแตกพ่ายหนีไป จับได้ตัวเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์และพระยามหามนตรีทั้งมองญาด้วย ดำรัสสั่งให้ประหารชีวิตเสียทั้งสามนาย

ฝ่ายทัพพระมหามนตรี (บุญมา) พระราชวรินทร์ (ทองด้วง) ก็ยกเข้าตีค่ายด่านขุนทดและพระยาวรวงศาธิราชต่อรบต้านทานเป็นสามารถ รบกันอยู่หลายวันพลข้าหลวงจึงเข้าหักเอาค่ายข้าศึกได้ และพระยาวรวงศาธิราชก็แตกพ่ายหนีไป ณ เมืองเสียมราบแดนกรุงกัมพูชา จึงดำรัสให้พระมหามนตรีและพระราชวรินทร์ยกติดตามไปตีเมืองเสียมราบได้ แต่พระยาวรวงศาธิราชนั้นหนีสูญไปหาได้ตัวไม่ จึงเลิกทัพกลับมาเฝ้า ณ เมืองนครราชสีมา

* ฝ่ายกรมหมื่นเทพพิพิธ (เจ้าพิมาย) ได้ทราบว่าเสียพระยาทั้งสามแล้วก็ตกพระทัยมิได้ตั้งอยู่สู้รบพาพรรคพวกหนีไปจากเมืองพิมาย จะขึ้นไปแดนกรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทน์) จึงให้ "ขุนชนะ" ชาวเมืองนคราชสิมาไปติดตามจับกรมหมื่นเทพพิพิธได้กับทั้งบุตรภรรยา คุมเอาตัวจำมาถวาย จึงทรงพระกรุณาโปรดตั้งขุนชนะให้เป็นพระยากำแหงสงคราม ครองเมืองนครราชสิมา พระราชทานเครื่องยศและบำเหน็จรางวัลเป็นอันมากสมควรแก่ความชอบ

   จากนั้นแล้วเสด็จเลิกทัพหลวงกลับยังกรุงธนบุรี จึงให้เอาตัวกรมหมื่นเทพพิพิธเข้ามาหน้าพระที่นั่ง และกรมหมื่นเทพพิพิธถือตัวอยู่มิได้ถวายบังคม จึงดำรัสว่าตัวเจ้าหาบุญวาสนาบารมีมิได้ ไปอยู่ที่ใดก็พาพวกผู้คนที่นับถือพลอยพินาศฉิบหายที่นั้น ครั้นจะเลี้ยงเข้าไว้ก็จะพาคนที่หลงเชื่อถือบุญพลอยล้มตายเสียด้วยอีก เจ้าอย่าอยู่เลย จงตายเสียครั้งนี้ทีเดียวเถิด อย่าให้เกิดจลาจลในแผ่นดินสืบไปข้างหน้าอีกเลย แล้วดำรัสสั่งให้เอาตัวกรมหมื่นเทพพิพิธไปประหารชีวิตเสีย จึงทรงพระกรุณาโปรดตั้งพระราชวรินทร์ (ทองด้วง) ผู้พี่เป็นพระยาอภัยรณฤทธิ จางวางพระตำรวจฝ่ายขวา ตั้งพระมหามนตรี (บุญมา) ผู้น้องเป็นพระยาอนุชิตราชา จางวางพระตำรวจฝ่ายซ้าย สมควรแก่มีความชอบในการสงครามนั้น”

   * ในเดือนอ้ายของปีเดียวกันนั้นพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากล่าวว่าได้เกิดแผ่นดินไหวอยู่นานถึง ๒ ชั่วโมงเศษ ทั้งนี้ท่านว่าเกิดแผ่นดินไหวในขณะที่พระเจ้าตากสินทรงพิจารณาโทษจีนเส็ง ผู้ซื้อเอาทองพระพุทธรูปไปลงเรือสำเภาของตน ผลที่เกิดจากแผ่นดินไหวไม่ปรากฏในพระราชพงศาวดารนี้ว่าเป็นอย่างไรบ้าง.

   จึงเป็นอันว่าไทยชุมนุมต่าง ๆ ๔ ก๊กนั้น สมเด็จพระเจ้าตากสิน ทรงปราบก๊กกรมหมื่นเทพพิพิธเจ้าพิมายซึ่งเป็นก๊กใหญ่ที่สุดได้สำเร็จโดยง่าย ยังเหลือก๊กเจ้าพิษณุโลกที่เข็มแข็ง กับก๊กเจ้าพระฝาง และก๊กเจ้านครศรีธรรมราช ซึ่งจะต้องทำการปราบปรามกันต่อไป

   ตามอ่านต่อในวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๖ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กลอน123, ฟองเมฆ, ก้าง ปลาทู, เนิน จำราย, ลิตเติลเกิร์ล, น้ำหนาว, ลมหนาว ในสายหมอก, กร กรวิชญ์, ชลนา ทิชากร, ปลายฝน คนงาม


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #205 เมื่อ: 16, เมษายน, 2562, 10:44:19 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ก๊กเจ้าพิษณุโลกสลาย -

พระยาพิษณุโลกกำเริบฤทธิ์
โดยด่วนคิดวู่วามด้วยความหลง
ตั้งตนเป็นเจ้าแผ่นดินสะดุดองค์
ฝีร้ายปลงชีวาพิราลัย

เจ้าพระฝางล้างเมืองพิษณุโลก
เป็นหัวโจกเมืองเหนือ”หัวเรือใหญ่”
ประวัติศาสตร์วาดภาพ“พระบาปภัย”
สยามสมัยห้าก๊กหกชุมนุม

   อภิราย ขยายความ..........

   เมื่อวันวานได้กล่าวถึงสมเด็จพระเจ้าตากสินยกกองทัพไปปราบชุมนุม หรือ ก๊กเจ้าพิมายได้สำเร็จเป็นก๊กแรก จับได้ตัวกรมหมื่นเทพพิพิธมายังกรุงธนบุรี แต่พระองค์เจ้าแขก หรือ กรมหมื่นเทพพิพิธ ถือองค์ว่าเป็นเจ้า ไม่ยอมทำความเคารพสมเด็จพระเจ้าตากสิน จึงทรงประหารเสีย วันนี้มาดูเรื่องราวตามความในพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขาต่อไปครับ

   * “และในปีเดียวกันนั้นเอง พระยาพิษณุโลก (เรือง) เมื่อมีชัยในการรบกับพระเจ้าตากสินแล้วก็มีใจเห่อเหิมกำเริบเสิบสานด้วยสำคัญตนว่ามีบุญญาธิการมาก สามารถรบชนะพระเจ้าตากสินผู้ชนะพม่าได้ จึงตั้งตนเป็นเจ้าแผ่นดินรับพระราชโองการเช่นพระเจ้าแผ่นดินทั่วไป แต่ทรงอยู่ในราชสมบัติได้เพียง ๗ วันก็เกิดฝีขึ้นที่ลำพระศอแล้วถึงแก่พิราลัย พระอินอากรน้องชายพระเจ้าพิษณุโลกจึงจัดการพระศพเสร็จแล้วก็ครองเมืองพิษณุโลกสืบไป แต่ไม่ตั้งตนเป็นเจ้าด้วยกลัวจะเป็นเช่นพี่ชายของตน

   ฝ่ายเจ้าพระฝางเมื่อได้ทราบว่าพระเจ้าพิษณุโลกถึงแก่พิราลัยแล้ว จึงยกกองทัพลงมาตีพิษณุโลก ให้ตั้งค่ายล้อมเมืองทั้งสองฟากฝั่งน้ำ พระอินทรอากรเจ้าเมืองพิษณุโลกมีฝีมือและประสบการณ์อ่อนด้อยในการสงคราม ต่อรบต้านทานเจ้าพระฝางอยู่ได้ประมาณสามเดือน ชาวเมืองผู้ที่ไม่รักใคร่นับถือจึงกลายเป็นไส้ศึก เปิดประตูเมืองรับข้าศึกในยามค่ำคืน เจ้าพระฝางก็พากองทัพเข้าเมืองได้ จับตัวพระยาอินทรอากรได้แล้วฆ่าเสียแล้วให้เอาศพขึ้นประจานไว้กลางเมือง จากนั้นให้เก็บริบเข้าของเงินทองของเจ้าเมืองและกรมการเมืองเป็นอันมาก ขนเอาปืนใหญ่น้อยและกวาดต้อนผู้คนชาวเมืองพิษณุโลกขึ้นไปสวางคบุรี ยามนั้นหัวเมืองฝ่ายเหนือทั้งปวงจึงตกเป็นสิทธิ์ของเจ้าพระฝางทั้งสิ้น ประชาชนชาวเมืองพิษณุโลกและเมืองพิจิตรที่ไม่ยอมรับเจ้าพระฝางจึงพากันอพยพลงมาพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระเจ้าตากสิน ณ กรุงธนบุรีเป็นจำนวนมาก

   พระราชพงศาวดารฉบับเดียวกันกล่าวว่า รุ่งขึ้นปี ๒๓๑๒ ในเดือน ๕ ได้เกิดแผ่นดินไหวขึ้นอีกครั้งหนึ่ง แต่ไม่รุนแรงและยาวนานเหมือนปี ๒๓๑๑

   * ในปี ๒๓๑๒ นั้น กรุงศรีสัตนาคนหุต (เวียงจันทน์) กับเมืองหลวงพระบาง ประเทศลาว เป็นอริแก่กัน พระเจ้ากรุงเวียงจันท์เกรงว่าพระเจ้าหลวงพระบางจะยกทัพมาตีเอาเมืองของตน จึงแต่งราชบุตรีชื่อเจ้าหน่อเมืองพร้อมเครื่องราชบรรณา การ ให้ขุนนางนำไปถวายพระเจ้ากรุงอังวะ ขอเข้าอยู่ในขอบขัณฑสีมาของกรุงอังวะ

ทางฝ่ายกรุงธนบุรีนั้นมีคดีฟ้องร้องเป็นเรื่องใหญ่ขึ้น กล่าวคือ มีคนกล่าวโทษว่าสมเด็จพระสังฆราชครั้งที่อยู่ในค่ายโพธิ์สามต้นนั้น ได้ร่วมคิดกับสุกี้พระนายกองให้เร่งรัดเอาทรัพย์สมบัติของชาวเมือง เมื่อทรงสอบถามสมเด็จพระสังฆราชก็ปฎิเสธ จึงให้ชำระตัวด้วยการลุยไฟแสดงความบริสุทธิ์ สมเด็จพระสังฆราชแพ้แก่การพิสูจน์จึงให้สึกเสีย ในขณะเดียวกันนั้นมีสามเณรกล่าวโทษพระพนรัตน์ล่วงละเมิดทางเพศด้วยการเสพเมถุนทางทวารหนักของตน จึงโปรดให้พิจารณาแล้วได้ความว่าเป็นจริง จึงให้สึกเสีย แล้วทรงตั้งให้เป็นหลวงธรรมรักษาเจ้ากรมสังฆการี

ในเดือน ๓ ปีเดียวกันนั้น แขกเมืองลาวเมืองหล่ม นำช้างเชือกหนึ่ง ม้าห้าตัวมาทูลเกล้าถวาย ขอเข้าเป็นข้าขอบขัณฑสีมาอยู่ภายใต้พระบรมโพธิสมภาร ในปีนั้นเกิดทุพภิกขภัยข้าวยากหมากแพง อาณาประชาราษฎรขัดสนด้วยอาหารการกินอย่างหนัก จึงทรงพระกรุณาสั่งให้ข้าทูลละอองธุลีพระบาทผู้ใหญ่ผู้น้อยพร้อมกันทำนาปรังทุกแห่งทุกตำบล ในเวลาเดียวกันนั้นกรมการเมืองจันทบุรีมีหนังสือบอกมาว่า กองทัพเมืองพุทไธมาศจะยกมาตีกรุงธนบุรี จึงโปรดให้พระยาพิชัยจีนเป็นที่โกษาธิบดี ให้ลงไปตั้งค่าย ณ พระประแดง และปากน้ำเมืองสาครบุรี เมืองสมุทรสงคราม รอรับศึกญวน แต่ข่าวทัพญวนก็เงียบหายไป หาได้ยกมาตีไทยไม่ กลับปรากฏว่ามีหนูมากมายเข้ากัดกินข้าวในยุ้งฉางและกัดกินสิ่งต่างๆมากมาย ทรงรับสั่งให้แก้ไขด้วยการให้ทุกคนช่วยกันดักหนู เมื่อได้แล้วให้ส่งกรมพระนครบาลทุกวัน ๆ หนูจึงหายไป

สำหรับขัตติยวงศ์ครั้งกรุงเก่าที่ทรงนำมาอยู่กรุงธนบุรีด้วยและทรงพระกรุณาเลี้ยงไว้ในพระราชวังนั้น เจ้าฟ้าสุริยา เจ้าฟ้าจันทวดี ทั้งสองพระองค์ที่ประชวรกระเสาะกระแสะมาแต่กรุงเก่า ได้สิ้นพระชนม์ลงในกาลต่อมา ที่ยังมีพระชนม์อยู่คือ เจ้าฟ้าพินทวดี พระองค์เจ้าฟักทอง พระองค์เจ้าทับทิม (เจ้าครอกจันทบูร) เจ้ามิตรธิดาเจ้าฟ้ากุ้ง โปรดให้ชื่อใหม่ว่า เจ้าประทุม หม่อมเจ้าจาดธิดากรมหมื่นจิตรสุนทรโปรดให้ชื่อใหม่ว่า เจ้าบุปผา ส่วนหม่อมเจ้าอุบลธิดากรมหมื่นเทพพิพิธ หม่อมเจ้าฉิมธิดาเจ้าฟ้าจีดทรงพระกรุณาเลี้ยงเป็นหม่อมห้าม

   ต่อมา หม่อมเจ้าอุบล หม่อมเจ้าฉิม กับนางละครสี่คนเป็นชู้กับฝรั่งมหาดเล็กสองคน เมื่อพิจารณาได้ความเป็นจริงแล้วจึงสั่งให้พวกฝีพายทนายเลือกไปทำชำเราประจาน จากนั้นให้ตัดแขน ตัดศีร์ษะ ผ่าอกทั้งชายหญิง ประกาศอย่าให้ใครเอาเยี่ยงอย่างต่อไป ซึ่งการเล่นชู้กันนั้นนับเป็นโทษที่จะต้องได้รับอย่างทารุณโหดร้ายที่สุดในสมัยนั้น”

   * ข้อที่ว่า “สมเด็จพระสังฆราชแพ้แก่การพิสูจน์” นั้น หมายถึง ไม่ทรงลุยไฟพิสูจน์ความบริสุทธิ์ แสดงให้เห็นว่า การพิสูจน์ความบริสุทธิ์นั้น มิใช่มีแต่ในเรื่องนิทานนิยายดังที่เราเรียนรู้กันมาว่า “สีดาลุยไฟ” บ้าง “ศรีมาลาลุยไฟ” บ้าง การให้พระสังฆราชลุยไฟพิสูจน์ความบริสุทธิ์นั้นเป็นเรื่องจริงที่เกิดขึ้นในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี

   ข้อที่ว่า หม่อมเจ้าอุบล หม่อมเจ้าฉิม และนางละครสี่คนเป็นชู้กับฝรั่งมหาดเล็ก ถูกจับได้ไต่สวนได้ความจริง จึงให้ลงโทษ ดังความในพระราชพงศาวดารฯข้างต้นนั้น ให้เราเห็นได้ว่า การเป็นชู้กันนั้นมีโทษหนักที่อภัยผ่อนผันกันมิได้ โทษถึงตายอย่างโหดร้ายทารุณที่สุด

   ก๊กเจ้าพิษณุโลก ไม่ทันที่ต้องให้สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจะยกขึ้นไปปราบซ้ำสอง ก็ถึงพิราลัยด้วยโรคแพ้บุญบารมี และเมืองพิษณุโลกก็แตกสลายด้วยน้ำมือของเจ้าพระฝางไปแล้ว สมเด็จพระเจ้าตากสินจะปราบอีก ๒ ก๊กที่เหลืออยู่อย่างไร ติดตามอ่านต่อพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผี้งไทย
๑๐ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, น้ำหนาว, ฟองเมฆ, ลมหนาว ในสายหมอก, ลิตเติลเกิร์ล, กร กรวิชญ์, เนิน จำราย, ชลนา ทิชากร, ปลายฝน คนงาม, ปิ่นมุก


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #206 เมื่อ: 17, เมษายน, 2562, 10:52:09 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ยกไปตีนครศรีธรรมราช -

เจ้าเขมรแย่งอำนาจญาติปั่นป่วน
น้องพึ่งญวนพี่พึ่งไทยให้ซ่องสุม
ส่งกำลังรบพร้อมไล่ล้อมรุม
กำจัดกลุ่มญวนใหญ่ให้พ้นเมือง

ส่งพระยารณฤทธิพิชิตศึก
แล้วทรงตรึกปราบนครฯ ให้อ่อนเขื่อง
ยกทัพเรือลงไปไม่เปล่าเปลือง
เดชกระเดื่องแดนใต้ไร้เทียมทาน

อภิปราย ขยายความ..........

เมื่อวันวานก่อนนี้ได้กล่าวถึงพระเจ้าตากสินทรงปราบชุมนุมหรือก๊กเจ้าพิมายได้สำเร็จ ทรงปูนบำเหน็จรางวัลแก่ข้าราชการที่สำคัญคือ เลื่อนให้พระราชวรินทร์ (ทองด้วง) ขึ้นเป็นพระยาอภัยรณฤทธิ์ ดำรงตำแหน่งจางวางพระตำรวจขวา เลื่อนให้พระมหามนตรี (บุญมา) เป็นพระยาอนุชิตราชา ดำรงตำแหน่งจางวางพระตำรวจซ้าย ซึ่งทั้งสองท่านนี้มีคุณูปการแก่ประเทศชาติไทยอย่างใหญ่หลวงในกาลต่อมา วันนี้มาดูเรื่องราวตามพระราชพงศาวดารกันต่อไปครับ

* ความในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากล่าวอีกว่า ในปี ๒๓๑๒ นั้น พระเจ้าตากสินทรงสถาปนาท่านนกเอี้ยงราชมารดาเป็นกรมพระเทพามาตย์ตามโบราณราชประเพณี โปรดให้เจ้าครอกหอกลางพระมเหสีเดิม เป็นกรมหลวงบาทบริจาริกา ตั้งพระเจ้าหลานเธอสามพระองค์เป็นเจ้าราชินิกูล ชื่อ เจ้านราสุริยวงศ์องค์หนึ่ง เจ้ารามลักษณ์องค์หนึ่ง เจ้าประทุมไพจิตรองค์หนึ่ง และพระเจ้าลูกเธอใหญ่พระองค์เจ้าจุ้ยกับพระเจ้าหลานเธอแสงเจ้าบุญจันทร์ สองพระองค์นี้ยังหาได้พระราชทานพระนามใหม่ไม่

และในปีนั้น ทางฝ่ายประเทศกัมพูชาก็เกิดความวุ่นวายขึ้น กล่าวคือ นักพระองค์ตน ซึ่งเป็นพระอุทัยราชาได้ไปขอทัพญวนมาตีเมืองพุทไธเพชร นักพระรามาธิบดี (นักองค์นนท์)ผู้ครองเมืองสู้ไม่ได้ก็พาสมัครพรรคพวกครอบครัวอพยพหนีเข้ามาพึ่งพระบรมโพธิสมภารพระเจ้ากรุงธนบุรี จึงตรัสสั่งให้พระยาอภัยรณฤทธิ์ (ทองด้วง) และ พระยาอนุชิตราชา (บุญมา) ยกกองทัพมีกำลังพลสองพันไปทางเมืองนครราชสิมาทัพหนึ่ง ให้พระยาโกษาธิบดียกกองทัพมีกำลังพลสองพันไปทางเมืองปราจีนบุรีทัพหนึ่ง ให้ตีนักพระอุทัยราชาเอาเมืองพุทไธเพชรคืนแก่พระรามาธิบดี (นักองค์นนท์)จงได้ กองทัพทั้งสองจึงกราบถวายบังคมลาไปโดยพลัน

จากนั้นทรงคิดราชการสงคราม เกณฑ์กองทัพยกไปตีเมืองนครศรีธรรมราช จึงโปรดให้เจ้าพระยาจักรี (แขก) เป็นแม่ทัพ กับพระยายมราช พระยาศรีพิพัฒ พระยาเพชรบุรี ถือพลห้าพัน ยกไปตีเมืองนครศรีธรรมราชอีกทัพหนึ่ง เจ้าพระยาจักรี (แขก) นำทัพผ่านราชบุรี เพชรบุรี ไปถึงเมืองปทิว ปรากฏว่าชาวเมืองปทิวเมืองชุมพรพากันยกครอบครัวหนีเข้าป่าไปสิ้น แต่มีหัวหน้าชุมชนคนหนึ่งชื่อนายมั่น พาสมัครพรรคพวกเป็นอันมากเข้าหาแม่ทัพขอสวามิภักดิ์เป็นข้าราชการ เจ้าพระยาจักรี (แขก) มีหนังสือกราบบังคมทูลให้ทรงทราบ จึงมีพระกรุณาโปรดตั้งให้นายมั่นเป็นพระชุมพรและให้เกณฑ์เข้ากองทัพด้วย ครั้นยกทัพไปถึงเมืองไชยา หลวงปลัดเมืองไชยาก็พาไพร่พลออกมาเข้าสวามิภักดิ์ เมื่อทรงทราบจึงโปรดตั้งให้หลวงปลัดเมืองไชยาเป็นพระยาวิชิตภักดีเจ้าเมืองไชยา และให้เกณฑ์เข้ากองทัพด้วยอีกเช่นกัน

ฝ่ายเจ้าเมืองนครศรีธรรมราชเมื่อทราบข่าวศึก จึงเกณฑ์กองทัพยกมาตั้งรับศึก ณ ตำบลท่าหมาก กองทัพเจ้าพระยาจักรี (แขก) ยกข้ามแม่น้ำบ้านดอนไปถึงค่ายท่าหมากจึงได้รบกับกองทัพเมืองนครฯ เป็นสามารถ ฝ่ายเจ้าพระยาจักรี (แขก) เพลี่ยงพล้ำ พระยาเพชรบุรี พระยาศรีพิพัฒ ตายในที่รบ หลวงลักษณมนาบุตรเจ้าพระยาจักรีถูกจับตัวไป เจ้าพระยาจักรีจึงสั่งให้ล่าทัพถอยกลับมาตั้งที่เมืองไชยา พระยายมราชจึงมีหนังสือบอกกล่าวโทษเข้ามาว่า เจ้าพระยาจักรี (แขก) เป็นกบฏ มิเต็มใจทำสงคราม

สมเด็จพระเจ้าตากสินทรงพิจารณาเห็นว่า “นายทัพนายกองเหล่านี้ทำสงครามไปไม่ตลอดแล้ว จึงวิวาทแก่กัน และการศึกเมืองนครศรีธรรมราชครั้งนี้เป็นศึกใหญ่ แต่กำลังเสนาบดีเห็นจะทำการไม่สำเร็จเป็นแท้ จำจะต้องยกพยุหโยธา ทัพหลวงไปจึงจะได้เมืองนครศรีธรรมราช”

จากนั้นทรงจัดทัพเรือมีพลรบหมื่นหนึ่ง พลกระเชียงหมื่นหนึ่ง มีปืนใหญ่น้อยพร้อมเครื่องศัสตราวุธครบครัน ครั้นได้พิชัยฤกษ์จึงเสด็จลงเรือพระที่นั่งสุวรรณพิชัยนาวาท้ายรถ ยาวสิบเอ็ดวา ปากกว้างสามวาเศษ พลกระเชียง ๒๙ คน ยกพยุหโยธาโดยทางชลมารคจากกรุงธนบุรีออกปากน้ำเมืองสมุทรปราการสู่ทะเลหลวง ถึงตำบลบางทลุก็เกิดพายุคลื่นลมหนัก เรือรบข้าราชการในกองหลวงกองหน้ากองหลังล่มบ้างแตกบ้าง จึงเข้าจอดบังอยู่ในอ่าว ทรงดำรัสสั่งให้ปลูกศาลเพียงตาบนฝั่ง แล้วแต่งเครื่องกระยาสังเวยบวงสรวงเทพารักษ์ผู้พิทักษ์สมุทร ทรงกล่าวคำสัตยาธิษฐานเอาคุณพระศรีรัตนตรัยเป็นที่ตั้งกับทั้งบารมีที่พระองค์ทรงบำเพ็ญมาแต่บุเรชาติและในปัจจุบันเป็นเครื่องสนับสนุน ก็ปรากฏเป็นอัศจรรย์ว่าคลื่นลมสงบลงในทันที กองทัพเรือของพระองค์ก็เดินทางไปในทะเลหลวงอย่างปลอดภัย จนถึงท่าพุมเรียง เมืองไชยา ครั้นเสด็จพระราชดำเนินขึ้นประทับ ณ พลับพลาแล้วดำรัสสั่งให้กองพระยาพิชัยราชาเข้ารวมกับทัพเจ้าพระยาจักรี (แขก) แล้วยกไปทางบกเข้าตีค่ายทัพเมืองนครฯ ให้ได้ ส่วนพระองค์ลงเรือพระที่นั่งสั่งให้ยาตราทัพเรือไปยังปากน้ำเมืองนครโดยเร็ว”

* สมเด็จพระเจ้าตากสิน ตรัสให้พระยาอภัยรณฤทธิ์ (ทองด้วง) พระยาอนุชิตราชา (บุญมา) สองพี่น้องผู้เป็นขุนศึกคู่บารมีถูกใช้ให้ไปตีกัมพูชาไล่กองทัพญวนให้ออกไป แล้วยึดเมืองพุทไธเพชรคืนให้แก่พระรามาธิบดี (นักองค์นนท์) แล้วทรงให้พระยาจักรี (แขก) พระยายมราช เป็นแม่ทัพยกลงไปตีนครศรีธรรมราช แต่พระยาทั้งสองกระทำการมิสำเร็จ สมเด็จพระเจ้ากรุง ธนบุรีจึงทรงจัดทัพหลวงยกลงไปด้วยพระองค์เอง เรื่องจะเป็นอย่างไร ตามอ่านต่อวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๑๘ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพประกอบทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, ลมหนาว ในสายหมอก, กร กรวิชญ์, ฟองเมฆ, เนิน จำราย, ลิตเติลเกิร์ล, เฒ่าธุลี, น้ำหนาว, ปลายฝน คนงาม, ปิ่นมุก


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #207 เมื่อ: 18, เมษายน, 2562, 11:03:28 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ปราบนครศรีธรรมราชสำเร็จ -

ทัพฝ่ายเจ้านครอ่อนแอนัก
ถูกตีหักหาญรุกแตกทุกด้าน
เจ้านครพ่ายล้มหนีซมซาน
อยู่ตานีมินานถูกจับตัว

ปราบนครเสร็จสรรพกลับกรุงแล้ว
ทรงแน่แน่วในธรรมล้างความชั่ว
ปลดปล่อยเจ้านครพร้อมครอบครัว
โทษถ้วนทั่วทิ้งไปไม่เอาความ

อภิปราย ขยายความ........

เมื่อวันวานนี้ได้กล่าวถึงสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ทรงยกทัพเรือลงไปตีนครศรีธรรมราช เสด็จถึงเมืองไชยาแล้วสั่งให้พระยาพิชัยราชาเข้าร่วมกับทัพเจ้าพระยาจักรี (แขก) ยกไปทางบกเข้าตีค่ายทัพเมืองนครทันที ส่วนพระองค์ลงเรือพระที่นั่งให้ยาตราทัพเรือไปยังปากน้ำเมืองนครโดยเร็ว วันนี้มาดูเรื่องราวตามความในพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากันต่อไปครับ

* “ทัพบกนั้นพระยายมราชเป็นกองหน้ายกข้ามท่าข้ามไปถึงลำพูนเข้าตีกองทัพเมืองนครฯ ที่ท่าหมากนั้นแตกพ่ายหนีไป จึงยกติดตามไปตั้งค่าย ณ เขาหัวช้าง ฝ่ายทัพเรือของสมเด็จพระเจ้าตากสินเดินทางถึงปากน้ำเมืองนครฯ ก็ยกขึ้นบก ยาตราทัพเข้าตีเมืองนครทันที

เจ้าเมืองนครศรีธรรมราชให้เจ้าอุปราชยกทัพออกมาตั้งรับที่ท่าโพธิ์ก็พ่ายแก่ทัพหลวงกรุงธนบุรี หนีเข้าเมืองทำให้เจ้านครฯ ตกใจกลัวพระเดชานุภาพ มิได้สู้รบ จึงทิ้งเมืองหนีไป เวลานั้น นายคง ไพร่ในกองพระเสนาภิมุขเห็นช้างพลายเพชรที่นั่งเจ้าเมืองนครผูกเครื่องสรรพปล่อยอยู่ จึงจับเอามาถวาย สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงเสด็จขึ้นทรงช้างที่นั่งพลายเพชร เสด็จเข้าเมืองนครศรีธรรมราชโดยราบรื่น

   ผลการรบกับเจ้าอุปราชนั้นปรากฏว่านายเพชรทนายเลือกถูกปืนตายเพียงคนเดียว นอกนั้นปลอดภัย เมื่อเข้าเมืองได้แล้วพลข้าหลวงจับได้ราชธิดาและญาติวงศา นางสนมมเหสีล่าชแม่พนักงานบริวารของเจ้านคร กับทั้งอุปราชและขุนนางทั้งปวง และได้ทรัพย์สินเงินทองเครื่องราชูปโภคต่าง ๆ เป็นอันมากนำมาถวาย ในขณะที่เสด็จเข้าเมืองนั้นปรากฏว่านายทัพนายกองตามเสด็จทันบ้างไม่ทันบ้าง ครั้นท้าวพระยานายทัพนายกองทัพบกทัพเรือมาถึงพร้อมกันแล้ว จึงมีพระราชดำรัสภาคโทษไว้ครั้งหนึ่ง

   * ฝ่ายเจ้านครศรีธรรมราชนั้น นำบุตรธิดาวงศานุวงศ์และเก็บทรัพย์สมบัติไปได้ส่วนหนึ่ง หนีลงไป ณ เมืองสงขลา หลวงสงขลาพาหนีต่อไปถึงเมืองเทพา เมืองตานี จึงมีดำรัสสั่งให้เจ้าพระยาจักรี (แขก) พระยาพิชัยราชา เร่งยกทัพติดตามไปจับตัวให้จงได้ ถ้ามิได้จะลงอาญาถึงสิ้นชีวิต

   สมเด็จพระเจ้าตากสินทรงตีเมืองนครศรีธรรมราชได้ในวันพฤหัสบดี แรม ๖ ค่ำ เดือน ๑๐ ปีฉลู เอกศก จุลศักราช ๑๑๓๑ ตรงกับพุทธศักราช ๒๓๑๒ ประทับอยู่เมืองนครฯ ถึงวันขึ้น ๖ ค่ำเดือน ๑๑ ก็เสด็จโดยทางชลมารครอนแรมไปตามชายฝั่งทะเลจนถึงเมืองสงขลาจึงเสด็จขึ้นประทับในเมือง

ฝ่ายเจ้าพระยาจักรี (แขก) แม่ทัพเรือ พระยาพิชัยราชาแม่ทัพบก ยกติดตามเจ้านครไปถึงเมืองเทพา ทราบจากชาวเมืองเทพาว่าหลวงสงขลา พระยาพัทลุง พาเจ้านครหนีไปเมืองตานี แม่ทัพทั้งสองจึงมีหนังสือไปถึงพระยาตานีศรีสุลต่าน ขอให้ส่งตัวเจ้านครและพรรคพวกมาถวายสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีเสียให้สิ้น หาไม่แล้วจะยกทัพเข้าตีเมืองตานีชิงตัวเจ้านครและพวกต่อไป พระยาตานีกลัวบ้านเมืองจะเป็นอันตราย จึงส่งตัวเจ้านคร พระยาพัทลุง หลวงสงขลา เจ้าพัด เจ้ากลาง กับบุตรภรรยาให้แก่กองทัพหลวง เจ้าพระยาจักรีจึงจำคนโทษทั้งหมดลงเรือมาถวายพระเจ้ากรุงธนบุรี ณ เมืองสงขลา ทรงยกทัพกลับเมืองนครศรีธรรมราช

   เมื่อถึงเมืองนครแล้วทรงประกาศห้ามมิให้ ไพร่พลไทยจีนทั้งปวงฆ่าโค กระบือ และข่มเหงสมณะชีพราหมณ์อาณาประชาราษฎรให้ได้ความเดือดร้อน ทรงบริจาคพระราชทรัพย์ปฏิสังขรณ์พระอุโบสถวิหารการเปรียญ อารามใหญ่น้อย แล้วให้มีการสมโภชเวียนเทียนพระมหาธาตุเจดีย์ใหญ่เป็นเวลาสามวัน เมื่อเสร็จสิ้นการสมโภชพระบรมสารีริกธาตุแล้ว ดำรัสสั่งให้เสนาบดีและลูกขุนปรึกษาโทษเจ้านคร เสนาบดีปรึกษากันแล้วเห็นว่ามีโทษถึงประหารชีวิต แต่ทรงพระกรุณาไม่เห็นด้วย ให้จำเจ้านครไว้กลับไปถึงกรุงก่อนค่อยพิจารณาโทษใหม่ จากนั้นโปรดตั้งพระเจ้าหลานเธอเจ้านราสุริยวงศ์ไว้ครองเมืองนครศรีธรรมราช ให้พระยาสุภาวดีกับพระศรีไกรลาศอยู่ช่วยราชการ ให้ราชบัณฑิตรวบรวมพระไตรปิฎกลงบรรทุกเรือเชิญเข้ากรุงเพื่อคัดลอกแล้วส่งกลับคืนภายหลัง และให้สังฆการีนิมนต์พระอาจารย์ศรีวัดพแนงเชิง ซึ่งหนีพม่ามาอยู่เมืองนครนั้นกลับกรุงธนบุรีด้วย และเมื่อกลับถึงกรุงธนบุรีแล้ว ทรงตั้งพระอาจารย์ศรีเป็นสมเด็จพระสังฆราช

   ส่วนเจ้านครนั้น ก็พระราชทานโทษให้ถอดออกจากพันธนาการแล้วให้รับพระราชทานน้ำพระพิพัฒสัตยาอยู่เป็นข้าราชการพระราชทานบ้านเรือนที่อาศัยให้อยู่เป็นสุข จำเดิมแต่นั้นมาพระพุทธศาสนาก็ค่อยวัฒนาการรุ่งเรืองเฟื่องฟูขึ้นเหมือนแต่ก่อน”

   * น้ำพระทัยพระเจ้าตากสินในบางครั้งจะเห็นว่าทรงโหดเหี้ยม ดังเช่นสั่งให้ลงโทษอย่างโหดเหี้ยมทารุณแก่หม่อมเจ้าอุบล และหม่อมเจ้าฉิม ที่เป็นชู้กับฝรั่งหาดเล็ก บางคราวก็อ่อนโยนเปี่ยมไปด้วยพระเมตตาปรานี ดังเช่นที่ทรงอภัยโทษแก่เจ้านคร เป็นต้น เรื่องราวของพระองค์จะเป็นอย่างไรต่อไป ติดตามกันต่อในวันพรุ่งนี้ครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณธ์หุ่นขี้ปึ้งไทย
ขอขอบคุณเจ้าของภาพประกอบทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, ลิตเติลเกิร์ล, กร กรวิชญ์, ฟองเมฆ, เฒ่าธุลี, เนิน จำราย, น้ำหนาว, ปลายฝน คนงาม, ปิ่นมุก


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #208 เมื่อ: 19, เมษายน, 2562, 11:08:04 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ไปปราบก๊กเจ้าพระฝาง -

ละเขมรไว้ก่อนไม่ร้อนรบ
หมายจะกลบก๊กพระฝางที่วางก้าม
มากวนอุทัย,ชัยนาทอาจลามปาม
ไม่เกรงขามเดชาบารมี

จัดกองทัพน้อยใหญ่ไม่รอช้า
เร่งยาตราบกเรืออย่างเร็วรี่
เข้ายึดเมืองพิษณุโลกได้ทันที
แล้วจะตีฝางเมืองต่อเนื่องไป

อภิปราย ขยายความ....

เมื่อวันวานนี้ ผมได้กล่าวถึงตอนที่พระเจ้าตากสินทรงปราบก๊กเจ้านครได้ แล้วทรงบำรุงพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองยิ่งขึ้น วันนี้มาดูเรื่องราวของพระองค์จากพระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากันต่อไปครับ

พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขากล่าวความเรียงลำดับต่อไปว่า “กองทัพพระยาอภัยรณฤทธิ์ (ทองด้วง) และ พระยาอนุชิตราชา (บุญมา) ซึ่งยกไปตีกัมพูชาโดยเดินทัพทางนครราชสีมา พระยาโกษายกไปทางปราจีนบุรีนั้น พระยาอภัยรณฤทธิ์ พระยาอนุชิตราชา ตีได้เมืองเสียบราบ พระยาโกษาตีได้เมืองพระตะบอง ฝ่ายนักพระองค์ตนซึ่งเป็นพระอุทัยราชา ก็ยกกองทัพเรือมาทางทะเลสาบเพื่อจะตีเอาเมืองเสียมราบคืน พระยาอภัยรณฤทธิ์ พระยาอนุชิตราชา ทราบดังนั้นจึงจัดแจงทัพเรือที่เมืองเสียมราบแล้วยกออกตีทัพเรือพระอุทัยราชา (นักพระองค์ตน) ในทะเลสาบ ได้รบกันอยู่หลายเพลา ยังไม่รู้แพ้ชนะแก่กัน ก็ได้ทราบข่าวเลื่องลือว่า พระเจ้าตากสินทรงยกทัพไปปราบก๊กเจ้านครและได้ทิวงคตเสียแล้ว พระยาพี่น้องทั้งสองก็ตกใจ เกรงว่าแผ่นดินจะเกิดการจลาจลขึ้นอีก จึงเลิกทัพกลับมา พระยาอภัยรณฤทธิ์ (ทองด้วง) เกรงความจะไม่แน่ จึงยั้งทัพรอรีอยู่ที่เมืองนครราชสีมา พระยาอนุชิตราชา (บุญมา) ยกทัพมาถึงเมืองลพบุรีจึงทราบความแน่ชัดว่า พระเจ้าตากสินมิได้มีอันตราย และตีเมืองนครศรีธรรมราชปราบก๊กเจ้านครได้ราบคาบแล้ว จึงตั้งทัพอยู่ที่เมืองลพบุรีมิได้กลับเข้ากรุง ฝ่ายพระยาโกษานั้นเมื่อทราบว่าพระยาอภัยรณฤทธิ์ พระยาอนุชิตราชา ถอยทัพกลับมาแล้ว ก็เลิกทัพของตนกลับมาเมืองปราจีนบุรี และบอกกล่าวโทษเข้ามาว่า ทัพพระยาอภัยรณฤทธิ์ พระยาอนุชิตราชา เลิกกลับมาก่อน ครั้นจะตั้งอยู่ทัพเดียวก็เกรงว่าเขมรจะทุ่มกำลังเข้าโจมตี เห็นเหลือกำลังจึงลาดถอยกลับมาบ้าง

พระเจ้าตากสินทรงทราบจากหนังสือบอกกล่าวของพระยาโกษาดังนั้นก็ทรงพระพิโรธ ดำรัสสั่งให้พาตัวพระยาอนุชิตราชา (บุญมา) จากลพบุรีลงมาเฝ้า แล้วตรัสถามว่า “ใช้ไปราชการสงคราม ยังมิได้ให้หาทัพกลับ เหตุไฉนจึงยกมาเองดังนี้ จะคิดเป็นกบฏหรือ” พระยาอนุชิตราชาจึงกราบทูลว่า ได้ข่าวลือมาก ว่าพระองค์ยกไปปราบเจ้านครและสวรรคตเสียแล้ว จึงเกรงว่าข้าศึกจะยกมาชิงเอากรุงธนบุรีจึงรีบกลับมารักษาแผ่นดินไว้ “นอกกว่าพระเจ้าอยู่หัวแล้ว ซึ่งข้าพระพุทธเจ้าจะได้ยอมเป็นข้าผู้อื่นอีกนั้นหามิได้เลยเป็นอันขาด” ทรงฟังคำกราบบังคมทูลดังนั้นก็หายพระพิโรธ โปรดให้มีตราหากองทัพพระยาอภัยรณฤทธิ์ (ทองด้วง) และพระยาโกษากลับมายังพระนคร

* ถึงปีจุลศักราช ๑๑๓๒ ปีขาล โทศก (พ.ศ.๒๓๑๓) กล่าวฝ่ายเจ้าพระฝางผู้เป็นใหญ่ในหัวเมืองฝ่ายเหนือ ยังดำรงเพศเป็นบรรพชิต แต่ประพฤติตนเยี่ยงฆราวาส ยิ่งกว่านั้นยังเป็นพาลกักขฬะเยี่ยงมหาโจร “เกณฑ์กองทัพให้ลงมาลาดตระเวนตีเอาข้าวปลาอาหารและเผาบ้านเรือนราษฎรเสียหายหลายตำบล จนถึงเมืองอุทัยธานี เมืองชัยนาท” ราษฎรหัวเมืองฝ่ายเหนือซึ่งอยู่ในเขตพระราชอาณาจักรได้รับความเดือดร้อนหนักจึงกราบทูลพระกรุณา ทรงทราบดังนั้นจึงดำรัสให้เกณฑ์กองทัพจะยกไปปราบก๊กเจ้าพระฝางให้ราบคาบ โปรดให้พระยาพิชัยราชาเป็นแม่ทัพถือพลห้าพัน ยกไปทางฟากตะวันตกทัพหนึ่ง ขณะนั้นพระยายมราชถึงแก่กรรมจึงโปรดให้พระยาอนุชิตราชา (บุญมา) เลื่อนเป็นพระยายมราช ให้เป็นแม่ทัพถือพลห้าพันยกไปทางฟากตะวันออกทัพหนึ่ง ทัพบกทั้งสองทัพรวมเป็นคนหมื่นหนึ่ง ให้ยกล่วงหน้าไปก่อน

ครั้นถึงวันเสาร์ เดือน ๘ แรม ๑๔ ค่ำ เวลาเช้าโมงเศษ ได้มหาพิชัยฤกษ์ สมเด็จพระเจ้าตากสินจึงเสด็จลงเรือพระที่นั่งกราบยาวสิบเอ็ดวา พร้อมด้วยเรือท้าวพระยาข้าทูลละอองธุลีพระบาทฝ่ายทหารพลเรือนไทยจีนทั้งปวง เตรียมเสด็จพระราชดำเนินตามกระบวนพยุพยาตราทางชลมารค พลโยธาทัพหลวงหมื่นสองพันคน ในขณะนั้นมีกำปั่นข้าวสารมาแต่ทิศใต้หลายลำ จึงทรงให้รอทัพอยู่แล้วจัดซื้อแจกจ่ายให้พลในกองทัพจนเหลือเฟือ ที่เหลือก็แจกจ่ายแก่สมณะชีพราหมณ์ และครอบครัวบุตรภรรยาข้าราชการทั้งปวง ไม่เว้นแม้กระทั่งยาจกวณิพกในกรุง และแขกเมืองตรังกานูและแขกเมืองยักตราก็นำปืนคาบศิลาเข้ามาทูลเกล้าฯ ถวายถึงสองพันสองร้อยกระบอก จากนั้นทรงยาตราทัพไปตามลำน้ำเจ้าพระยาประทับแรมอยู่สองเวร ถึงนครสวรรค์ก็เข้าตามลำน้ำน่านไปถึงตำบลชาลวันแล้วพักแรมอยู่เวรหนึ่ง วันเสาร์ เดือน ๙ แรม ๒ ค่ำ จึงยกไปประทับ ณ ปากน้ำพิง

* เมื่อเจ้าพระฝางรู้ข่าวศึกจึงให้หลวงโกษาซึ่งอยู่ที่เมืองพิษณุโลกตั้งรับศึก ครั้นค่ำลงในวันนั้นประมาณยามเศษ พระเจ้าตากสินจึงสั่งให้เข้าตีพิษณุโลกและก็เข้าเมืองได้ในคืนนั้นเอง หลวงโกษาหนีออกจากเมืองไปตั้งค่ายมั่นที่ตำบลโทก (ปากโทก) เมื่อทัพกรุงธนบุรีตามไปก็เลิกทัพหนีไปโดยไม่ยอมสู้รบด้วย

วันจันทร์ เดือน ๙ แรม ๔ ค่ำ พระเจ้าตากสินจึงเสด็จเข้าเมืองพิษณุโลก นมัสการพระพุทธชินราช พระพุทธชินสีห์ ทรงพระราชศรัทธาเปลื้องพระภูษาทรงสพักออกจากพระองค์ห่มพระพุทธชินราชแล้วเสด็จประทับแรมในเมือง หยุดทัพอยู่ได้ ๙ วัน กองทัพพระยายมราช (บุญมา) เดินทางไปถึง ทรงพระราชทานข้าวปลาอาหารให้แจกจ่ายกันทั่วถ้วน แล้วสั่งให้ยกไปติดเมืองสวางคบุรี รุ่งขึ้นอีกสองวันกองทัพพระยาพิชัยราชายกไปถึง ทรงแจกจ่ายเสบียงแล้วให้รีบยกขึ้นไปเมืองสวางคบุรีทันที ส่วนพระองค์ก็จะยกทัพเรือขึ้นตามขึ้นไป”

* สรุปเรื่องราววันนี้ คือพระยาสองพี่น้องรบเขมรชนะยังมิทันเด็ดขาดก็ได้ข่าวสมเด็จพระเจ้าตากสินสิ้นพระชนม์จึงรีบยกทัพกลับคืน เขมรจึงยัง “ลอยนวล” อยู่ต่อไป ทางฝ่ายเจ้าพระฝางกำเริบเสิบสาน ส่งกองโจรลงมาปล้นราษฎรถึงเมืองอุทัย-ชัยนาท สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรีจึงจัดกองทัพขึ้นไปหมายพระทัยจะปราบก๊กเจ้าพระฝางให้ราบเรียบ ยึดเมืองพิษณุโลกได้แล้ว พรุ่งนี้จะยกขึ้นไปตีสวางคบุรี หรือเมืองฝาง ติดตามไปดูกันต่อนะครับ

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๒๐ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพประกอบทุกภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, กร กรวิชญ์, น้ำหนาว, ลิตเติลเกิร์ล, ปลายฝน คนงาม, ปิ่นมุก, ฟองเมฆ


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

บ้านกลอนน้อยฯ

เลขาคุณอภินันท์

จำนวนผู้เยี่ยมชม:39047

ออฟไลน์

ID Number: 202
จำนวนกระทู้: 3127

Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

« ตอบ #209 เมื่อ: 20, เมษายน, 2562, 10:17:56 PM »

บ้านกลอนน้อยฯ

Permalink: Re: - สุวรรณภูมิ : ประวัติศาสตร์ชาติไทย -

- ปราบหมดสิ้นทุกก๊ก -

ฝ่ายว่าเจ้าพระฝางตั้งหลักสู้
สามวันรู้เหลือการต้านทานได้
จึ่งค่ำหนึ่งหนีมิรู้สู่ที่ใด
ตามหาไม่พบตัวตน“อ้ายเรือน”

จับ“ขุนศึก”ให้สึกจากเพศพระ
ทรงชำระศาสนาที่แปดเปื้อน
ด้วยพระฝางช่างคิดทำบิดเบือน
จนพระเหมือนคฤหัสถ์วิบัติบุญ

   อภิปราย ขายความ......

   กองทัพพระยายมราช (บุญมา) และพระยาพิชัยราชาซึ่งเป็นทัพบกนั้น ยกขึ้นไปถึงเมืองสวางคบุรีก็ให้ตั้งค่ายล้อมไว้มั่น อันเมืองสวางคบุรีนั้น ตั้งแต่ระเนียดไม้ขอนสักถมเชิงเทินดิน หามีกำแพงไม่ เจ้าพระฝางเกณฑ์พลทหารขึ้นรักษาหน้าที่เชิงเทินรอบเมือง ยิงปืนใหญ่น้อยต่อรบป้องกันเมือง

   * ขณะนั้นช้างพังเชือกหนึ่งอยู่ในเมืองตกลูกเป็นช้างเผือกสมพงศ์ เจ้าพระฝางเห็นเช่นนั้นก็กล่าวว่า “ช้างเผือกนี้มิได้บังเกิดเป็นของคู่บุญของเรา เกิดเป็นพาหนะสำหรับบุญแห่งท่านแม่ทัพใต้ซึ่งยกขึ้นมานั้น” แล้วก็เกิดความคิดครั่นคร้ามเกรงกลัวพระบารมียิ่งนัก

เมื่อสู้รบอยู่ได้เพียงสามวัน เจ้าพระฝางก็พาสมัครพรรคพวกหนีออกจากเมืองไปทางทิศเหนือในเวลากลางคืน พวกทหารก็นำเอาลูกช้างเผือกและพังแม่หนีตามไปด้วย กองทัพกรุงธนบุรีเข้าเมืองได้ก็มีหนังสือกราบบังคมทูลมายังทัพหลวง ณ เมืองพิษณุโลก ในหนังสือกราบบังคมทูลนั้นใจความสำคัญว่า “ได้เมืองสวางคบุรีแล้ว แต่อ้ายเรือนพระฝางนั้นพาลูกช้างเผือกซึ่งเกิดในเมืองหนีไป ข้าพระพุทธเจ้าทั้งปวงยังให้ติดตามอยู่” ทรงได้รับหนังสือกราบบังคมทูลนั้นในระหว่างทางขณะที่เสด็จทางชลมารคขึ้นไปจากพิษณุโลกได้ ๓ วันแล้ว จึงรีบเร่งเรือพระที่นั่งไปทั้งกลางวันกลางคืนจนไปถึงที่ประทับพระตำหนักค่ายหาดสูงซึ่งกองหน้าตั้งไว้รับเสด็จ ทรงขึ้นประทับแล้วมีพระราชดำรัสสั่งให้นายทัพนายกองเกณฑ์กันติดตาม “อ้ายเรือนพระฝาง” และลูกช้างเผือกให้จงได้

* ถึงวันอาทิตย์ เดือน ๙ แรม ๑๓ ค่ำ หลวงคชศักดิ์กับกองพระยาอินทรวิชิตเจ้าเมืองวิเศษไชยชาญ จับได้นางพญาเศวตมงคลคชสารตัวประเสริฐนำมาทูลเกล้าฯ ถวาย ทรงพระกรุณาพระราชทานบำเหน็จรางวัลแก่พระยาอินทรวิชิตกับหลวงคชศักดิ์โดยสมควรแก่ความชอบ

วันพฤหัสบดี ขึ้น ๑๐ ค่ำเดือน ๑๐ ยกทัพไปโดยทางชลมารคถึงตำบลน้ำมืด จึงตรัสให้ตั้งด่านทางชั้นในชั้นนอก และเกลี้ยกล่อมอาณาประชาราษฎรชาวหัวเมืองเหนือทั้งปวง ห้ามอย่าให้ข่มเหงริบทรัพย์สิ่งของราษฎรชาวบ้าน และฆ่าโคกระบือสัตว์ของเลี้ยง นายทัพนายกองผู้ใดได้ปืนและช้างพลายพังลักษณะดีก็ให้ส่งเข้ามาทูลเกล้าฯ ถวาย อย่าได้เบียดบังเอาไว้

* วันพฤหัสบดี ขึ้น ๒ ค่ำ เดือน ๑๑ มีใบบอกขึ้นไปแต่กรุงธนบุรี กราบบังคมทูลว่า แขกเมืองตานีเข้ามาสู่พระบรมโพธิสมภาร ถวายดอกไม้เงินดอกไม้ทอง และเมืองยักตราถวายปืนใหญ่ร้อยบอก และวันจันทร์ ขึ้น ๖ ค่ำ เดือน ๑๑ ทรงพระกรุณาให้สืบเสาะจับพระสงฆ์พวกเหล่าร้ายบริวารเจ้าพระฝาง ได้ตัวพระครูคิริมานนท์ ๑ อาจารย์ทอง ๑ อาจารย์จันทร์ ๑ อาจารย์เกิด ๑ ล้วนเป็นแม่ทัพอ้ายเรือนพระฝางทั้งสี่รูป

แต่พระครูเพชรรัตน์กับอ้ายเรือนพระฝางนั้นหาได้ตัวไม่ จึงตรัสให้ผลัดผ้าเป็นคฤหัสถ์ทั้งสี่คน แล้วจำคงส่งลงมาใส่คุก ณ กรุงธนบุรี ในวันนั้นทรงให้นิมนต์พระภิกษุสงฆ์เมืองเหนือมาพร้อมกันหน้าพระที่นั่ง และให้หาขุนนางใหญ่น้อยมาประ ชุมพร้อมกัน ทรงปรึกษาหารือในที่ประชุมว่า พระภิกษุสงฆ์เมืองเหนือล้วนเป็นพรรคพวกอ้ายเรือนพระฝาง ส่วนใหญ่มักล่วงสิกขาบทปาราชิกข้อใดข้อหนึ่ง เห็นควรมีการชำระให้พระศาสนาบริสุทธิ์ จึงขอให้พระภิกษุสารภาพกรรมทั้งปวงของตนตามความเป็นจริง หากองค์ใดกระทำล่วงปาราชิกก็จะพระราชทานผ้าคฤหัสถ์ให้สึกออกมาทำราชการโดยมิเอาโทษทัณฑ์ องค์ใดไม่ยอมรับตามความจริง ก็จะให้พิสูจน์ด้วยการดำน้ำสู้นาฬิกาสามกลั้น ถ้าชนะนาฬิกาก็จะตั้งให้เป็นอธิการและพระครูราชาคณะฝ่ายเหนือโดยควรแก่คุณธรรมที่รู้ ถ้าสู้นาฬิกาไม่ได้ก็ให้เฆี่ยนแล้วสักข้อมือห้ามิให้บวชอีก

* วิธีการชำระความบริสุทธิ์พระภิกษุสงฆ์ของพระเจ้าตากสินนี่แปลกดีนะครับ “ดำน้ำสู้นาฬิกา” นั้นท่านทำกันอย่างไร รายละเอียดของเรื่องนี้เห็นจะต้องยกไปว่ากันอีกทีในวันพรุ่งนี้ก็แล้วกันครับ.

<<< ก่อนหน้า ต่อไป >>>

เต็ม อภินันท์
สถาบันกวีนิพนธ์ไทย
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย
๒๑ มีนาคม ๒๕๖๒
ขอขอบคุณเจ้าของภาพนี้ในเน็ต

รายนามผู้เยี่ยมชม : Black Sword, ลิตเติลเกิร์ล, ฟองเมฆ, กร กรวิชญ์, เนิน จำราย, น้ำหนาว


	บันทึกการเข้า

สารบัญบทกลอนคุณ "อภินันท์ นาคเกษม"

หน้า: 1 ... 12 13 [14] 15 16 ... 27 ขึ้นบน

พิมพ์

« หน้าที่แล้ว ต่อไป »

กระโดดไป: